Hocalı’daki soykırımın üzerinden 33 yıl geçse de unutulmaz yarası

Azerbaycan, 26 Şubat 1992’de Ermeni güçlerinin Hocalı’da gerçekleştirdiği katliamı anıyor. 613 Azerbaycanlı hayatını kaybetti, 1275 kişi esir alındı. Katliam, insanlık hatalarının simgesi haline geldi.

SOVYETLER BİRLİĞİ’NİN ÇÖKÜŞÜYLE TEKRAR ALEVLER ORTASINDA: HOCALI’YA YAPILAN BASKIN

Sovyetler Birliği’nin çözülmesinin akabinde Ermeni güçlerinin Azerbaycan’a karşı toprak savları, 1991 yılı sonlarında Hocalı’ya yönelik akınları başlatmalarına neden oldu. 1992’nin Şubat ayında, stratejik değeri olan Hocalı, ablukaya alınarak işgal için harekete geçildi.

25 Şubat 1992 gecesi, Ermeni güçleri ve Sovyet Rus ordusunun 366. motorize alayı, Hocalı’ya üç koldan atağa geçti. Yalnızca işgal değil, savunmasız sivillere yönelik büyük bir soykırım başlatıldı.

SİVİLLERE YÖNELİK ACIMASIZ BİR SOYKIRIM

“Cevap” vermeyen her fert zalimce öldürüldü. Bayanlar, çocuklar, yaşlılar fark edilmeksizin zalimce öldürüldü. Katliamda 613 Azerbaycanlı hayatını kaybetti. 106 bayan, 70 yaşlı ve 63 çocuk, yabanî azaplarla katledildi. Şahit sözleri ve isimli tıp raporları, bu katliamın büyüklüğünü gözler önüne seriyor. Hocalı sakinlerinin baş derileri soyulmuş, gözleri çıkarılmış, cinsel organları kesilmişti.

Hocalı’da 8 aile büsbütün yok olurken, 130 çocuk ebeveynlerinden birini kaybetti. Yüzlerce kişi ağır yaralı halde hayatta kaldı, ama 150 şahıstan hala haber alınamadı.

ULUSLARARASI HUKUKA VE İNSAN HAKLARINA KARŞI AĞIR İHLALLER

Azerbaycan’a nazaran, Hocalı’daki katliam, milletlerarası yasa ve kontratların önemli ihlali manasına gelmektedir. 1949 Cenevre Kontratları, BM Soykırım Kabahatinin Önlenmesi ve Cezalandırılması Mukavelesi üzere bir dizi milletlerarası düzenleme ihlal edilmiştir. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, 2010 yılında Hocalı’da yaşananları savaş kabahatleri ve insanlık aleyhine cürümlerle muadil tutmuştur.

Bugüne kadar 18 ülkenin parlamentosu ve 24 Amerikan eyaletinin meclisi, Hocalı Katliamı’nı soykırım olarak tanıyan kararlar almıştır.

HOCALI’YA TEKRAR DÖNÜŞ: KALPLERDEKİ ACININ YERİNİ DOLDURAMAZ

19 Eylül 2023’te Azerbaycan ordusunun anti-terör operasyonu ile Hocalı, toprakların gerçek sahiplerinin denetimine geçti. Hocalı’nın tekrar inşa çalışmaları devam ederken, şu ana kadar 766 kişinin cet yurduna dönüşü sağlandı. Lakin, bu acıların yerini hiçbir şey almayacak.

İNTİKAM VE ADALET İÇİN BEKLEYİŞ

Bugüne kadar 33 yıl geçmesine karşın, Azerbaycanlılar Hocalı Katliamı’nın faillerinin yargı önüne çıkarılmasını talep etmeye devam ediyor. Hocalı’nın faillerinden kimileri, Azerbaycan ordusunun 2023’teki operasyonuyla yakalanmış durumda. Bu şahıslar hakkında yargı süreci sürüyor.

HOCALI KATLİAMI’NIN YÜREKLERE DERİN İZLERİ

“İntikam” ve “adalet” hisleri, Azerbaycan halkının her kalbinde yankı buluyor.