İran’ın ‘Suriye’yi ele geçirme planı’ ortaya çıktı!

Reuters’ın haberine nazaran Tahran’ın 33 sayfayı bulan planı, İran’ın Şam Büyükelçiliği’ndeki “gizli belgelerin” bulunmasıyla ifşa oldu.

Esad diktatörlüğünün yıkıldığı Aralık 2024’te, Şam’da yağmalanmış olan İran Büyükelçiliği’nde Reuters muhabirleri tarafından bulunan evraklar, bu planın Beşşar Esad’ın devrilmesiyle nasıl aykırı gittiğini gösterdi.

Mayıs 2022 tarihli bir evraka nazaran ABD, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Avrupa’nın tekrar inşasına milyarlarca dolar yatırım yaparak global hakimiyetini sağlamlaştırdığı üzere, İran da savaştan harap olmuş Suriye’yi tekrar inşa ederek Orta Doğu’da birebirini yapacaktı.

Söz konusu planda, ABD’nin “ekonomik, politik ve sosyo-kültürel bağımlılık yaratarak” Avrupa’yı kendisine bağımlı hale getirdiğine dikkat çekilerek, birebir adımın Suriye’de atılacağına vurgu yapıldı.

DEVRİM MUHAFIZLARI PLANI

Devrim Muhafızları Ordusu’na bağlı bir birlik tarafından yürütülen planda, İran’ın Suriye üzerinde derinleşen nüfuzunun yanı sıra “ekonomik bir imparatorluk” kurması öngörüldü.

Yaklaşık “400 milyar dolarlık bir fırsattan” kelam edilen planda, ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID) programı da dahil olmak üzere Batı’daki ulus inşası modelleri taklit edildi.

Habere nazaran, İran’ın Suriye’deki bu planlarını hayata geçirme misyonu, İran İhtilal Muhafızları Ordusu’ndan Abbas Akbari’ye verildi.

Söz konusu dokümanlar, İran’ın “iç savaş sırasında Esad’ı kurtarmak için harcadığı milyarları nasıl tazmin etmeyi planladığını” da ortaya koydu.

İran iç savaş sırasında Suriye ordusundaki nüfuzunu derinleştirerek, Suriye’ye getirdiklerinin yanı sıra mahallî milisler eğiterek ve Şam, Seyyide Zeynep ve Halep üzere değerli merkezlere paramiliter güçler konuşlandırarak kimi stratejik kazanımlar elde etti.

ESAD BORÇLU GİTTİ

Ancak İran, Suriye’ye yaptığı yaptırımları geri alamadı. Bu dokümanların bir kısmında, savaşın sonunda Esad diktatörlüğünün İranlı şirketlere olan borcunun en az 178 milyon dolara ulaştığı belirtildi.

Bazı İranlı eski milletvekilleri de bir müddet evvel, Esad diktatörlüğünün İran’a olan toplam borcunun 30 milyar dolardan fazla olduğunu kamuoyuna açıkladı.

Bu bağlamda İran ile Suriye, 2015-2020 yılları ortasında borçların geri ödenmesi için arazi evresi, konut projeleri, fosfat madenciliği imtiyazları ve petrol mukaveleleri üzere bir dizi mutabakat imzaladı.

Ancak bu projelerin birden fazla milletlerarası yaptırımlar, yolsuzluk, güvensizlik ve Suriye’deki bürokratik karmaşıklıklar üzere nedenlerle durduruldu yahut tamamlanmadan bırakıldı.

LAZKİYE LİMANI VE Şİİ TÜRBESİ

Bu ortada Lazkiye limanının idaresi üzere birtakım ekonomik imtiyazlar, limanın İran’a devredilmesinden 7 ay sonra Fransa’nın da ortalarında bulunduğu başka ülkelere devredildi.

Bütün bu aksiliklere karşın İran, “Seyide Zeynep Türbesi”nin bakımı için para harcamaya devam etti.

Bulunan dokümanlar, İran hükümetinin bölgeye taşınan İranlı ailelere maaş ödediğini ve civarda konuşlanmış milisleri desteklediğini de gösterdi.

Öte yandan Ocak 2022’de Şarku’l Avsat gazetesi, İran’a bağlı milislerin, Tahran’ın nüfuzunu genişletmek gayesiyle Şam’ın banliyölerinde arazi ve gayrimenkul satın almaya çalıştığını bildirdi.

Devrik diktatör Esed, Rusya’ya kaçtı. İran’ın paramiliterler güçleri, diplomatları ve şirketleri de tıpkı süratle ülkeyi terk etti.

Kaynak: Tanınan Gazete