Mars neden kırmızı? Bilim insanları açıkladı

Dünyaya yakınlığı ve onlarca uzay aracının gönderilmesi sayesinde Mars, Güneş Sistemi’nin en ayrıntılı incelenen gezegenlerinden biri oldu.

Yörüngedeki ve yüzeydeki araçlardan elde edilen bilgiler, Mars’ın kızıl renginin, gezegenin yüzeyini kaplayan toz içindeki paslanmış demir minerallerinden geldiğini ortaya koymuştu.

Ancak yeni bir araştırma, Mars’taki kızıl rengin, daha evvel düşünüldüğü üzere hematitten değil, ferrihidrit ismi verilen ve soğuk suyun varlığında oluşan bir mineralle bağlantılı olabileceğini ortaya koydu.

Nature Communications mecmuasında yayınlanan çalışma, Mars’ın geçmişinde suyun daha yaygın olduğunu gösterebileceği üzere, gezegenin yaşanabilir olup olmadığına dair yeni ipuçları da sağlayabilir.

Mars’taki toz katmanı incelendi

Mars yüzeyini kaplayan demir oksidin oluşumunu anlamak, bilim insanlarının gezegenin geçmiş iklimini ve etrafını tekrar kurgulamasına yardımcı olabilir. Lakin toz katmanının incelenmesi epeyce sıkıntı.

Yeni araştırmada bilim insanları, Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) Mars Express ve ExoMars Trace Gas Orbiter misyonlarından, ayrıyeten NASA’nın Mars Keşif Uydusu ve gezginleri Curiosity, Pathfinder ve Opportunity’den elde edilen bilgileri kullandı.

Trace Gas Orbiter’ın CaSSIS görüntüleme sistemi, Mars’taki toz partiküllerinin büyüklüğünü ve bileşenlerini belirledi.

Araştırmacılar daha sonra, laboratuvar ortamında Mars tozunun benzerini üreterek farklı demir oksit cinslerini inceledi. Ferrihidrit ve bazalttan oluşan bu karışım, Mars tozuyla en âlâ eşleşen bileşim olarak belirlendi.

Mars’ın geçmişi tekrar yazılabilir

Araştırma takımından Adomas Valantinas, elde edilen bulguların Mars’ın geçmişine dair kıymetli bilgiler sunduğunu belirtti.

“Mars hâlâ kızıl gezegen, lakin neden kızıl olduğuna dair anlayışımız değişti” diyen Valantinas, ferrihidritin yalnızca su varlığında oluşabileceğini ve bu nedenle Mars’ın, düşünülenden çok evvel paslandığını ortaya koyduğunu tabir etti.

Bu bulgular, Mars’ın su içeren mineral katmanlarının gezegenin yüzeyinde yaygın olduğuna işaret ediyor. Mars’ın yaklaşık 3 milyar yıl evvel ağır volkanik faaliyete sahne olduğu ve bu sürecin buzları eriterek su ve kaya etkileşimlerini tetiklemiş olabileceği belirtiliyor.

Gelecekte, NASA ve ESA’nın ortak Mars Numune Dönüş Programı kapsamında gezegenden getirilecek kaya ve toz örnekleri, Mars’ın su geçmişine dair daha kesin bilgiler sunabilir. Bilim insanları, bu numunelerin tahlil edilmesiyle Mars’ın atmosferinin ve su döngüsünün geçmişte nasıl işlediğini daha âlâ anlamayı umuyor.

CNNInternational, TRTHaber