Tüp bebek tedavisinde en büyük skandal! Bebek biyolojik ailesine verilmeyecek
Avustralya‘da Monash IVF isimli tüp bebek kliniğinde yaşanan akılalmaz bir yanılgı, ülke genelinde infial yarattı. Uzun müddettir çocuk sahibi olmak isteyen bir çiftin embriyosu, ezkaza öteki bir bayana transfer edildi. Bu büyük kusur sonucunda, bir aile diğer bir ikili ilişkin bebeği dünyaya getirdi. Fakat ülkedeki mevcut yasalar nedeniyle bebeğin biyolojik ailesine verilmesi kelam konusu olmayacak.
Skandal, 30 yılı aşkın müddettir uygulanan tüp bebek tedavilerinde birinci sefer bu büyüklükte bir hukuki boşlukla karşılaşılması nedeniyle dünya çapında da gündem oldu. Uzmanlar, emsal durumların önüne geçilebilmesi için acil yasal düzenlemeler gerektiğini vurguladı.
YASALAR BİYOLOJİK AİLEYİ TANIMIYOR
Avustralya hukuk sisteminde hâlâ büyük bir eksiklik olarak kabul edilen bir durum nedeniyle, doğumu gerçekleştiren kadının yasal olarak anne kabul edildiği açıklandı. Olay sonrası hukukçular, “Çocuğun doğduğu anda yasal ebeveyni, onu doğuran kişidir” diyerek mevcut kanunların biyolojik bağları değil doğumu temel aldığını söz etti.
Bu skandal, tüp bebek merkezlerinin güvenilirliği konusunda dünya genelinde sorgulamalara neden olurken, emsal olayların yaşanma ihtimaline karşı etik ve yasal sonların yine belirlenmesi daveti yapıldı.
ABD’DE BENZERİ BİR SKANDAL YAŞANMIŞTI
Bu şekil kusurların yalnızca Avustralya’ya mahsus olmadığı ortaya çıktı. 29 Aralık 2023 tarihinde ABD’de de misal bir olay medyaya yansıdı. Krystena Murray isimli beyaz Amerikalı kadın, kendisine ilişkin olmayan bir embriyonun kazara transfer edilmesi sonucu Afro-Amerikan bir bebek dünyaya getirdi.
Murray, bebeği teslim etmeyi reddetti lakin biyolojik ailenin velayet davası açmasının akabinde, iki ay sonra çocuğun velayetini istekli olarak bıraktı. Olay sonrası klinik hakkında dava açan Krystena Murray, “Bu travmanın hesabını soracağım” dedi.
YENİ YASAL DÜZENLEMELER ŞART
Avustralya’da yaşanan olay, ülkede tüp bebek hukukunun yetersizliğini gözler önüne serdi. Embriyo transferi, doğum sonrası haklar, biyolojik ebeveynlik üzere hususlarda net bir yasal çerçevenin olmaması, mahkemelerin elini kolunu bağladı. Hukukçular bu olayın akabinde yeni bir tüp bebek yasası çıkarılmasının kaçınılmaz olduğunu belirtti.
Uzmanlar, “Gelecekte bu çeşit faciaların yaşanmaması için ivedilikle düzenleme yapılmalı” tabirlerini kullandı.
BİYOLOJİK AİLEYE UZUN BİR HUKUK UĞRAŞI BEKLİYOR
Skandalın merkezindeki biyolojik aile, bebeklerini geri alabilmek için epey kuvvetli ve belirsizliklerle dolu bir hukuk sürecine girmek zorunda kaldı. Fakat mevcut yasal boşluklar, süreci daha da karmaşık hale getiriyor. Avustralya medyasında geniş yer bulan olayda, kamuoyundan büyük reaksiyon yükseldi.
KLİNİĞE KARŞI DAVA AÇILDI
Tarihi kusurun merkezinde yer alan Monash IVF kliniği, şimdiden ülke çapında büyük bir itibar kaybı yaşadı. Aileler ve kamuoyu klinikten açıklama beklerken, mağdur taraflar kliniğe karşı maddi ve manevi tazminat davaları açtı. Klinik ise şimdi kamuoyuna ayrıntılı bir açıklama yapmadı.
