İngiltere, Apple’dan kullanıcıların şifreli verilerini istedi

Apple’ın sunduğu mevcut sistemde sadece hesap sahibi bilgilerine erişebiliyor, şirketin kendisi bile bu bilgilere ulaşamıyor. Ancak, İngiltere İçişleri Bakanlığı, 2016 yılında yürürlüğe giren Soruşturma Yetkileri Yasası (Investigatory Powers Act – IPA) kapsamında teknoloji devinden bu datalara erişim sağlamasını istedi.

Yasa, teknoloji firmalarının kolluk kuvvetleriyle iş birliği yaparak muhakkak durumlarda bilgi sağlamasını zarurî kılıyor. Lakin Apple, bahis hakkında yorum yapmazken, web sitesinde “gizliliğin temel bir insan hakkı” olduğunu vurguluyor.

İçişleri Bakanlığı da “operasyonel konular hakkında yorum yapmıyoruz” açıklaması yaparak talebin içeriğine dair ayrıntı vermedi.

Gizlilik ihlali endişesi

Hükümetin talebi, bilhassa kapalılık savunucuları tarafından büyük reaksiyonla karşılandı. Privacy International isimli sivil toplum kuruluşu, bu adımı “benzersiz bir saldırı” olarak nitelendirerek, bunun dünya çapında berbat niyetli idarelere cüret verebileceğini belirtti.

Kuruluşun hukuk yöneticisi Caroline Wilson Palow, “Bu, İngiltere’nin girmemesi gereken bir çaba. Bu çok yetki kullanımı, tehlikeli bir emsal teşkil ediyor” sözlerini kullandı.

Apple’ın gelişmiş bilgi müdafaa sistemi hedefte

Hükümetin erişim talebi, Apple’ın sunduğu Gelişmiş Bilgi Muhafaza (Advanced Veri Protection – ADP) sistemini gaye alıyor. Bu sistem, uçtan uca şifreleme prosedürü kullanarak, sırf hesap sahibinin datalara erişebilmesini sağlıyor.

Ancak bu özelliğin bir dezavantajı da bulunuyor: Şayet kullanıcı hesap bilgilerini kaybederse, Apple bile dataları geri getiremiyor.

Bu özellik sırf kullanıcıların isteği doğrultusunda etkin hale getiriliyor ve kaç kişinin bu hizmeti kullandığı bilinmiyor.

Yetkililer, talebin tüm kullanıcılara yönelik genel bir gözetleme manasına gelmediğini savunsa da uzmanlar, şifreleme sistemine açılacak her kapının siber tehditler için büyük bir risk oluşturacağını vurguluyor.

Apple, geri adım atmayabilir

Apple, daha evvel İngiltere’nin bu üslup taleplerine karşı çıkmış ve bu tıp bir baskı durumunda şifreleme hizmetlerini büsbütün geri çekebileceğini açıklamıştı.

Şirket, “ürünlerimizde asla bir art kapı (backdoor) oluşturmayacağız” diyerek, bu tıp taleplere boyun eğmeyeceğini vurgulamıştı.

Ancak Soruşturma Yetkileri Yasası, sadece İngiltere’de faaliyet gösteren şirketleri değil, dünya genelindeki tüm teknoloji firmalarını kapsıyor. Yani Apple’ın bu hizmeti İngiltere’de durdurması bile hukuksal süreçten kaçınmasına yetmeyebilir.

Teknoloji dünyasında benzeri baskılar

Bu, bir teknoloji firmasına şifreleme konusunda yapılan birinci baskı değil. 2016’da ABD hükümeti de Apple’dan, bir saldırganın iPhone’una erişim sağlamasını talep etmiş, lakin şirket bu isteği reddetmişti. FBI, daha sonra aygıtın kilidini kendi usulleriyle açmıştı.

Benzer olaylar 2020 yılında da yaşandı ve Apple, şifreli iPhone datalarına erişim taleplerini geri çevirdi.

Uzmanlardan uyarı

Siber güvenlik uzmanları ve sivil toplum kuruluşları, hükümetin bu talebinin sırf suçluları değil, tüm bireylerin mahremiyetini tehdit ettiğini savunuyor.

İngiltere merkezli Big Brother Watch isimli kapalılık örgütü, bu adımı “endişe verici” olarak değerlendirirken, uzman Lisa Forte, “Suçlular ve teröristler farklı platformlara yönelerek tedbir alacaktır. Bu çeşit yasalar sadece sıradan vatandaşın mahremiyetini yok eder” sözlerini kullandı.

Apple, hükümetin talebine itiraz edebilir fakat mevcut yasalar gereği, bu süreç devam ederken bile talebi yerine getirmek zorunda kalabilir.

Gelişmeler teknoloji dünyasında büyük yankı uyandırırken, Apple’ın bu talebe nasıl bir karşılık vereceği merak konusu olmaya devam ediyor.

BBC, TRTHaber