Trump’tan sonra Türkiye-ABD ticaret ilişkileri nasıl değişecek?
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) datalarından derlediği bilgilere nazaran, Türkiye’nin geçen yıl ihracatını bedel bazında en fazla artırdığı ülke ABD oldu.
Türkiye’nin geçen yıl bu ülkeye ihracatı evvelki yıla nazaran 1 milyar 256 milyon dolar arttı.
İhracat artışında ABD’yi, 1 milyar 254 milyon dolarla Birleşik Krallık, 997,9 milyon dolarla Romanya, 958,8 milyon dolarla Irak, 879,2 milyon dolarla İtalya takip etti.
Geçen yıl ABD’ye 13,4 milyar dolarlık, Birleşik Krallık’a 12,7 milyar dolarlık, İtalya’ya yaklaşık 12 milyar dolarlık, Irak’a 10,7 milyar dolarlık, Romanya’ya 7,5 milyar dolarlık dış satım yapıldı.
En fazla ihracat yapılan ülkeler ortasında ABD ikinci oldu
Söz konusu periyotta, Türkiye’nin en fazla dış satım yaptığı ülkeler Almanya, ABD, Birleşik Krallık, İtalya ve Irak oldu.
Geçen yıl Almanya’ya 18,1 milyar dolarlık ihracat yapıldı.
Kimyevi hususlar ve mamulleri 2024’te 1,5 milyar dolarla ABD’ye en fazla ihracat gerçekleştiren bölüm oldu.
Bu bölümü, 1,2 milyar dolarla otomotiv sanayisi, 856 milyon dolarla hazır giysi ve konfeksiyon, 784,3 milyon dolarla halı, 774,1 milyon dolarla elektrik ve elektronik bölümleri izledi.
Sektörlerin ABD’ye ihracat artışında da kimyevi hususlar ve mamulleri tepede yer aldı.
Kimyevi unsurlar ve mamulleri bölümünün ABD’ye ihracatı geçen yıl 370,5 milyon dolar arttı. İhracat artışında bu bölümü, 264,8 milyon dolarla elektrik ve elektronik, 192,3 milyon dolarla otomotiv sanayisi, 83,6 milyon dolarla meyve zerzevat mamulleri, 73,3 milyon dolarla çelik kesimleri izledi.
ABD’ye geçen yıl meyve zerzevat mamulleri 429,4 milyon dolarlık, çelik kesimi 627,8 milyon dolarlık dış satım gerçekleştirdi.
En fazla ihracat İstanbul’dan
İl bazında bakıldığında 2024’te ABD’ye en fazla ihracatı 4,7 milyar dolarla İstanbullu şirketler gerçekleştirdi.
Ülkeye, Ankara’dan 1,4 milyar dolarlık, İzmir’den 1,2 milyar dolarlık, Kocaeli’nden 1,1 milyar dolarlık, Gaziantep’ten 1 milyar dolarlık dış satım yapıldı.
“ABD ile ticaretteki artış, Türkiye’nin pazar çeşitlendirme stratejisindeki muvaffakiyetinin bir parçası”
Türk-Amerikan İşadamları Derneği (TABA-AmCham) Genel Başkanı Süleyman Ecevit Sanlı, AA muhabirine, ABD ile ticaretteki artışın, Türkiye’nin pazar çeşitlendirme stratejisindeki muvaffakiyetinin bir kesimi olduğunu lisana getirdi.
Sanlı, ihracatta ABD’nin öne çıkmasının, lojistik avantajlarının faal kullanımı ve katma pahası yüksek eserlere odaklanılması sayesinde mümkün olduğunu belirterek, “Gelecek devirde bu artışın sürmesi, ticaret muahedeleri, dijitalleşme ve lojistik altyapısının geliştirilmesiyle mümkün olacaktır. ABD’nin Türkiye için büyük bir pazar olması, bilhassa inovatif ve sürdürülebilir eserlerin bu pazarda daha fazla yer bulmasını sağlayabilir.” tabirlerini kullandı.
İhracatta önder pozisyonda olan kimyevi hususlar ve mamulleri bölümünün ihracatını pahalandıran Ulu, “Sektördeki artışın temel nedenleri ortasında, petrokimya eserlerine olan küresel talebin artışı, Türkiye’nin üretim kapasitesinin büyümesi ve ihracat yapılan pazarların çeşitlendirilmesi yer alıyor. İlaç ve kozmetik üzere katma pahalı eserlerin ihracatındaki artış da dalı destekledi.” dedi.
Sanlı, ulusal projelere olan talep ve gelişmekte olan ülkelerle artan işbirliğinin savunma ve havacılık endüstrisi, Türkiye’nin çevreci güç teknolojilerinde artan üretim kapasitesinin ise yenilenebilir güç teknolojileri bölümünü destekleyeceğini kaydederek, elektrik ve elektronik, mobilya, kağıt ve orman eserleri, hizmet ihracatı ile hububat, bakliyat yağlı tohumlar ve mamulleri ihracatının artacağı öngörüsünde bulundu.
ABD’de Donald Trump idaresinin muhafazacı siyasetlerinin, bilhassa çelik ve alüminyum üzere bölümlerde Türkiye’nin rekabet gücünü zayıflatabileceğini ve artan tarifelerin maliyetleri yükselterek ABD pazarına erişimi zorlaştırma riski taşıdığını vurgulayan Ulu, tarife boşluklarını dolduracak yenilikçi eserlere ve fiyat avantajlarına odaklanmanın büyük ehemmiyet taşıdığını söyledi.
TRUMP’IN DIŞ TİCARET VAADİ
Trump seçim kampanyası periyodunda tüm ithal edilen mallar için yüzde 10-20 ortasında bir genel gümrük vergisi, Çin mallarına yüzde 60 ile yüzde 100 ortasında ek bir gümrük vergisi, BRICS ittifakı içindeki ülkelere, ABD dolarının global rezerv para ünitesi olarak statüsünü zayıflatmaya çalışırlarsa yüzde 100 oranında bir gümrük vergisi ve Meksika ve Kanada’dan ithal edilen tüm eserlere yüzde 25 oranında bir gümrük vergisi getireceğini açıklamıştı. Bu siyasetler, kronik bir dış ticaret açığı sorunu olmasına karşın ABD’ye ihracatı, ithalatından daha fazla olan Türkiye’yi de direkt etkileyebilir.
HALI VE ZEYTİNDE ABD LİDER
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) datalarına nazaran, Türkiye’nin Ocak-Kasım 2024 devrinde ABD’ye ihracatı 14 milyar 850 milyon dolar, ithalatı ise 14 milyar 840 milyon dolar oldu. Böylelikle ABD, Almanya’nın gerisinde, Birleşik Krallık’ın önünde Türkiye’nin en çok ihracat yaptığı ikinci ülke olarak dikkat çekiyor. Türkiye İhracatçılar Meclisi bilgilerine nazaran oransal bazda ABD’ye en bağımlı ihracat kalemi halı kesimi. 2024’te 2.8 milyar dolarlık ihracat yapan halıcılık dalında ABD’nin hissesi yüzde 27 oldu. Zeytin ve zeytinyağı ihracatında ABD’nin hissesi yüzde 24.5, meyve-sebze mamullerinde yüzde 15.7 düzeyinde. Bu üç dalda de ABD, Türkiye’nin en kıymetli ihracat rotası pozisyonunda.
Enerji üretimini artırma ve yıllık yüzde 3 büyüme planı
Donald Trump’ın iktisattaki A grubu, enflasyonu düşürmenin yanı sıra yeni tarifeler uygulamak, vergi indirimlerine gitmek ve fosil yakıt üretimini artırmak üzere vaatlerde bulunmuştu. Hazine Bakanlığı’na aday gösterilen, Wall Street’in yakından tanıdığı hedge fon yöneticisi Scott Bessent, yıllık ekonomik büyümeyi yüzde 3’e çıkarmayı, bütçe açığını gayrisafi yurtiçi hasılanın yüzde 3’üne indirmeyi ve ABD’nin güç üretimini günde 3 milyon varil petrol artırmayı öngören ‘3-3-3′ planını savunuyor. Ticaret Bakan adayı Howard Lutnick de Trump üzere ABD sanayilerini yabancı rekabetten müdafaa tarifelerini destekliyor.
Kaynak: AA, Sözcü
