Uzayda yemek üretimi başladı: Astronottan tam not

Astronot Samantha Cristoforetti, Memleketler arası Uzay İstasyonu’ndayemek hazırlarken. 2015 – ESA/NASA

ESA’nın yürüttüğü çalışma, astronotlara yemek ulaştırma maliyetini düşürmeyi hedefliyor. Şu an için bir astronotun günlük besin maliyeti yaklaşık 25 bin doları buluyor. Uzayda üretim ise bu yükü azaltabilir. Uzun vadede Milletlerarası Uzay İstasyonu’na küçük bir besin üretim tesisi kurulması planlanıyor.

Proje, İngiltere merkezli Frontier Space şirketi tarafından Imperial College London iş birliğiyle geliştiriliyor. Hücrelerden protein, yağ ve karbonhidrat üzere temel besin hususları üretiliyor. Bu unsurlar daha sonra olağan yemeğe benzetilecek halde işleniyor.

Uzayda 3D yazıcıyla yemek yapmak mümkün olacak

Araştırmayı yürüten Dr. Aqeel Shamsul, gelecekte bu besinlerin 3D yazıcılarla şekillendirilerek istenilen yemeklerin üretilebileceğini belirtiyor. “Biftek isteyen astronot, yazıcıdan bastıracak” diyen Shamsul, bunun artık bilim kurgu değil, gerçek olduğunu vurguluyor.

Tuğla rengindeki bu “yiyecek”, küçük bir biyoreaktörde yetiştiriliyor. Bu biyoreaktörün küçük bir versiyonu ise uzaya gönderildi.

İlk test kapsamında küçük bir biyoreaktör, SpaceX’in Falcon 9 roketiyle yörüngeye gönderildi. İçinde genetik olarak düzenlenmiş maya bulunan numune, Dünya etrafında kısa bir tıp attıktan sonra Portekiz açıklarına inecek ve incelenmek üzere Londra’ya getirilecek.

Tadı da test edildi: Astronottan tam not

Geliştirilen tanımların lezzet kısmı ise Imperial College’ın şefi Jakub Radzikowski’ye emanet. Şu an için doğal mantar bazlı içeriklerle çalışan Radzikowski, gelecekte her kültüre uygun menüler sunmayı hedefliyor. Baharatlı Çin mantısı tanımını deneyen İngiltere’nin birinci astronotu Helen Sharman, “Gerçekten çok lezzetli. Uzayda bu türlü bir yemek isterdim” dedi.

Uzun periyodik uzay vazifelerinde astronotların bedeni birçok değişime uğruyor. Hormon istikrarı bozuluyor, kemik yoğunluğu azalıyor. Dr. Sharman’a göre, laboratuvar ortamında üretilen bu besinler, özel besinlerle zenginleştirilerek bu tesirlerin önüne geçebilir. “Gerçekten pişmiş, çeşitli ve tanıdık yemekler astronotlara moral da kazandırır” diye ekliyor.

BBC, TRTHaber