Örümcekleri zombiye çeviren mantar keşfedildi

BBC’nin Winterwatch belgesel grubu, ender görülen Metellina merianae tipi mağara örümceğinin tanınmaz hale gelmiş bir vücudunu buldu. Örümceğin bedeni, mercan gibisi çıkıntılarla kaplanmıştı.

Numune, Tarım ve Biyobilim Milletlerarası Merkezi’nden mikolog Harry Evans liderliğindeki bir gruba gönderildi.

İrlanda’daki çeşitli mağaralardan ek örnekler toplayan bilim insanları, mantarın yeni bir cins olduğunu belirledi ve ona tabiat tarihçisi Sir David Attenborough’un ismini vererek Gibellula attenboroughii ismini verdi.

Örümceklerin davranışlarını değiştiriyor

Araştırmacılar, mantarın M. merianae ve Avrupa mağara örümceği Meta menardi üzerinde görüldüğünü tespit etti. Bu örümcekler ekseriyetle ağlarına yakın, gizlenerek avlanıyor.

Ancak mantarla enfekte olmuş bireylerin, olağanda uzak durdukları mağara tavanlarına yöneldiği gözlendi.

Bu durum, Brezilya’nın Atlantik yağmur ormanlarında Ophiocordyceps mantarına yakalanan karıncaların sergilediği “zombi” davranışına benziyor.

Araştırmacılar, mantarın örümceklerin hudut sistemini ele geçirerek onları daha açık alanlara yönlendirdiğini düşünüyor.

“Gibellula ile enfekte olmuş örümceklerin mağara tavanlarında görülmesi, mantarın davranışsal bir değişime neden olduğunu gösteriyor,” diyen araştırmacılar, bu pozisyonun hava akımlarıyla mantar sporlarının yayılmasını kolaylaştırabileceğini belirtiyor.

Farklı ortamlarda farklı haller alıyor

Genetik tahlil, mağaralarda ve barut deposunda bulunan mantar örneklerinin tıpkı çeşide ilişkin olduğunu gösterdi. Lakin bulundukları ortama nazaran farklı biçimler aldıkları tespit edildi.

Örneğin, hava akımının olmadığı barut deposunda, sporların sütun gibisi formlara dönüştüğü ve ışık eksikliğinin mantarın rengini kaybetmesine neden olduğu gözlendi.

Buna karşılık, mağaralarda hava akımlarının sporların yayılmasına katkı sağladığı düşünüldü.

Yeni tipler keşfedilebilir

Araştırmacılar, emsal mantarların Galler’de de tespit edildiğini ve enfekte örümceklerin mağara bulunmayan bölgelerde de görüldüğünü belirtiyor.

Bu durum, mantarın kayalık yarıklar yahut yosunlarla kaplı alanlarda da yaşayabileceğini gösteriyor.

Geçmiş araştırmaları inceleyen bilim insanları, Britanya Adaları’nda bu mantarın daha fazla çeşidinin keşfedilmeyi beklediğini düşünüyor.

Çalışma, Fungal Systematics and Evolution mecmuasında yayımlandı.

Sciencealert, TRTHaber