İpek yolu üzerinde, dünyanın ilk çarşılı köprüsü Irgandı
Kentte Gökdere üzerinde kurulan ve Osmanlılara ilişkin tek arasta köprüsü olma özelliği taşıyan yapı, 1442 yılında 2’nci Murad devrinde Pir Ali oğlu Tüccar Muslihiddin tarafından mimar Abdullah oğlu Timurtaş’a inşa ettirildi. Evliya Çelebi’nin 1640 tarihli ‘Seyahatname’ yapıtında de yer alan tarihi köprü, yüzlerce yıl boyunca doğal afetlere ve savaşlara tanıklık ettikten sonra, hala el işçiliğinin en hoş örneklerini sunan zanaatkarlara konut sahipliği yapıyor.
Geçmişin izlerini geleceğe taşıyan ve dünya genelinde benzerlerine az rastlanan tarihi köprü, Bulgaristan’daki Osma Köprüsü, İtalya’daki Ponte Vecchio ve Rialto Köprüsü, Almanya’daki Kramerbrücke, İngiltere’deki Pulteney Köprüsü ve Fransa’daki Pont de Rohan üzere köprülerle, emsal mimari özelliklere de sahip.
‘İPEK YOLU ÜZERİNDE YER ALAN TARİHİ YAPI’
Köprüdeki atölyesinde 12 yıldır ebru sanatı icra edip, ders verdiğini söyleyen Irgandı Çarşılı Köprü Yönetim Kurulu Lideri Keyifli Çatalkaya, köprü üzerinde 17 zanaatkarın atölyesinin bulunduğunu tabir etti.
Irgandı Köprüsü’nün vakit içinde birçok doğal felaket ve işgal periyoduna tanıklık etiğini lisana getiren Çatalkaya, “Irgandı Çarşılı Köprüsü, İpek Yolu üzerinde yer alan tarihi bir yapıdır ve birçok doğal afet, zelzele ve sel üzere felaketler yaşamıştır. İşgal kuvvetleri Bursa’yı terk ederken, köprüyü yakıp yıkmışlardır. 1924 yılından 2004 yılına kadar yalnızca köprü olarak kullanılmıştır. Lakin birçok Bursalı şimdi yeni yeni Irgandı Köprüsü’nü tanımaktadır. 2004 yılında Osmangazi Belediyesi tarafından aslına uygun olarak yine inşa edilen köprüde; sınır, ebru, fotoğraf, minyatür, testi ve ahşap oyma üzere klâsik sanatlar icra edilip sergileniyor” diye konuştu.
‘TARİHİ KÖPRÜLER ORTASINDA EN KÜÇÜK VE EN ESKİ KÖPRÜ’
Dünya genelinde misal köprülerden farklılık gösterdiğini lisana getiren Çatalkaya, “Irgandı Çarşılı Köprüsü, tarihi köprüler ortasında en küçük ve en eski olanlardan biridir. Dünyada 4 taneden birinci yapılan köprü burası. 2 tane İtalya’da biri Venedik. Oburu ise Bosna’da. En küçük ve en eski köprü bu köprü, Osmangazi ve Yıldırım ilçelerini birbirine bağlamaktadır. Türkiye’deki 4 birinci köprüden 1’i olarak, Venedik ve Bosna’daki köprülerle benzerlik göstermektedir” dedi.
DHA
