Esbati’ye ilişkin olduğu bildirilen ses kaydı toplumsal medyada süratle yayılırken, İran İhtilal Muhafızları Ordusuna yakınlığıyla bilinen “Tabnak” haber sitesi üzere kaynaklar da konuşmayı paylaştı.
Henüz İran makamlarından resmen yalanlanmayan konuşmada Esbati, Suriye’deki devrik rejimin bilhassa son vakitlerinden kelam etti.
Esbati, Suriye’de Esed rejiminin yıkılmasının sistemin çürümesi ve halkın idareden memnuniyetsizliğinden kaynaklandığını söyledi.
Reformlar yapmaması halinde rejimin yıkılabileceği konusunda Esad’ı uyardıklarını lisana getiren Esbati, ekonomik nedenlerle halkın geçim kasveti içinde olduğunu, su ve elektriğin neredeyse olmadığını, rüşvet ve yolsuzluğun tüm kurumları sardığını söz etti.
Sistemdeki çürümenin yüksek boyutlara çıktığına işaret eden Esbati, “Suriye, savaşla düşmedi. Sistemin çürümesine itiraz eden halkın ayaklanmasıyla çöktü.” tabirlerini kullandı.
“Esad hain değildi”
Bazı Esad askerlerinin savaşma yerine rüşvet alıp meskende oturmayı tercih ettiklerini söyleyen Esbati, “Bazıları Esad’a hain diyorlar. Hayır Esad hain değildi. Lakin Direniş Ekseni tarifinde Suriye’nin rolünü bize kıyasla epey sonlu görüyordu. Direniş yanlısıydı ancak bu mevzudaki anlayışı dardı.” diye konuştu.
İranlı kumandan, 7 Ekim Aksa Tufanı saldırısı sonrası Esad’a, “İsrail’in Suriye’den aldığı bölgelere operasyon düzenle ve al. Biz destekleriz, Hizbullah ve Filistin direniş güçleri faal durumda. İsrail moral tarafından çöküntü içerisinde. Artık saldırmanın tam vakti.” dediklerinde, “Hayır. Şayet isterseniz uçaklarınızı ve silahlarınızı getirin savaşın. Ben İsrail’le savaşa girmem. Direniş olarak ben sizin gerinizdeyim.” yanıtını aldıklarını lisana getirdi.
“Ruslar Esad’ı kandırdı”
Son devirde Esed’i birtakım ülkelerin yanlış yönlendirdiğini öne süren Esbati şunları söyledi:
“Bu süreçte üç kesim Esad’ı kandırdı. Biri Ruslardı. Ruslar, Suriye’nin yıkılmasında kilit rol oynadı. Ruslar, Aksa Tufanı sonrasında büsbütün İsrail’in menfaatleri için çalıştılar. Şehid Sadık askeri birliğini vurduklarında tüm radarlarını kapatmışlardı. O hücumda füzeler benden 500 metre öteye düştü. İran askerlerinden 8 kişi öldü. Bu süreçte Ruslar, İran’la Suriye’nin irtibatını koparmaya çalışıyorlardı.
Biz ve Ruslar Esad’a İdlib’le ilgili iki farklı operasyon planı sunduk. Biz, karadan atak planı sunduk. Ruslar hava saldırısı planı yapmışlardı. Esad, Ruslarınkini kabul etti. 20 günde aralıklarla 3 gün ağır bombardıman yaptılar. Heyet Tahrir Şam’ın (HTŞ), Rusların, kırsal bölge ve sivillerin konutlarını gaye aldığını duyurdu. Bölgedeki bizim istihbaratımız, akınların muhaliflere ziyan vermediği istikametindeydi. Bunu Esed’e söyledik ancak kulak vermedi. Başka kandırılması, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Mısır’ın Esad’ı Arap Birliğine götürmeleriydi.”
O periyotta İran’ın geri plana atıldığını lisana getiren Esbati, eski İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin Suriye ziyaretinde, caddelerde İran bayrakları yerine BAE dışişleri bakanının birkaç saatlik ziyareti nedeniyle BAE bayraklarının asılmasını örnek olarak gösterdi.
“Baas Partisi 4’e bölünmüştü”
Ülkedeki idarenin siyasi ihtilaflar nedeniyle zayıfladığına işaret eden Esbati şöyle devam etti:
“Baas Partisi son 3 yılda 4’e bölündü. “Selefi yanlıları”, “Rus yanlıları”, “İsrail’le barış yanlıları”, Esed ve birkaç kişi de “direniş yanlısı”. Arap (Selefi) yanlılığı, Esad’ın kanser olan eşinin elindeydi. Arapları İranlıların yerine getirmeye çalıştı. Zira Sünni’ydi. İran Cumhurbaşkanı Reisi’nin yerine BAE Dışişleri Bakanı’nın propagandasının yapılmasını da o istemişti.”
Arap yanlılarının Esad’a, İran’ı sonlandırması kuralıyla finansal takviye kelamı verdiklerini öne süren Esbati, “Ve o denli de yaptı. Son üç ay, Esad ve devletinin İranlılara en çok baskı yaptığı devir oldu. O periyotta Suriye’de öğretmen ve mühendis gibi çeşitli kademelerde çalışan İranlıların yüzde 80’i konutundan atıldı, birden fazla otomobillerinde gecelediler. Bu Beşar Esad devrinde yaşandı.” dedi.
Esad’ın son periyotlarda güç ve irade sorunu yaşadığını savunan İranlı kumandan şunları anlattı:
“Halep düştükten sonra bizim üst seviye komutanlarımızdan biri Esad ile görüştü. Ona ne konuştuklarını sordum. Bana, Esad’ın başı durmuş (sarhoş gibi) ne yaptığını bilmiyor. Haşdi Şabi hazırlık yaptı, huduttan girdiklerinde İsrail ve ABD uçaklarının saldırmaması için Ruslar hava takviyesi versin, Rusları orta diye yarım saat lisan döktüm, bize, siz arayın’ dediğini nakletti. Düşünün durum bu düzeydeydi.
Humus düştüğünde bize silah getirecek uçak Irak’tan geçti ama uçağa müsaade vermediler. Uçak döndü gitti. Artık bizim onun için savaşmamızın bir manası yoktu. Neden savaşacaktık ki ne devlet ne Baas Partisi, ne de halk hiçbiri istemiyordu. Kimilerinden başka olarak, Suriye’yi kaybetmenin gurur duyulacak bir şey olduğunu düşünmüyorum. Ancak yapacak bir şey kalmamıştı. Biz elimizden geleni yapmıştık.”
AA