Türkiye’yi yasa boğan facianın akabinde, otelde yaşanan ihmaller zincirleri yeni tartışmaları beraberinde getirdi. Bilhassa ahşap bütünlüğe sahip, kent merkezinden uzakta, itfaiyenin bulunmadığı bölgede, 161 odalı, 350 yatak kapasiteli bir otelin; yangın merdiveni, yangın söndürme sistemleri, alarm üzere temel güvenlik tedbirlerinin bulunup bulunmadığı kamuoyunun en fazla merak ettiği sorular ortasında.

Yangındaki ihmaller zinciriyle ilgili ekonomim.com’a konuşan İstanbul Elektrik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Reha Şen, Endüstriyel Yangın Uzmanı Anıl Yamaner ve işletmelere yangın sistemleri hizmeti sunan Uzay Yangın Sistemleri ve Mühendislik Kurucu Ortağı Emrah Tubay dikkat çeken bilgiler paylaştı.

Yangın merdiveni var mıydı?

Otelin iki girişi bulunurken, yapının kot farkı nedeniyle bir açıdan 8, öteki açıdan 12 katlı olan dış imgelerinde yangın merdiveni görülmüyor. Ancak Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un, otelde misyon alan şahısların ve yangın esnasında otelde olan müşterilerden kimilerinin açıklamalarında yangın merdiveni olduğu belirtiliyor.

Bir binada yangın merdiveni yönetmeliklerle belirlenmiş kurallar çerçevesinde yapılırken, binanın yaşı, yüksekliği, kullanım emeli, binada bulunan kişi sayısı ya da yangın merdiveninin kurulacağı yerin fizikî durumu merdivenin yapısını da belirliyor. Fiyatlama, merdivenin yapısı ve büyüklüğü üzerinden metrekare ile hesaplanıyor.

Uzmanlar bu çalışmaların binalara özel yapıldığını belirtirken, internet üzerinden bakıldığında bir yangın merdiveninin maliyetinin metrekare başına 5.500-6.000 lira üzere bir fiyattan başladığı görülüyor.

Kartalkaya’daki üzere ahşap yüklü binaların yanında bu üzere büyük işletmelerde otomatik yangın söndürme sistemlerinin bulunmasının son yaşanan faciada ne kadar kıymetli olduğunu gösteriyor. Yönetmeliklerde yeri olan yangın tedbirlerinde, odalarda ve koridorlarda bulunan yangın tüplerinin en temel gereklilik olmasının yanında; dedektörler, alarmlar, yağmurlama olarak da tabir edilen otomatik, süratli ve sabit bir altyapının otelde olmadığı ya da varsa da çalışmadığı ortaya çıkıyor.

Yangın tüpü ve yağmurla söndürme sistemi mecburi

EMO İstanbul Şubesi YK Sayman Üyesi Reha Şen, bu türlü bir işletmede yönetmelikle belirlenmiş olması gereken yangın tedbirlerinin başında, odalarda yangın tüpleri, yağmurlama söndürme sistemleri olduğunu belirtiyor. Bu tedbirlerin varsayımı maliyetinin 900 bin ile 2 milyon 100 bin lira ortasında olduğunu belirten Şen, dedektörler dahil sistemin kurulmasının ise 5 milyon lirayı bulabileceğini tabir ediyor.

Yağmurlama sistemi, 2007 yılında çıkarılan ve 2009’da revize edilen “Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmelik”te 165. Hususta geçiyor. Hususun “ç” bendinde “İkiden fazla katlı bir bina içerisindeki yatak sayısı 200’ü geçen otellerde, pansiyonlarda, misafirhanelerde” bu sistemlerin kurulmasının mecburî olduğu görülüyor.

Yangın birinci anda söndürülebilir miydi?

Endüstriyel Yangın Uzmanı Anıl Yamaner, yangının başladığı belirtilen mutfak kısmında olması gereken ya da mevcut olan; lakin bu yangın özelinde çalışmadığı görülen tedbirlerin bu yangını en başında söndürebileceğini belirtiyor.

Bu üzere büyük mutfaklara sahip işletmelerde, davlumbaz yangın dedektörünün maliyetinin yalnızca 2 bin lira olduğunu söz eden Yamaner, bu kısımda yangını söndürmek için kurulacak sistemin 20-30 bin lira üzere bir maliyetle rahatlıkla kurulabileceğine dikkat çekiyor. Yamaner, davlumbaz üzerine kurulan uyarıcı sensörün dahi yangının büyümesini engelleyecek bir etken olduğuna dikkat çekiyor.

Yamaner, işletmeleri denetleyen tarafta olduklarını söz ederek, “Facianın yaşandığı otelde tüm sistemlerin bulunduğunu farz ettiğimizde dahi ana sorunun kontrol olduğu ortaya çıkıyor. Bu aslında genel bir sorun. Neredeyse tüm işletmelerde kelam konusu sistemler var lakin denetim edilmiyor” dedi.

Binada tüm sistemler olsaydı yangın engellenir miydi?

Türkiye, ABD ve Avrupa’da da yangın sistemleri hizmeti sunan Uzay Yangın Sistemleri ve Mühendislik Kurucu Ortağı Emrah Tubay, bu türlü bir binada günümüz maliyetlerinde, alarm, dedektör, yangın tüpleri, yangın merdiveni, otomatik söndürme sistemlerinin tümünün kurulumunun 7 ila 8 milyon liraya denk geldiğini söylüyor.

Tubay, bu tıp yüksek cirolu işletmeler için bu maliyetlerin önemli olmadığını olmadığını söz ederken, yurt dışında çalıştıkları projelerdeki güvenlik maliyetlerinin inşaat maliyetleriyle yarıştığını da aktarıyor.

Kartalkaya’daki Grand Kartal Otel yangınıyla ilgili Tubay da Yamaner üzere “denetime” dikkat çekiyor. Alanda gördükleri tüm uygulamalarda, 2007 yılında çıkarılan ve 2009’da revize edilen yönetmeliğin; kâfi ve aktüel olmadığını söylerken, tıpkı biçimde bu sistemlerin yaşamasının hayati olduğunu ve yıllık bakım masrafının 20 ile 200 bin aralığında değiştiğini aktarıyor. Kelam konusu harcamaların bu cins faciaların önüne geçtiğine de değiniyor.

Kaynak: ekonomim