Ukrayna için 1 aylık yeni ateşkes planı
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelensky ve ABD Lideri Donald Trump ortasında Oval Ofis’te yaşanan tartışmanın akabinde Avrupalı ülkeler Ukrayna’ya sağlanacak güvenlik garantilerini gündemlerinin ana unsuru haline getirirken, Fransa ve İngiltere bir aylık ateşkes sağlanması dahil bu ülkeye dayanak planları üzerinde çalışıyor.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Londra’da 3 Mart’ta yapılan Ukrayna bahisli güvenlik doruğunun çabucak öncesinde birkaç gün ortayla Trump ile görüştü.
Zirvede bir ortaya gelen Avrupalı başkanlar, burada Ukrayna’ya askeri yardımları sürdürme, Rusya’ya karşı ekonomik baskıyı artırma, barış müzakerelerinde Ukrayna’nın masada olması ve Ukrayna savunmasının güçlendirilmesi konusunda anlaştı.
Starmer, tepe sonrası yaptığı açıklamada, Fransa ve birkaç ülkeyle Ukrayna’da ateşkes sağlanması planı üzerinde çalıştıklarını, bunu daha sonra ABD ile paylaşacaklarını duyurdu.
Ukrayna için bir aylık ateşkes önerisi masada
Macron, Londra’daki tepenin çabucak akabinde Fransız gazetesi Le Figaro’ya yaptığı açıklamada, Avrupa kıtasının Ukrayna’da sağlanacak barışta kelam sahibi olmasını ve müzakerelerde Washington-Moskova çizgisinin gerisinde kalmaması isteğini lisana getirdi.
Bu nedenle Rusya ve ABD ortasında Ukrayna’da ateşkes için imzalanacak bir mutabakata Rusya tarafından uyulacağına inanmadığını belirten Macron, Rusya’nın mümkün ateşkeste hareketlerini izleyebilmek gayesiyle Starmer ile Ukrayna’da “hava ve deniz hücumları ile güç altyapılarına yönelik atakları kapsayan bir aylık ateşkes” planı üzerinde çalıştıklarını aktardı.
Macron, bu planın kara taarruzlarının denetlenmesini kapsamadığını, Rusya-Ukrayna hududunun uzunluğu nedeniyle bunu denetlemenin sıkıntı olacağını tabir etti.
Konuya ait ulusal kaynaklara değerlendirmede bulunan İngiltere Silahlı Kuvvetler Bakanı Luke Pollard ise Macron’un bahsettiği plan üzerinde şimdi muahedeye varılmadığını söyledi.
Ukrayna’ya asker göndermeyi konuşmak için şimdi erken
Macron ve Starmer, Ukrayna’ya asker gönderilmesi konusunda “hazırız” iletisi verirken, bu hususun ateşkes sağlandıktan ve kalıcı barışa yönelik muahede imzalandıktan sonra gündeme getirilebileceği belirtiliyor.
Zirve sonrasında İngiltere Parlamentosunun Avam Kamarası üyelerini bilgilendiren Starmer, Ukrayna’ya mümkün asker gönderilmesine ait, “Şu an bu noktanın yakınında bile değiliz.” dedi.
Macron ise bu mevzuda yaptığı açıklamalarda, Ukrayna’ya asker gönderme konusunda şu an karar vermeyeceğini lakin çatışma sona erdikten sonra bu hususta karar alabileceğinin sinyallerini verdi.
Güvenlik garantisiz barış istemiyoruz
Avrupalı önderler, Ukrayna’ya mümkün barış mutabakatı kapsamında sağlanacak güvenlik garantilerinin kıta güvenliği için hayati olduğunu savunuyor.
Rusya’nın daha evvel imzalanan Minsk mutabakatlarını ihlallerini hatırlatan Avrupalı önderler, Ukrayna’da yapılacak yeni muahedenin Rusya’ya karşı kâfi caydırıcılığa sahip olmasını istiyor.
Macron, Le Figaro’ya yaptığı açıklamada, “Barış istiyoruz. (Güvenlik) Garantisiz bir barışı ne kıymetine olursa olsun istemiyoruz.” sözlerini kullandı.
Starmer da birebir formda Rusya’nın tekrar saldırmayacağından emin olamayacaklarını vurgulayarak, savaşın öbür ülkelere yayılmasını önlemek için güvenlik garantileri vurgusu yaptı.
Güvenlik garantileri konusunda ABD dayanağı şart
Öte yandan Starmer ve Macron, Ukrayna’ya sağlanacak güvenlik garantilerinin ABD takviyesi olmadan kâfi caydırıcılığa sahip olmayacağı konusunda hemfikir.
Starmer, Paris’te yapılan Ukrayna tepesinde, “Rusya’yı Ukrayna’ya yine saldırmaktan tesirli formda caydırmanın tek yolunun ABD’nin güvenlik garantisi olduğunu” bir defa daha vurguladı.
Macron ise ABD ziyaretinde, “Ukrayna’da barış üzerine tartışmanın, müzakere etmenin hoş olduğunu fakat kısa vadede güvenlik garantileri almak için çalışılması gerektiğini ve bunun için Amerikan takviyesine muhtaçlıkları olduğunu” dillendirdi.
Bunun yanı sıra başkanlar bir yandan ABD dayanağı ararken öteki yandan Avrupa’nın kendi savunmasına yatırımı artırması gerektiğini yineliyor.
Starmer, “İngiltere de dahil olmak üzere biz Avrupalıların kendi savunma ve güvenliğimiz için daha fazla şey yapması gerektiğini uzun müddettir söylüyorum. ABD, bu mevzuda haklı. Geçmişin rahatlığına takılıp kalamayız. Artık kendi güvenliğimizin sorumluluğunu alma vakti.” değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye’nin Avrupa güvenlik mimarisine katkısı
Londra’da yapılan tepeye, Türkiye’yi temsilen Dışişleri Bakanı Hakan Fidan katıldı.
Fidan, tepe sonrası basına yaptığı açıklamada, Türkiye’nin hem Ukrayna’daki muhtemel barış muahedesinde hem de Avrupa güvenlik mimarisinin yine inşasında katkısının kıymetli olduğunun altını çizerek, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bunun hayata geçmesi için büyük vizyonu olduğunu kaydetti.
“Amerika’daki son ortaya konulan siyasetin Avrupalı başkanlarda, bilhassa Ukrayna belgesinde, genel olarak da Avrupa güvenliği konusunda birtakım soru işaretleri oluşturduğu artık malum. Bu açıktan tartışılıyor.” diyen Fidan, bu tartışmaların yakından takip edildiğini vurguladı.
Fidan, “Özellikle Ukrayna’da olacak bir barış muahedesi ve buna bağlı olarak Avrupa’nın bu çerçevede yeni bir güvenlik mimarisine kavuşup kavuşmayacağını da daima birlikte göreceğiz.” yorumunu yaptı.
AA
