Japon devine Türk duvarı
ADEM EYÜPOĞLU | İSTANBUL
Dünyanın dört bir yanında motor sesi yerine yalnızca lastik hışırtısı duyuluyor. Avrupa’da, ABD’de, Çin’de yollar artık elektriğin sessizliğiyle dolarken, Türkiye’de ise apayrı bir sessizlik hâkim: Yasal sessizlik!
Toyota’nın gözbebeği olan C-HR modelinin büsbütün elektrikli versiyonu C-HR+ KONUT, Avrupa’ya çıkartma yapmaya hazırlanırken, Türkiye’ye adımını bile atamadan “Çin Tebliği”nin gölgesinde boğuldu.
TEBLİĞE TAKILAN TAKILANA
Türkiye’de 2023 sonlarında yürürlüğe giren ve kamuoyunda “Çin Tebliği” olarak bilinen düzenleme, aslında yalnızca Çinli markaları değil; Japon, Amerikalı ve birçok markayı da sessiz sedasız sona takıyor. Kural açık: Şayet aracınız Çin’de üretiliyorsa ya da markanızın Türkiye’de üretimi yoksa, yedi bölgede servis ağınız yoksa kapılar kapalı!
Sonuç mu? Skywell, Seres, Xpeng, Voyah, MG, Chery üzere Çinli markalar neredeyse 2 yıldır Türkiye’ye tek bir araç bile sokamıyor. Artık bu listeye sessiz sedasız Japon devleri de ekleniyor: Toyota, Nissan Qashqai, Honda, Lexus ve Suzuki.
AVRUPA KEYFİNİ SÜRECEK TÜRKER BİLDİRİYE TAKILACAK
Toyota, C-HR KONUT modelini Avrupa’da büyük umutlarla tanıttı. 600 km’ye varan menzil, e-TNGA platformu, 204 beygirlik çevik sürüş, gelişmiş Toyota Safety Sense donanımları… Liste uzayıp gidiyor. Coupe usulü sportif dizaynıyla gençlerin gözdesi olmaya aday bu model, Avrupa’da 40 bin avrodan satışa çıkacak. Lakin, Türkiye’de bırakın satışa çıkmayı, showroom kapısından bile giremeyecek üzere duruyor. Toyota’nın bu aracı Japonya’da üretmesi ve Çin’le rastgele bir bağının olmaması, bildiriye takılmasını değiştirmiyor. Zira “tebliğin ruhu” sırf Çin menşeili üretimi değil, Türkiye’de yatırımı olmayan herkesi dışarıda bırakmayı hedefliyor.
YA TÜRKİYE’DE ÜRET YA DA GELME
Elektrikli C-HR Türkiye’de satılmak isteniyorsa Toyota’nın önünde iki seçenek var:
1. Türkiye’de elektrikli araba üretimi yapmak.
2. Türkiye’nin 7 bölgesinde en az 20 yetkili servis açmak.
Kolay mı? Elbette değil. Hele ki Japon firmalarının uzun vadeli, temkinli yatırım stratejileri göz önüne alındığında bu iş biraz “araba yokuş aşağı giderken vites kutusu sökmeye” benziyor. Hele hele Honda üzere devler Türkiye’de fabrika kapatmışken.
PEKİ TAHLİL NE!
Elektrikli araçların geleceği artık kaçınılmaz. Lakin Türkiye’nin iç pazarını bu biçimde daraltması, yalnızca tüketiciyi değil, etraf siyasetlerini ve otomotiv bölümünü de sekteye uğratabilir. BYD üzere Çinli üreticiler Türkiye’de fabrika kurma kelamı verdiği için avantajlı duruma geçerken, küresel devlerin eli kolu bağlı.
TOP HEM ÜRETİCİ DE HEM DEVLETTE
Toyota C-HR MESKEN harika olabilir. Lakin harikalık bazen yetmez… Şayet ülkeye giremiyorsan, şarj istasyonu bile kuramayacak kadar uzak kalıyorsan, ihtilal yapmak yalnızca niyette kalır. Türkiye yollarında C-HR’nin gölgesini bile göremeyeceğiz tahminen ancak Avrupa’da elektrikli ihtilal çoktan başladı. Artık top hem üreticilerde hem de düzenleyicilerde: Ya kapılar açılacak ya da biz o kapının dışında kalacağız.
