Şakayla başlayan ‘California’yı Danimarka’ya bağlama’ kampanyası şaşırttı

Danimarka Krallığı altında otonom bölge statüsündeki Grönland, buzullar eridikçe giderek açığa çıkması öngörülen güçlü yer altı kaynakları ve Arktik bölgesindeki jeopolitik değeriyle sık sık gündeme geliyor.

ABD Başkanı Donald Trump, ülkesinin “ulusal güvenlik ve hatta milletlerarası güvenlik için” muhtaçlık duyduğunu söylediği adaya ait açıklamalarıyla Grönlandlı ve Danimarkalı yetkililer başta olmak üzere pek çok kısmın yansısını topluyor.

Bu yansılar ortasında, Danimarka’da bir küme arkadaşın başlattığı ve 270 bini aşkın kişinin imzaladığı “Danimarkalaştırma (Denmarkification)” isimli kampanya, mizahi yaklaşımı ile bilhassa ilgi çekiyor.

Kampanyanın internet sitesinde yer alan açıklamada, Trump’ın Grönland’ı satın alma planına karşılık, California eyaletinin ABD’den satın alınarak Danimarka toprağı haline getirilmesi isteniyor.

Trump’ın, Demokrat seçmenlerin ağır yaşadığı California eyaletinin “en büyük hayranı olmadığı” ve “doğru fiyat karşılığında burayı vermeye razı olacağı” belirtilen açıklamada, bu emel doğrultusunda toplanması hedeflenen meblağın 1 trilyon dolar olduğu tabir ediliyor.

Sıcak ve güneşli iklimi, teknoloji bölümündeki hakimiyeti, avokado üretimi, sahip olduğu özgürlük ve ülkenin en ünlü cümbüş parklarından Disneyland’in bulunması üzere nedenlerle seçildiği kaydedilen California’da yaşayanlar ise toplumsal medya platformlarındaki yorumlarında kampanyaya esprileriyle dayanak çıkıyor.

Kampanyanın organizatörlerinden Xavier Dutoit, sürecin nasıl başladığını AA muhabirine anlattı, California Üniversitesinden (UCLA) hukuk profesörü Stephen Gardbaum da Danimarkalıların bu teşebbüsünün ABD Anayasası bakımından ne derece mümkün olduğunu kıymetlendirdi.

“Tek gayem, Trump’ın Grönland açıklamalarının ne kadar saçma olduğunu göstermekti”

İmza kampanyasının organizatörlerinden Xavier Dutoit, bu fikrin aklına tatil yaptığı sırada gürültücü Amerikalı turistin Trump’ın Grönland planları hakkındaki konuşmalarına kulak konuğu olmasının akabinde geldiğini anlattı.

Dutoit, “O Amerikalı (turist), istikrarlı bir demokrasi olduğunu argüman eden ABD üzere bir ülkenin liderinin, bir öbür bağımsız ülkenin toprağını devralmayı teklif etmesinin ya da bu tarafta tehditler savurmasının ne derece saçma olduğunu kavrayamamış üzere görünüyordu.” sözünü kullandı.

Turistin konuşmalarına şahit olduğu günün sonraki sabahı kampanya fikrini hayata geçirmek için internet sayfası açtığını belirten Dutoit, “Tek hedefim, Trump’ın Grönland açıklamalarının ne kadar saçma olduğunu göstermekti.” dedi.

Dutoit, birinci birkaç gün arkadaşlarını eğlendirmek için sürdürdüğü kampanyanın, Fransa’dan Orta Doğu’ya, Hindistan’dan Myanmar’a, dünyanın pek çok bölgesinde süratle istek gördüğünü anlatarak, “Biraz bunaltıcı oldu. İnanır mısınız, her gün bir ABD eyaletini satın almaya çalışırken gündeme gelmiyoruz.” diye konuştu.

Kampanyanın California halkından da ilgi gördüğünü belirten Dutoit, ABD’nin öbür bölgelerinden birtakım vatandaşların da “eyaletlerinin Danimarka tarafından satın alınması” isteğiyle kendilerine başvurduklarını söyledi.

Dutoit, “Görünüşe nazaran imza kampanyası her ne kadar bir espri olarak ortaya çıkmış olsa da Danimarka’nın hayat usulü, hukukun üstünlüğü, gerçeklere dayanan siyaseti ve Danimarka’nın hamur işleri niyeti pek çok Amerikalının ilgisini çekiyor.” değerlendirmesinde bulundu.

Komik bulunduğu sürece kampanyaya devam edeceklerini lisana getiren Dutoit, işi latifeye vurarak, “Donald Trump’tan şimdi ses çıkmadı. Bu, hiç elbet pazarlık taktiği.” dedi.

California’nın Danimarka’ya bağlanması mümkün mü?

California Üniversitesinden (UCLA) hukuk profesörü Stephen Gardbaum, California’nın satın alınmasının mümkün olup olmadığı sorusuna, “Şaşırtıcı derecede karmaşık bir sorun. Var olan bir ABD eyaletini almak ya da satmak üzerine tarihte rastgele bir emsal karar yok.” cevabını verdi.

ABD, 19’uncu yüzyılda Fransa’dan Louisiana’yı ve Rusya’dan Alaska’yı satın aldığında bu bölgelerin şimdi eyalet olmadığını vurgulayan Gardbaum, o devirde bunların satın alındığı ülkelerle yapılan mutabakatların ABD Kongresinin onayına tabi olduğunu belirtti.

Gardbaum, ABD eyaletlerinin federasyondan ayrılmasına yönelik tartışmaların ülkeyi 1861 ila 1865 yıllarında iç savaşa sürüklediğini hatırlatarak, savaşın akabinde Yüksek Mahkeme tarafından verilen ve eyaletlerin bağımsızlık ilan etme hakkı bulunmadığının katılaştığı “Texas v. White” kararına dikkati çekti.

Bütün bunlara karşın bir eyaletin ABD’den ayrılabildiği bir senaryoyu pahalandıran Gardbaum, bunun için kelam konusu eyalet, federal hükümet ve muhtemelen öbür eyaletler ortasında bir muahedeye varılmasının gerekeceğini söz etti.

Gardbaum, bu tıp bir mutabakata varıldığı takdirde bağımsız devlet statüsüne erişen California’nın, bir sonraki etapta Danimarka üzere öteki bir ülkenin kesimi olabileceğini de öngördüğünü belirtti.

Kampanya organizatörlerinin Trump’ın California ile alakasına dair görüşleri hakkında da Gardbaum, “Trump, natürel ki California’nın en büyük hayranı değil lakin Trump ve hatta Kongre, kaybedilecek nüfus ve kaynaklar sebebiyle muhtemelen (California’nın federasyondan ayrılmasını) kabul etmezdi.” sözlerini kullandı.

Gardbaum, ABD’nin en kalabalık nüfusa ve en büyük iktisada sahip eyaleti California’nın federasyondan ayrılmasının büyük sonuçlar doğuracağını kaydederek, bu ihtimali şöyle kıymetlendirdi:

“ABD tarihindeki birinci başarılı ayrılma olarak bu, ABD’nin geri kalanını çok daha istikrarsızlaştırabilir. Bilhassa kutuplaşmanın çokça arttığı günümüzde mavi ve kırmızı (Demokrat ve Cumhuriyetçi partilere oy veren) eyaletler ortasındaki ayrışmayı derinleştirebilir.”

Gardbaum, duruma siyasi partiler penceresinden bakarak, “Cumhuriyetçiler, büyük ihtimalle California’nın federasyondan ayrılmasını sevinçle karşılardı.” dedi.

Kampanyayı imzalayıp imzalamayacağı sorusuna ise Gardbaum, “Bu hiciv niteliğindeki kampanyayı sadece Trump idaresinden hoşnutsuzluğumu göstermek için imzalayabilirim lakin Danimarka’ya bağlanmak için önemli ve tüzel bir referandumu imzalar mıydım, emin değilim.” karşılığını verdi.

Gardbaum, seçme hakkı bulunsaydı California’nın Danimarka’nın kesimi haline gelmesindense bağımsız olmasından yana oy kullanmayı tercih edebileceğini belirtti.

AA