Prof. Dr. Naci Görür’den deprem uyarıları
Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat zelzeleleri 11 vilayette yıkıma neden olurken resmi sayılara nazaran 53 binden fazla kişi hayatını kaybetti. Zelzelenin ikinci yıl dönümünde bölgede yapılan çalışmaları pahalandıran Bilim Akademisi Kurucu Üyesi Prof. Dr. Naci Görür, bölgenin bulunduğu pozisyon itibariyle kentsel dönüşümün nasıl olması gerektiği ile ilgili açıklamalarda bulundu.
‘DEPREME HAZIRLIK DEMEK YARALARI SARMAK DEMEK DEĞİLDİR’
Deprem bölgesindeki binaların imali ile ilgili açıklamalarda bulunan Görür, “11 vilayette olan zelzele bir levha hududunda olmuştur. Anadolu levhası ile Afrika levhasının içerisinde meydana gelmiştir. Münasebetiyle bu levha hududunda 11 ilimiz çok büyük ziyan gördü. Bu levha hudutlarını zelzeleye hazırlamak demek yaraları sarmak demek değildir. Siz yıkılan konutları, yıkılan yolları bunu da birebir teknoloji ile birebir mentalite ile yaparsanız biraz daha yeni ve sağlam olur. Lakin bunlar ebediyen, daima olarak zelzeleye karşı dirençli bir hale gelmez. Bunları yapmak için, levha hudutlarını hazırlamak için çok özel bir anlayışla, yapı stoğunu yenilemek gerekir. Süratle, müteahhitlerle yahut devletin bir organıyla binaları yapıp çıkmak yerine buralarda özel planlama, özel mimari, özel tasarım, özel projeler, özel gereç, özel mühendislik, özel teknoloji kullanmak zorundasınız. Bu 11 ilin bulunduğu yerde üç kattan, dört kattan fazla bina yapılamaz. Yatay mimari burada temeldir. Daha fazla katlı bina asla yapamazsınız. Bu bölgede yaptığınız binaların muhakkak temel tipi şu halde olmalı yahut kolon kiriş temasında zelzele sönümleyici olmalı, formunda diyebilmeniz gerekir. Alt kısımda zelzele yok edici, sarsıntının dalgalarını emici teknikler kullanılmalı yahut kolon kiriş irtibatları esnek olmalıdır. Bu bölgeye özel birtakım teknikleri getirmek zorundasınız. Zira burası özel bir bölge ve hudut bölgesi. Rastgele bir yer değil. Rastgele bir yerde mesken yapar üzere burada konut yapmamalısın. Bir yerde konutun fiyatı metrekaresi 30 bin liraysa burada metrekaresi 60 bin liradan vermek zorundasın. Zira özel bir yerde bunu yapıyorsun” tabirlerini kullandı.
‘DEPREM BÖLGESİNDE RASTGELE TABAN ETÜDÜ YAPAMAZSINIZ’
Görür, “Temel etütlerini burada rastgele alışıla gelmiş formda temel etüdü yapamazsınız. Yer etüdü yapamazsınız. Buradaki taban etütlerini mikro bölgeleme temellerine nazaran bütün o bölgede karelaj sistemleri kurmak zorundasınız. Sondajlar yapmak zorundasınız, sıvılaşma yerlerini ayırmak zorundasınız. Sarsıntı dalgalarının ivmesinin dağılımını bilmek zorundasınız. Zelzelenin şiddetinin nasıl dağıldığını bilmek zorundasınız. Burada vakte, sabra ve epey detaylı çalışmaya gereksinimimiz var. Lakin burada görüyoruz ki; tahminen de hükümet haklıdır, beşerler bir an evvel konutlarına girsinler istiyorlar. Hükümet, bir an evvel meskenlere yerleştirmek için 8 ayda 500 bin yapacağım dedi. Yaparsın fakat yıkılmışları bir daha yapıyorsun demektir. Yaraları sarmak zelzeleye hazırlık demek değildir. O bölgenin özelliğine nazaran yapılanlar zelzeleye hazırlıktır. Bunu düşünmelerini ve stratejiyi değiştirmelerini tavsiye ediyorum. Biz zelzelede yıkılan yerleri eski haline getiriyorsak orayı zelzeleye hazırlamıyoruz demektir. Zelzeleye hazırlamak demek eski durumuna getirmek değil, çok özel teknoloji ve bakış açısıyla, prosedürle o bölgeyi geliştirmek demektir” biçiminde konuştu.
DHA
