Kandilli’nin Santorini senaryosu: ‘Tsunami, 1 saatte Türkiye’ye ulaşacak’

Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Sarsıntı Araştırma Enstitüsü (KRDAE) Müdürü Prof. Dr. Nurcan Meral Özel, Bölgesel Deprem-Tsunami İzleme ve Kıymetlendirme Merkezi’nde gündemdeki son gelişmelere ait açıklamalarda bulundu.

Ege Denizi’nde son bir haftada gerçekleşen sismik hareketliliğe de değinen Özel, zelzele ve volkan üretme potansiyeli bulunan kelam konusu zelzeleleri 7/24 yakından takip ettiklerini, 1-6 Şubat’ta bölgede irili ufaklı 1260 zelzele meydana geldiğini söyledi.

Burada son bir haftadaki sarsıntılardan 100’ünün 4 ve üzeri büyüklükte olduğuna dikkat çeken Özel, şunları anlattı:

“2012 yılından beri Kandilli Rasathanesi, UNESCO altında Türkiye etrafındaki denizlerde, Akdeniz, Marmara, Karadeniz ve kontaklı tüm denizlerde zelzele sonucu oluşabilecek tsunami konusunda, civarındaki 13 ülkeye ve 16 enstitüye bildiri üretmektedir.

Eğer bizim denizlerimizde, Batı kıyılarımızda büyük bir sarsıntı olursa tsunami bildirisi Kandilli Rasathanesi’nden üretilecek ve AFAD’a gönderilecektir.”

TSUNAMİ TEHDİDİ İNCELENİYOR

Prof. Dr. Özel, bölgede sarsıntıların irili ufaklı devam ettiğini vurgulayarak, “Kandilli Rasathanesi olarak yalnızca sarsıntı değil, ‘Eğer orada büyük bir zelzele olursa kıyılarımıza ulaşabilecek rastgele bir su yükselmesi, bir tsunami dalgası olabilir mi?’ açısında da incelemekteyiz. Kandilli Rasathanesi’nde, bir haftada yaklaşık 1260 zelzelenin tahlili yapıldı.” dedi.

Ege Denizi’ndeki zelzelelerin tektonik bir yapı sergilediğini aktaran Özel, kelam konusu alanın tsunami açısından daha tehlikeli düşey fayların olduğu bir bölge bulunduğunu lisana getirdi.

Bu denizin son 50 yıllık sarsıntı datalarını de paylaşan Özel, şöyle devam etti:

“1956 Amorgos Zelzelesi var, çok büyük bir zelzele. 7.7-7.8 (büyüklüğünde) büyük bir tsunami ve hasar yaratmış.

Hatta bu zelzelede meydana gelen tsunami dalgalarının Mısır’a kadar ulaştığı tarihi kayıtlarda vardı.

Yine 1989-1991 sarsıntı serisi var, orta büyüklükte başlayıp büyük bir kırılma olmadan sonlanan. 2002-2003 Ege Zelzelesi serisi var.

2011-2012 en yakın örnek, orada da bir zelzele fırtınası ve volkanik aktivite kelam konusuydu. Büyük bir patlama olmadı. 2024-25 şu günlerde devam eden aktifliği yakından izliyoruz.”

“TSUNAMİ 1 SAATTE TÜRKİYE KIYILARINA ULAŞIR”

Basın mensuplarının sorularını da yanıtlayan Özel, Ege Denizi’nde tsunami oluşturabilecek merkezleri yerlerinin bilindiğini, kendilerinin de zelzele senaryoları üzerinde çalıştıklarını söyledi.

Ege Denizi’nde 7,5 ve 7,7 büyüklüğünde rastgele bir sarsıntının tsunami oluşturması durumunda dalgaların Türkiye’nin kıyılarına ulaşmasının yaklaşık bir saat süreceğine işaret eden Özel, deniz suyunun da yarım metre ile bir metre ortasında yükselebileceğini anlattı.

MARMARA’DAKİ ZELZELE TEHDİDİ

Prof. Dr. Özel, “Olası Marmara Zelzelesi için kâfi çalışmanız var mı?” sorusunu, “Marmara’da 250-300 yıl ortasında tekrarlanma dönemi. Marmara’daki tarihî sarsıntıların belirsizlikleri başka yerlerden daha fazla.” halinde yanıtladı.

Bu alanda mümkün senaryolar üzerine çalışmalar yaptıklarını ve bölgede öngörülerin değişkenlik gösterebildiğini aktaran Özel, “Deprem ihtimalinin en fazla olduğu bölgenin Orta Marmara’daki Kumburgaz Fayı olduğunu düşünüyoruz. Fakat tarihi zelzelelerin içindeki belirsizlikler kesin öngörülerde bulunmamızı engelliyor.” dedi.

SON ZELZELELER

AA, NTV