Latin Amerika’da hızla yayılan gizemli virüs
Almanya’daki Charite – Universitatsmedizin Berlin’de misyonlu bilim insanları tarafından yürütülen geniş kapsamlı bir araştırma, Oropouche virüsünün Latin Amerika’da yaygın lakin büyük ölçüde teşhis edilmemiş olduğunu ortaya koydu.
Araştırmanın sonuçları, The Lancet Infectious Diseases mecmuasında yayımlandı.
Charite Viroloji Enstitüsü’nde misyon yapan ve birebir vakitte Alman Enfeksiyon Araştırmaları Merkezi’nde çalışan Prof. Jan Felix Drexler, “Verilerimiz, Oropouche virüsünün Latin Amerika’da büyük oranda teşhis konulamamış bir halk sıhhati sorunu olduğunu gösteriyor. Kimi bölgelerde her on bireyden biri bu virüse daha evvel yakalanmış olabilir” değerlendirmesinde bulundu.
Belirtiler hafif olsa da risk büyük
1950’li yıllarda tanımlanan Oropouche virüsü, bugüne dek sonlu sayıda hadiseyle biliniyordu. Lakin 2023 sonlarından bu yana bildirilen olaylar 20 bini aştı. İki genç bayanın hayatını kaybettiği ve kimi gebeliklerde düşük yahut bebekte gelişim bozukluklarına neden olduğu bildirildi.
Virüs; ateş, titreme, baş ağrısı, kas-eklem ağrısı, bulantı ve deri döküntüsü üzere belirtilerle kendini gösteriyor. Lakin uzmanlar, gebelik devrinde virüse maruz kalınmasının fetüs üzerinde nasıl bir tesir bıraktığının hala netlik kazanmadığını belirtiyor.
Prof. Drexler, “Zika virüsünde olduğu üzere önemli doğumsal bozukluklara yol açıp açmadığını şimdi bilmiyoruz. Fakat birinci bulgular, Oropouche’un tesirlerinin Zika kadar ağır olmadığını gösteriyor” dedi.
Henüz Oropouche virüsüne karşı geliştirilmiş bir aşı ya da özel tedavi sistemi bulunmuyor.
Enfeksiyon iklim şartlarıyla yakından ilişkili
Araştırmacılar, 2001-2022 yılları ortasında Bolivya, Brezilya, Kolombiya, Kosta Rika, Ekvador ve Peru’da toplanan 9.400’ü aşkın kan örneğini inceledi. Bulgulara nazaran, Latin Amerika genelinde her 100 şahıstan yaklaşık 6’sında virüse karşı antikor tespit edildi.
Özellikle Amazon bölgesi üzere düşük rakımlı ve sıcak bölgelerde enfeksiyon oranları yüzde 10’un üzerine çıkarken, yüksek rakımlı alanlarda bu oran çok daha düşük.
Araştırma grubu, makine tahsili teknikleri kullanarak virüs yayılımında tesirli olan çevresel ve demografik faktörleri tahlil etti. Sonuçlara nazaran, daima sıcaklık ve ağır yağış üzere iklim şartları virüsün yayılmasında esas faktörler ortasında yer alıyor. Bilim insanları, El Niño hava olayının da mevcut salgını tetiklemiş olabileceğini düşünüyor.
Drexler, “İklim değişikliği sürerse Oropouche virüsünün yayılımı daha da artabilir” ikazında bulundu.
En büyük risk Amazon bölgesinde
Yapılan haritalandırma çalışmasına nazaran, virüsün en yaygın olduğu yer Amazon Yağmur Ormanları. Lakin Orta Amerika, Karayipler ve Brezilya’nın güney ve kıyı bölgelerinde de yüksek enfeksiyon riski bulunuyor.
Drexler, “Oropouche, muhtemelen Latin Amerika’da böcek ısırıklarıyla bulaşan en yaygın virüslerden biri. Dengue ve chikungunya kadar dikkatle izlenmesi gerekiyor” dedi.
Korunma yöntemleri
Virüs, halk ortasında “görünmez sinekler” olarak bilinen 3 milimetreden küçük bir cins sinek aracılığıyla bulaşıyor. Bu sinekler, standart cibinliklerin gözeneklerinden geçebilecek kadar küçük.
Uzmanlar, bölgede bulunacak bireylerin uzun giysiler giymesi, DEET ya da icaridin içeren sinek kovucular kullanması ve ince gözenekli cibinliklerden faydalanması gerektiğini belirtiyor. Bilhassa gebe bayanların bu bölgelere gitmeden evvel kesinlikle bir doktora istişareleri tavsiye ediliyor.
Sciencealert, TRTHaber
