Santorini Yanardağı’nda son durum: Uzmanlar ne diyor?
Üniversiteden yapılan açıklamada görüşlerine yer verilen Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mehmet Nezih Aytaçlar, Santorini’de geçmişte yaşanan büyük patlamanın bölgedeki tesirlerine dikkat çekti.
Aytaçlar, Santorini Yanardağı’nın 3650 yıl evvel patladığını belirterek, “Ada yuvarlak bir biçime sahipken, patlama sonucunda dörtte üçü yok olmuş ve günümüzdeki C formunu almıştır. Bir dizi tsunami olduğunu biliyoruz. Bizim tespit edebildiğimiz izlerden bir tanesi Çeşme’de Bağlararası Höyüğü’nde bulunan tsunami kalıntılarıdır. Urla Kıyısının güneyinde kalan kıyıların tümünde bu tsunaminin tesirlerinin olduğunu iddia ediyoruz.” sözlerini kullandı.
Santorini’de gerçekleşebilecek büyük bir patlamanın yalnızca Türkiye’yi değil, tüm dünyayı etkileyeceğini vurgulayan Aytaçlar, şunları kaydetti:
“M.Ö. 1600’lerde oluşan eski patlama sırasında, kutuplardaki buzullaşmalar artış gösteriyordu. Hatta Kanada’daki sekoya ağaçlarının halkaları daralıyor, bu da o ağaçların birkaç yıl boyunca nizamlı güneş ışığı göremedikleri manasına geliyor. Patlama sonucunda bir grup sülfürler açığa çıkıyor ve bu sülfür yağmurla sülfürik asit olarak yeryüzüne iniyor, bu da tarımı mahvediyor. M.Ö.1600’lerde olan patlamaya misal bir patlama olursa, öbür önemli tehlike iklimsel kriz olur. Bu patlama, önemli bir iklimsel değişikliğe yol açar ve bu sırf Türkiye için değil, dünya için tehlike yaratır.”
Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Kısmı Fiziki Coğrafya Anabilim Kısmı Doktor Öğretim Üyesi Aylin Karadaş ise büyük volkanik patlamaların uzun vadeli atmosferik tesirlerine dikkat çekti.
Karadaş, şiddetli bir patlamada atmosfere yayılan küllerin uzun yıllar havada asılı kalabildiğini belirterek, “Güneş ışınlarının yeryüzüne ulaşmasını engelleyerek sıcaklıkların düşmesine yol açıyor. Santorini’nin geçmişte benzeri bir patlama yaşadığını biliyoruz. Ege kıyılarında yaptığımız sondaj çalışmalarında, alüvyal sedimanlar ortasında Santorini’nin eski patlamalarına ilişkin küllerine rastladık.” sözlerini kullandı.
Karadaş, Santorini’de bir grup volkanik hareketler olduğunu lakin şimdi yüzeye yakın bir magma hareketliliğinin gözlemlenmediğini belirterek, “Magma 5 kilometre kadar derinde aktiflik gösteriyor. Şiddetli bir volkanik patlamanın gerçekleşmesi için magmanın yüzeye gerçek yükselmesi gerekmekte.” dedi.
AA
