Lübnan’ın yeni cumhurbaşkanı Avn’dan açıklama

Eski Genelkurmay Başkanı Avn, dün, Lübnan Meclisinde düzenlenen oturumun ikinci cinsinde kâfi oyu alarak ülkenin yeni Cumhurbaşkanı seçildi.

Böylece eski Cumhurbaşkanı Mişel Avn’ın 31 Ekim 2022’de misyon müddetinin dolmasının akabinde oluşan siyasi kriz ve 2 yılı aşkın müddettir devam eden Cumhurbaşkanlığı boşluğu sona erdi.

Yeni hükümetin kurulması için Avn’ın Başbakan görevlendirmesi beklenirken, gelecek 6 yıl Cumhurbaşkanlığı koltuğunda oturacak Avn liderliğindeki Lübnan, önemli zorluklarla gayret edecek.

Ateşkesin uygulanması

Eski bir asker olan Avn’ı yeni vazifesinde bekleyen en önemli sıkıntılardan biri İsrail ile 27 Kasım 2024’te yapılan ateşkes mutabakatının sürdürülmesi.

İsrail ordusu ateşkese yönelik ihlallerini sürdürürken, Lübnan’ın güneyinde işgal ettiği ve ateşkes uyarınca 60 gün içinde çekilmesi gereken beldelerin büyük çoğunluğundan da hala çekilmedi.

Ateşkeste belirlenen mühlet 27 Ocak’ta sona erecek olmasına karşın, İsrail ordusu Lübnan’ın güneyinde işgal ettiği 60’tan fazla beldenin sadece 7’sinden çekildi.

İsrail ordusunun hudut çizgisindeki hareketliliği, meskenleri yıkması yahut hava uçurması, çekildiği bölgeleri dahi kapsayan “yaklaşılmaması” ikazları yerinden edilen Lübnanlıların yaşadıkları bölgelere dönüşünü engelliyor.

Lübnan Sıhhat Bakanlığının datalarına nazaran, İsrail ataklarında 8 Ekim 2023’ten bu yana 1106’sı bayan ve çocuk, 222’si sıhhat çalışanı olmak üzere en az 4 bin kişi öldü, 16 binden fazla kişi yaralandı.

Yeniden inşa

Cumhurbaşkanı Avn’ı bekleyen en değerli zorluklardan biri de Lübnan’ın güneyinde İsrail taarruzlarında yıkılan bölgelerin tekrar inşası.

Beyrut’un güneyindeki Dahiye’de ve Lübnan’ın güney bölgelerinde yaşayan binlerce kişi, yerinden edilmenin yanı sıra yaşadıkları yerlerdeki konutlarını hatta köylerini kaybetti.

Yerel yetkililer bilhassa hudut çizgisinde kimi köylerin büsbütün yıkıldığını ve yerinden edilenlerin geri dönse bile konutlarını bulamayacaklarını belirtiyor.

Bu bölgelerin tekrar inşası ise Cumhurbaşkanı Avn ve görevlendireceği hükümetin öncelikleri ortasında yer alsa da Lübnan’ın içinden geçtiği ekonomik krizin imar projelerini nasıl etkileyeceği, bu alana ne kadar bütçe ayrılacağı merak konusu.

Dünya Bankası bilgilerine nazaran, İsrail’in Lübnan’a düzenlediği akınlar geride 5 milyar dolarlık ziyana neden olurken ticaret, turizm ve tarımda da büyük kayba yol açtı.

İsrail akınlarında yaklaşık 100 bin konut ziyan gördü, bunların neredeyse 18 bini büsbütün yıkıldı.

Uluslararası kararların uygulanması

Avn’ı bekleyen evraklardan biri ise ateşkeste de yer alan, Lübnan’ın güneyinde düşmanlıkların sona erdirilmesi ve bölgenin silahsızlandırılarak sadece Birleşmiş Milletler (BM) ile Lübnan ordusunun varlık göstermesini öngören BM Güvenlik Kurulunun (BMGK) 1701 sayılı kararının uygulanması.

Cumhurbaşkanı Avn, dün vazifeye başladıktan sonra yaptığı birinci konuşmada bu mevzuya işaret ederek Lübnan’da silah taşıma hakkını devletin inhisarına alması için çalışma kelamı verdi.

Eski Genelkurmay Başkanı ve yeni Cumhurbaşkanı Avn, milletlerarası kararları uygulayıp İsrail’in ataklarını önlemek için sonları korumak ismine orduya yatırım yapılacağını belirtti.

Ekonomik kriz

Avn’ı bekleyen en büyük sorunlardan biri de Lübnan’da 2019’un sonlarında başlayan, Lübnan lirasının dolar karşısında önemli kıymet kaybına ve bankacılık krizine yol açan akabinde mevduat sahiplerinin fonlarına el konulmasına kadar giden ekonomik kriz.

Dünya Bankası raporunda, Lübnan’daki kriz, finansal kurumların çökmesi, ömür şartlarının berbatlaşması ve güç badireleri nedeniyle “en makûs ekonomik krizler” ortasında yer aldı.

İsrail’in taarruzları ise Lübnan iktisadı üzerindeki baskıyı artırarak mevcut krizi daha da derinleştirdi.

Dış baskılar

Cumhurbaşkanı Avn’ın önünde zorluk çıkarabilecek konulardan biri de Lübnan dış ilgileri ve dış müdahaleye bağlı kalmadan karar almak.

Avn, dünkü konuşmasında bu hususa da değinerek Lübnan’ın dış bağlantılarının müdahale değil yatırım temelinde şekilleneceğini söyledi.

Arap ülkeleriyle güzel bağlantılar kurma kelamı veren Avn, Körfez ülkeleriyle de stratejik iştirakler kurulacağını tabir etti.

Avn, Suriye ile de âlâ bağlar kurma fırsatının bulunduğunu belirtti.

Lübnan Meclisinde dün düzenlenen oturumun ikinci cinsinde 99 oy alan Joseph Avn, Cumhurbaşkanı seçilmiş ve ülkede 2 yılı aşkın müddettir devam eden Cumhurbaşkanlığı boşluğu giderilmişti.

AA