İsrail’in Gazze’ye saldırılarına dünyadan tepkiler

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, İsrail’in düzenlediği son akınların akabinde, Gazze Şeridi’nde sağlanan ateşkese hürmet gösterilmesi daveti yaptı.

BM Sözcü Yardımcısı Farhan Haq tarafından yapılan yazılı açıklamada, Guterres’in, İsrail’in Gazze’de düzenlediği hava taarruzlarında çok sayıda Filistinli sivilin öldürülmesinden ötürü “şoke olduğu” belirtildi.

Açıklamada, “(Guterres) Ateşkese hürmet gösterilmesi, insani yardım akışının manisiz halde yine sağlanması ve kalan esirlerin şartsız olarak özgür bırakılması için güçlü davette bulunmaktadır.” tabiri kullanıldı.

BM Komiseri Türk: Taarruzlar beni dehşete düşürdü

BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk ise “Sağlık Bakanlığına nazaran, Gazze’de gece gerçekleşen ve yüzlerce kişinin vefatına neden olan İsrail hava akınları ve bombardımanı beni dehşete düşürdü. Ataklar, trajedi üstüne trajedi ekleyecek.” değerlendirmesinde bulundu.

Gazze’de son 18 ayda yaşanan taarruzların, bu krizden askeri bir çıkış yolu olmadığını açıkça ortaya koyduğunu vurgulayan Türk, “İlerlemenin tek yolu, milletlerarası hukuka uygun bir siyasi tahlile ulaşılmasıdır. İsrail’in daha fazla askeri güce başvurması, halihazırda felaket şartları yaşayan Filistin halkına daha fazla sefalet yükleyecek.” sözlerini kullandı.

İsrail’in saldırdığı Gazze’deki kabusun sona ermesi davetinde bulunan Türk, esirlerin ve keyfi olarak gözaltında tutulanların derhal özgür bırakılması talebini yineledi.

Türk, “Savaş kalıcı olarak sona ermeli. Tesiri olan tüm taraflara, barışı sağlamak ve sivillerin daha fazla acı çekmesini önlemek için ellerinden gelen her şeyi yapma davetinde bulunuyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.

BM Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNWRA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini de “Savaşı tekrar başlatarak ‘yeryüzündeki cehennemi’ körüklemek yalnızca daha fazla ümitsizlik ve acı getirecektir.” dedi.

Lazzarini, ateşkese geri dönülmesinin bir mecburilik olduğunu söyledi.

BM Orta Doğu Barış Süreci Özel Koordinatörlüğü (UNSCO) İnsani Koordinatörü Muhannad Haydi ise İsrail ordusunun Gazze Şeridi’ne düzenlediği taarruzlarda birinci doğrulanmış raporlara nazaran yüzlerce kişinin öldüğünü belirterek, “Bu vicdansızlıktır. Ateşkes derhal tekrar tesis edilmelidir.” sözlerini kullandı.

Gazze’deki insanların hayal bile edilemeyecek acılara katlandığını kaydeden Haydi, taarruzların sona ermesi, insani yardımın sürdürülmesi, esirlerin özgür bırakılması ve temel hizmetlerin tekrar tesis edilmesi gerektiğini vurguladı.

BM Filistin Özel Raportörü Francesca Albanese de İsrail’in Gazze’ye başlattığı akınlara ait X’ten paylaşımda bulundu.

Dünyanın, yeniden İsrail bombalarıyla Gazze Şeridi’nin her yerinde katledilen çocukların yürek burkan imajlarına uyandığını belirten Albanese, “Küresel başkanların yalnızca hiçbir şey yapmamasına tanıklık edemeyiz. Bu, İsrail’in Filistin halkına karşı işlediği soykırımın hızlanmasıdır.” sözlerini kullandı.

Albanese, İsrail’in Gazze’ye taarruzlarını engellemeyi başaramadığını fakat ülkelerin bunu durdurmak için daha da büyük bir yükümlülüğü olduğunu vurguladı.

Avrupa Birliği

Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Antonio Costa, İsrail’in Gazze’ye düzenlediği hava ataklarında yaşanan sivil kayıplar karşısında şok ve hüzün içinde olduklarını vurguladı.

Costa, toplumsal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Gazze’den gelen haberler ve dün gece İsrail hava taarruzlarının akabinde yaşanan çok sayıda sivil kayıp karşısında şok ve ıstırap içindeyiz.” sözlerini kullandı.

“Şiddet sona ermeli ve ateşkes muahedesinin koşullarına hürmet gösterilmelidir.” değerlendirmesinde bulunan Costa, tüm esirler ve tutukluların özgür bırakılması, insani yardımın derhal tekrar başlatılması gerektiğini belirtti.

AB Komitesi sözcülerinden Anouar El Anouni ise Brüksel’de düzenlenen günlük basın toplantısında, İsrail’in Gazze’ye başlattığı taarruzlara ait bir soruyu yanıtladı.

AB’nin “Gazze’de çatışmaların yine başlamasından keder duyduğunu” söz eden El Anouni, “Aldığımız bilgilere nazaran, İsrail’in hava akınları sonucunda çocuklar da dahil siviller hayatını kaybetmiştir.” dedi.

“İsrail’den itidal göstermesini ve Gazze’ye yine hür insani erişim sağlamasını talep ediyoruz.” diyen El Anouni, müzakerenin tek tahlil yolu olduğuna inandıklarını lisana getirdi.

El Anouni, “İsrailliler ve Filistinliler son bir yılda büyük acılar çekti, artık bu şiddet döngüsünü kırmanın vakti geldi.” diye konuştu.

AB Komitesi’nin Hazırlıklılık, Kriz İdaresi ve Eşitlikten Sorumlu Üyesi Hadja Lahbib ise X hesabından yaptığı paylaşımda, “Gazze’de yine tırmanan tansiyon yıkıcıdır. Siviller hayal bile edemeyecekleri acılara katlandılar. Buna bir son verilmelidir.” tabirini kullandı.

Uluslararası insancıl hukuka riayet edilmesi davetinde bulunan Lahbib, Gazze’ye insani yardım akışı sağlanması gerektiğini kaydetti.

Lahbib, “Daha fazla can kaybı ve yıkımın önlenmesi için derhal ateşkese dönülmesi mecburidir.” değerlendirmesinde bulundu.

İran, ABD’yi direkt sorumlu tuttu

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi, yaptığı yazılı açıklamada, ülkesinin İsrail’in Gazze’ye akınlarını şiddetle kınadığını bildirdi.

Saldırılarda bayan ve çocukların da ortalarında olduğu yüzlerce kişinin öldürülmesinin Filistinlilere karşı işlenen soykırım ve etnik paklık hatalarının devamı olduğunu belirten Bekayi, ABD’nin bu hücumların direkt sorumlusu olduğunu söz etti.

Bekayi, Filistinlilere yönelik soykırımın önlenmesi konusunda İslam dünyasının özel bir sorumluluğu olduğuna dikkati çekerek, İslam İşbirliği Teşkilatı’nın (İİT) İsrail’e karşı önemli adımlar atması davetinde bulundu.

Çin

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mao Ning, Pekin’de düzenlenen olağan basın toplantısında AA muhabirinin, İsrail’in ateşkesi bozarak başlattığı, birçok bayan ve çocuk olmak üzere çok sayıda sivilin vefatına sebep olan akınlara ait soruya karşılık verdi.

Çin’in İsrail ile Filistin ortasında durumu yakından izlediğini belirten Sözcü Mao, “Umarız tüm taraflar ateşkes mutabakatının daima ve faal halde uygulanmasını samimi halde teşvik eder.” dedi.

Mao, tansiyonu yükseltecek ve daha büyük bir insani felakete sebep olacak adımlardan kaçınılması gerektiğini vurguladı.

Mısır

Mısır Cumhurbaşkanlığından yapılan yazılı açıklamaya nazaran, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ile Kuveyt Buyruğu Meşal el-Ahmed el-Cabir es-Sabah, telefon görüşmesi gerçekleştirdi.

İki ülke bağlantılarının yanı sıra bölgesel gelişmeleri de ele alan taraflar, İsrail’in Gazze Şeridi’ne yine başlattığı taarruzları şiddetle kınadı.

Taraflar, İsrail’in hem milletlerarası kanunları hem Gazze Şeridi’nde varılan ateşkesi açık formda ihlal ettiğine dikkati çekerek, bunun Gazze’deki insani krizi derinleştireceği, bölgesel çatışma dairesini genişleteceği, barış ve istikrar fırsatlarını yok edeceğini vurguladı.

Uluslararası toplumun Gazze’de derhal ateşkes sağlanması tarafında sorumluluk üstlenmesi gerektiğini ve iki devletli tahlili uygulamaya koyması için harekete geçmesi daveti yapan taraflar, başşehri Doğu Kudüs olan bağımsız ve hükümran bir Filistin devletinin kurulmasının bölgede sürdürülebilir bir barışa ulaşmanın tek yolu olduğunu belirtti.

Mısır Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada ise “İsrail’in Gazze Şeridi’ni gaye alan ve şu ana kadar birden fazla bayan ve çocuk 300’den fazla Filistinlinin ölmesiyle sonuçlanan hava taarruzlarını en güçlü sözlerle kınadıkları” belirtildi.

Bunun “ateşkes muahedesinin açık bir ihlali olduğu ve bölgenin istikrarı üzerinde ağır sonuçlar doğurabilecek tehlikeli bir tırmanışı temsil ettiği” vurgulanan açıklamada, İsrail’in bölgedeki tansiyonu tekrar tırmandırma, istikrar ve sükuneti sağlama uğraşlarını sabote etmeye yönelik tüm akınlarını kesin bir halde reddettiğini yineledi.

Uluslararası topluma İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik hücumlarını derhal durdurması için ivedilikle harekete geçme davetinde bulunulan açıklamada, “bölgenin yine bir şiddet ve karşı şiddet sarmalına sürüklenmesini önlemek” gerektiği kaydedildi.

Açıklamada, taraflara itidalli davranmaları ve arabulucuların kalıcı bir ateşkese ulaşma uğraşlarını tamamlamalarına müsaade vermeleri davetinde bulunuldu.

Fransa

Fransa Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, “Fransa, İsrail’in dün geceden bu yana Gazze Şeridi’ne düzenlediği ve çok sayıda sivilin vefatına yol açan hücumlarını kınıyor.” tabirlerine yer verildi.

Fransa’nın “esirlerin salıverilmesi eforlarını tehlikeye atan ve Gazze’deki sivillerin hayatını tehdit eden düşmanlıkların durdurulması” daveti yaptığı açıklamada, tüm taraflardan ateşkese “tam olarak” uyması istendi.

Ayrıca açıklamada, İsrail’den sivilleri müdafaası ve Gazze’ye elektrik ve suyun yanı sıra insani yardımların erişimi konusundaki tüm manileri derhal kaldırması istendi.

İrlanda

İrlanda Başbakan Yardımcısı, Dışişleri ve Savunma Bakanı Simon Harris de yaptığı yazılı açıklamada, “İsrail’in Gazze’ye yaptığı hava ataklarına ait gelen bilgiler önemli halde tasa verici.” tabirini kullandı.

Tüm tarafları ateşkes ve esirlerin salıverilmesi muahedesine hürmet göstermeye çağıran Harris, “İrlanda tüm hücumların sona erdirilmesi, kalan esirlerin salıverilmesi ve insani yardımların ulaştırılmasına devam edilmesi daveti yapıyor.” açıklamasında bulundu.

Harris, kalıcı barışa giden yolda hücumların da kalıcı olarak sona erdirilmesini görmek istediklerini belirtti.

Avustralya

Avustralya Dışişleri Bakanı Penny Wong, İsrail’in Gazze’ye yönelik hücumları tekrar başlatmasının akabinde X hesabından yaptığı açıklamada, sivillerin korunması ve tarafların milletlerarası insancıl hukuka uygun hareket etmesi gerektiğini vurguladı.

Bakan Wong, “Avustralya, tüm tarafları, Gazze’deki ateşkes ve esir takası mutabakatına hürmet göstermeye ve mutabakatın yükümlülüklerini tam olarak uygulamaya çağırıyor.” sözünü kullandı.

Gazze’ye giren son insani yardımların üzerinden neredeyse iki hafta geçtiğini hatırlatan Wong, İsrail’den, Gazze’deki sivillere temel hizmetleri sağlamak ve insani yardıma erişimi kolaylaştırmak üzere yükümlülüklerini uygulamasını istedi.

Wong, ülkesinin, Gazze’deki ateşkesin uzatılmasına ait süregelen eforları desteklediğini ve bu kapsamda yapılacak müzakerelerin yapan biçimde ilerlemesi gerektiğini aktardı.

CAIR hücumları şiddetle kınadı

CAIR’in internet sitesinde yer alan açıklamada, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun Gazze’de ateşkes yerine kendi idaresini muhafazaya öncelik verdiği belirtildi.

Açıklamada, “Savaş hatalısı Binyamin Netanyahu’nun çok sağcı hükümetini, Gazze’deki bayan, erkek ve çocuklara yönelik vahim ve soykırıma varan hücumlarına devam ederek yalnızca birkaç saat içinde yüzlerce sivili öldürdüğü için şiddetle kınıyoruz.” tabiri kullanıldı.

İsrail taarruzlarının kalıcı olarak durdurulması davetinde bulunulan açıklamada, Filistin halkının özgürlüğünü garanti altına alacak gerçek bir barış sürecinin başlaması gerektiği vurgulandı.

Malta

Malta Başbakanı Robert Abela, İsrail’in Gazze’ye yönelik son ataklarını “barbarca” olarak niteleyerek, şiddetle kınadığını bildirdi.

Başbakan Abela, toplumsal medya platformu X’teki hesabından yaptığı paylaşımda, “Dün gece Gazze’ye yönelik ağır akınlar sonucunda 300’den fazla çocuk, bayan ve erkek hayatını kaybetti. Malta hükümeti ismine bu barbarca taarruzları en güçlü formda kınıyorum.” tabirlerini kullandı.

Abela, Malta’nın Gazze, Ukrayna ve öbür bölgelerde barış için gayret ettiğini kaydetti.

İspanya

İspanya Dışişleri Bakanı Jose Manuel Albares, İspanyol radyosu Onda Cero’ya verdiği demeçte, İsrail’in bu sabah ateşkesi bozarak Gazze Şeridi’ne başlattığı akınlarla ilgili “Ayrım gözetmeksizin sivil halkı da vuran bu yeni şiddet dalgasından ve bu yeni bombalamalardan hüzün duymalı ve reddetmeliyiz.” açıklamasında bulundu.

“İspanya’nın İsrail’in yalnızca Gazze’ye yönelik taarruzlarını değil, burada yaptığı elektrik kesintilerini ve insani yardımların girişlerini engellenmesini de kınadığını, zira bunların milletlerarası insani hukuka karşı olduğunu” söz eden Albares, barışa giden yolun bu olmadığını vurguladı.

İspanyol bakan, “Filistinliler ve İsrailliler için barışın yolu bu değil. Orta Doğu’daki rastgele bir halkın güvenliğini garanti altına almanın ve onlara istikrar sağlamanın yolu da bu değil. İspanya uzun vakittir olduğu üzere artık de bu ateşkesin sürdürülmesini, kalıcı hale getirilmesini, kitlesel insani yardım akışına müsaade verilmesini ve Gazze’nin tekrar inşasını savunuyor.” sözlerini kullandı.

Albares ayrıyeten “Gazze’yi de kapsayan bir Filistin devletinin olduğu, İsrail devleti ile karşılıklı refahı, güvenliği ve birlikte hayatı garanti eden iki devletli tahlil için haziran ayında planlanan Birleşmiş Milletler Konferansına gerçek ilerlenmesi” daveti yaptı.

Saldırılarla ilgili İspanya’da muhalefetteki Podemos partisinin lideri İone Belarra da bir açıklama yaptı.

Belarra, toplumsal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “(ABD Başkanı Donald) Trump’ın nasıl bir Gazze istediğini gösteren, yayımladığı görüntü Filistin’de etnik paklık planı hakkında hiçbir kuşku bırakmıyordu. Soykırım asla bitmedi, İsrail bu gece Gazze’ye en yabanî akınlarını bir defa daha yaptı. Çabucak gerçek silah ambargosu.” sözlerine yer verdi.

Norveç

Norveç’te yayın yapan NRK Televizyonunun haberine nazaran, Norveç Başbakanı Jonas Gahr Store, İsrail’in Gazze’ye yönelik atakları yine başlatmasının akabinde hususa ait açıklamalarda bulundu.

Durumu Gazze halkı için “büyük bir trajedi” olarak tanımlayan Store, bu bireylerin neredeyse muhafazasız olduğunu ve birçoklarının süreksiz çadırlarda kaldığını belirtti.

Store, milletlerarası toplumu, muhafazasız insanların bulunduğu bölgelerin bombalanmasına son verilmesi ismine davet yapmaya davet etti.

Norveç Dışişleri Bakanı Espen Barth Eide ise olanları bir “kabusa” benzeterek, ateşkesin sürdürülmesi davetinde bulundu.

Afganistan

Afganistan geçici hükümeti Dışişleri Bakanlığı, X sosyal medya hesabından yazılı açıklamada bulundu.

Açıklamada, İsrail’in çok sayıda bayan ve çocuğun vefatına yol açan Gazze’ye yönelik akınlarına tekrar başlaması şiddetle kınandı.

“Siyonist rejimin bu cins yırtıcı aksiyonları sırf milletlerarası hukuka ve insan hakları prensiplerine ters olmakla kalmayıp, temel insani pahalara de karşıt düşmektedir.” sözlerinin kullanıldığı açıklamada, Afganistan’ın Filistin halkına takviyesi teyit edildi.

Ürdün

Ürdün Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, İsrail’in taarruzlarının kınandığı belirtilirken, hücumlar sonucunda yüzlerce Filistinlinin hayatını kaybettiği ve yaralandığına işaret edildi.

Açıklamada görüşlerine yer verilen Bakanlık Sözcüsü Sufyan el-Kuda, İsrail’in, Katar, Mısır ve ABD’nin gayretleriyle sağlanan ateşkes muahedesinin tüm kademelerine uyması gerektiğini vurguladı.

Sözcü Kuda, İsrail’in Gazze’ye yönelik ataklarına devam etmesi durumunda, bölgedeki durumun daha da kötüleşebileceği ihtarında bulundu.

Uluslararası toplumu hukuksal ve ahlaki sorumluluklarını üstlenmeye ve İsrail’i Gazze’ye yönelik hücumlarını derhal durdurmaya zorlamaya çağıran Kuda, gibisi görülmemiş bir insani felaketin yaşandığı Gazze Şeridi’nin çeşitli bölgelerine insani yardım ulaştırmak için belirlenen hudut kapılarının açılması daveti yaptı.

Suudi Arabistan

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada ise İsrail’in Gazze’ye hücumlarının en güçlü formda kınandığı kaydedildi.

İsrail ordusunun savunmasız sivillerin yaşadığı bölgeleri direkt bombaladığına işaret edilen açıklamada, İsrail’in bu ataklarla milletlerarası insani hukuku hiçe saydığı aktarıldı.

Açıklamada bir an evvel ateşkesin sağlanması gerektiği vurgulandı.

Katar

Katar Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada da İsrail’in Gazze’ye akınlarının en güçlü biçimde kınandığı belirtildi.

İsrail’in tırmandırıcı siyasetinin nihayetinde bölgeyi ateşe atıp güvenliğini ve istikrarını tehlikeye sokacağı konusunda ihtarda bulunulan açıklamada, bu bağlamda, ateşkesin evrelerini uygulamak ve Gazze Şeridi’ndeki taarruzları sonlandırmak için diyalogun tekrar başlatılmasının acil bir muhtaçlık olduğu vurgulandı.

Açıklamada Gazze’deki insani durumun, insanlık tarihindeki eşi gibisi görülmemiş bir noktaya ulaştığı belirtilerek, memleketler arası toplumun Filistin halkına gerekli müdafaayı sağlamak için hemen harekete geçmesi gerektiği kaydedildi.

Açıklamada ayrıyeten Katar’ın Filistin davasına ve 1967 sonları içinde başşehri Doğu Kudüs olan bağımsız devletlerinin kurulması da dahil olmak üzere Filistin halkının yasal haklarına daima takviyesini bir defa daha vurguladığı söz edildi.

Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Sani, İsrail’i derhal ateşkesi uygulamaya zorlayacak acil ve kararlı bir memleketler arası müdahale daveti yaptı.

Al Sani, X hesabından yaptığı paylaşımda, “Tutumumuzu tekrar belirterek kardeş Filistin halkına verdiğimiz dayanağı sürdürüyoruz.” tabirlerini kullandı.

İsrail’in derhal ateşkesi uygulamaya, mutabakatlara uymaya ve müzakerelere geri dönmeye zorlanması gerektiğini vurgulayan Al Sani, bunun için acil ve kararlı bir milletlerarası müdahale davetinde bulundu.

Katar Başbakanı Al Sani, “Haksız kuşatma altında çadırlarında yaşayan yerinden edilmiş insanlara yönelik hücumlar, yardımların yetersizliği ve tıbbi tesislerin çöktüğü bir ortamda Gazze’ye yönelik bu yabanî bombardıman, işgal güçlerinin hiçbir sorumluluk taşımadan sürdürdüğü bir öteki iğrenç kabahattir.” kelamlarıyla İsrail ataklarına reaksiyon gösterdi.

Irak

Irak Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, “İsrail’in Gazze Şeridi’nde savunmasız sivillere yönelik yine başlattığı yırtıcı atakları en sert biçimde kınıyoruz. Bu saldırgan hareketler, milletlerarası ve insani hukukun açık ihlalini teşkil ediyor ve direkt günahsız sivilleri maksat alıyor. Bu durum, İsrail idaresinin Filistin halkına karşı sürdürdüğü baskı ve saldırganlık siyasetini da teyit ediyor.” tabirleri kullanıldı.

Uluslararası topluma, “ahlaki ve yasal sorumluluklarını üstlenme, bu ağır ihlallere son vermek ve Filistinli sivilleri insan haklarının en temel prensipleriyle çelişen taarruzların devam etmesinden korumak için hemen harekete geçme” çağırısı yapıldı.

Irak’ın, Filistin halkının kendi mukadderatını tayin etme ve bağımsız bir devlet kurma hakkı dahil olmak üzere, haklı gayretine olan takviyesi de yinelendi.

Saldırılarda 404 kişi öldürüldü

İsrail’in ateşkesi bozarak Gazze Şeridi’ne düzenlediği ataklarda 404 kişi hayatını yitirdi, 562 kişi yaralandı.

İsrail ordusunun, yerinden edilen Filistinlilerin çadırları ve sığındığı okullar ile sivillerin meskenleri dahil olmak üzere Gazze Şeridi’ni ağır bir halde bombaladığı aktarıldı.

İsrail Başbakanlık ofisinden yapılan açıklamada, taarruzların Netanyahu ve Savunma Bakanı Yisrael Katz’ın talimatlarıyla başlatıldığı söz edilmişti.

AA