Paşinyan: ‘Türkiye Güney Kafkasya’da istikrarı savunuyor’

Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Ermenistan’ın başşehri Erivan’daki Başbakanlık binasında Türk basın mensuplarının sorularını yanıtladı.

Ermenistan ve Türkiye ortasında diplomatik münasebetlerin kurulmasını, hududun demir ve kara yolu ulaşımı için açık olmasını, ticari temasların direkt olmasını dilediğini belirten Paşinyan, halihazırda Ermenistan ve Türkiye ortasında hayli geniş ticaret hacminin ve iş ilişkilerinin dolaylı formda gerçekleştiğini söyledi.

Paşinyan, Ermenistan ile Türkiye ortasında kara sonunun üçüncü ülke vatandaşları ve diplomatik pasaport sahipleri için açılmasına yönelik 2022 yazında varılan muahedenin şimdi uygulanmadığına dikkati çekerek, bunun, bağlantılarda somut bir ilerleme olmadığı biçiminde yorumlandığını kaydetti.

Ancak bu görüşe katılmadığını vurgulayan Paşinyan, “Çünkü bugün Ermenistan ile Türkiye ortasında çok direkt bir diyalog, çok direkt bir konuşma var ve şayet bağlarımızın evvelki periyodunu göz önünde bulundurursak, bu çok kıymetli bir değişimdir. Ermenistan ve Türkiye’nin diplomatik temsilcileri daima direkt temas halindeler.” tabirlerini kullandı.

Sonucun dışarıdan somut görünmeyebileceğini lakin kendisi ve devlet idaresi için kıymetli olduğunu anlatan Paşinyan, tarafların mevcut evredeki zorlukları, meseleleri ve farklı bakış açılarını daha yeterli anladığını, bunu değerli bir kazanım olarak gördüğünü tabir etti.

Paşinyan, bu müddet zarfında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile birkaç sefer görüşme yaptıklarını, iki ülke dışişleri bakanlarının temas kurduğunu ve irtibat halinde olmayı sürdürdüğünü anımsatarak, konuşmasını şöyle sürdürdü:

“Bölgesel İdare ve Altyapı Bakanımız, mevkidaşıyla temas kurdu. Ayrıyeten Eğitim, Bilim, Kültür ve Spor Bakanı da temaslarda bulundu. Özel temsilciler de birbirleriyle irtibat halinde. İşbirliğine dair somut örneklerimiz de mevcut, yakın vakitte Türkiye’nin adalet sistemi tarafından aranan yahut suçlanan iki kişiyi Türkiye’ye teslim ettik. Bunlar büyük muvaffakiyetler üzere görünmeyebilir lakin evvelki devirde ne durumda olduğumuzu göz önünde bulundurursak, elbette bu çok kıymetli bir ilerlemedir.”

Bunun dinamik bir süreç olduğunu vurgulayan Paşinyan, bu dinamiğin devam etmesi için efor gösterilmesi gerektiğinin altını çizdi.

“Türkiye Güney Kafkasya’da istikrarı savunuyor”

Paşinyan, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kendisini yemin merasimine davet etmesi ve kendisinin bu merasime katılmasının ikili alakalar açısından değerli bir gelişme olduğunu lisana getirdi.

Türkiye’nin Güney Kafkasya’daki rolüne değinen Paşinyan, “Bizim algımız şu: Türkiye, en azından verdiği iletiler bu istikamette, Güney Kafkasya’da istikrarı savunuyor. Türkiye’nin hem Cumhurbaşkanı hem de Dışişleri Bakanı düzeyinde Ermenistan ve Azerbaycan ortasında bir barış mutabakatının imzalanmasını desteklediğini görüyoruz. Ve bu iletileri yanlışsız algılıyorsak, bu durum tahminen de Türkiye’nin Güney Kafkasya’daki bağlantılarında muhakkak bir istikrar manasına geliyor ya da tahminen biz yanlış yorumluyoruz.” diye konuştu.

Paşinyan, Ermenistan ile Azerbaycan ortasında bir barış muahedesinin imzalanmasına katkı sağlayacak her türlü gayretin yararlı olacağını vurguladı.

“Tarihte mutlak bir gerçek yoktur”

Anadolu Ajansı (AA) muhabiri de Paşinyan’a “Uzun müddettir Ermenistan’daki tarih algısına dair çeşitli ve değerli değerlendirmelerde bulunuyorsunuz, tenkitler ve tekliflerle öne çıkıyorsunuz. Bu hususla neyi amaçlıyorsunuz, hem buradaki vatandaşlarınız hem de diasporadakiler açısından?” sorusunu yöneltti.

Paşinyan, her ülkenin kendi tarihiyle yüzleşmesi gerektiğini belirterek, tarihin kendilerine verdiği iletileri görmenin ve bu iletileri yanlışsız algılamanın büyük değer taşıdığını söyledi.

Tarihin bugünü ve geleceği anlamak için mi yoksa içinde yaşamak için mi kullanılacağının “siyasi bir tercih” olduğunu lisana getiren Paşinyan, “Tarihte mutlak bir gerçek yoktur, tarihin her türlü algılanışı aslında siyasi bir algıdır. Bu genel olarak böyledir fakat siyasi tercihlerine bağlı olarak tarih hakkında mutlak gerçeklere sahip olduklarını kabul eden siyasi güçler vardır.” değerlendirmesinde bulundu.

Paşinyan, 1915 Olayları’na ait Ermeni tezlerinin memleketler arası alanda tanınmasının bugün dış siyaset öncelikleri ortasında yer almadığını belirterek, “Yakın etrafımızda gerginlikler yaşadığımızda, bu gerginlikler ülkemizde, bölgemizde istikrar, barış ve gibisi hususlara ne ölçüde katkı sağlıyor? Ermenistan’ın devlet çıkarlarına hizmet etmeye nerede ve nasıl odaklanmalıyız, bildiğimiz gerçekleri, tarihi gerçekler de dahil olmak üzere, nerede ve nasıl vurgulamalı ve bu gerçeklere dayanmalıyız.” dedi.

“(Türkiye-Ermenistan) Olağanlaşma süreci vakit problemi ve sabırla ilerlemeliyiz”

Türkiye ve Ermenistan temsilcileri ortasında kurulan temasın “kazanım” olduğunu anlatan Paşinyan, şunları kaydetti:

“İlk bakışta kolay görünebilir lakin aslında hayli semboliktir. Örneğin, New York’ta farklı ülke başkanlarıyla toplantılar yaptığımda ve bu toplantılarla ilgili küçük kesitleri Facebook sayfamda paylaştığımızda, dönüş yolunda toplumsal medya kullanıcılarımız ortasında en çok paylaşılan, en çok izlenen, en çok beğenilen toplantının Türkiye Cumhurbaşkanı (Recep Tayyip Erdoğan) ile yaptığım görüşme olduğunu fark ediyorum. Bakıyorum ve şaşırıyorum.”

Paşinyan, geçmişte olumsuz reaksiyon alan iki ülke temsilcilerinin görüşmelerinin artık ruhsal mahzurları aştığını belirterek, bunun, ticaret üzere somut datalara yansımamış olsa da kıymetli bir gelişme olduğunu ve sürecin başarısız olduğunu söylemek için erken olduğunu lisana getirdi.

Türkiye-Ermenistan ortasındaki olağanlaşma süreci için “Bu olağanlaşma üç ay, altı ay ya da bir yıl daha gecikebilir. Fakat bugün benim algım artık bunun sadece bir vakit sıkıntısı olduğu tarafında ve bu süreçte sabırla ilerlemeliyiz.” diyen Paşinyan, bu açıklamaların Ermenistan’da herkes tarafından güzel karşılanmadığını da kelamlarına ekledi.

Başbakan Paşinyan, Ermenistan Anayasası’nın önsözünde “Batı Ermenistan ve soykırım” tabirlerinin yer aldığına ait yöneltilen soruya şöyle cevap verdi:

“Bir noktaya değinmek istiyorum, anayasamızda ‘Batı Ermenistan’ sözü yer almıyor. ‘Batı Ermenistan’ tabiri diğer yerlerde mevcut lakin Anayasa’da bulunmuyor. Yakın vakitte bir yayında kamuya açık olarak şu açıklamayı yaptım: Benim algıma nazaran, Batı Ermenistan, Ermenistan Cumhuriyeti’nin Armavir bölgesidir, Armavir bölgesindeki belli yerleşim yerleri ve Şirak bölgesindeki kimi yerleşimlerdir.” Ermenistan-AB alakaları

Paşinyan, Ermenistan’ın Avrupa Birliğine (AB) iştirak sürecindeki mevcut durumuna ait soruya cevabında, ülkesinin son yıllarda AB ile alakalarının geliştiğini ve derinleştiğini aktararak, “Avrupa Birliği ile ilgilerimizin derinleşmesini, öteki ortaklarımızla olan münasebetlerimize aksi bir durum olarak görmüyoruz.” dedi.

Ermenistan’ın dört komşusundan ikisinin AB üyeliği için aday pozisyonda olduğunu kaydeden Paşinyan, bu sürecin bölgeselleşme siyasetleriyle çelişmediğine dikkati çekti.

Paşinyan, “Ermenistan Cumhuriyeti’nin alternatifsiz bir dış siyasetten kurtulmasını istiyoruz. Bunu direkt söylemek istiyorum: Biz, Ermenistan Cumhuriyeti’nin ve Ermeni halkının seçeneklere sahip olmasını istiyoruz.” değerlendirmesini yaptı.

Suriye’de Türkiye ile işbirliği adımı

Ermenistan’ın Suriye’de Türkiye ile işbirliği yapmasının mümkün olup olmadığına ait soruya karşılık veren Paşinyan, bugün hala Suriye’de ve Lübnan’da Ermeni toplumunun mevcut olduğunu, bu toplulukların en güzel şartlara sahip olabilmesi için uğraş gösterdiklerini söyledi.

Paşinyan, “Özellikle Türkiye ile bu bahislerde, Suriye bağlamında, somut görüşmeler ve tartışmalar gerçekleştirdik. Şayet rastgele bir pürüz çıkmazsa, bu istikamette somut işbirliği adımları da atacağız.” sözlerini kullandı.

“Ermenistan ile Azerbaycan ortasındaki barışın ufukta görünmediği halindeki söyleme katılmıyorum”

Bir gazetecinin “Azerbaycan ile barış şimdi ufukta görünmüyor.” yorumu üzerine gazeteciye, “Ben hakikat mu anladım? Siz ufukta Ermenistan-Azerbaycan barışı gözükmediğini mi söylediniz?” sorusunu yönelten Paşinyan, aldığı “Evet, güya o denli. Bu süreç devamlı uzuyor.” karşılığı üzerine şunları kaydetti:

“Bu söze katılmadığımı belirtmek istiyorum, yani Ermenistan ile Azerbaycan ortasındaki barışın ufukta görünmediği biçimindeki söyleme katılmıyorum. Bence barışı görünmez kılmak için daima bir sis perdesi oluşturulmaya çalışılıyor. Halbuki gerçekte, Ermenistan ile Azerbaycan ortasındaki barışın çok değerli temelleri atılmış durumda.”

AA