Hiç sigara içmeyenlerde akciğer kanser vakaları artıyor
Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı’na (IARC) nazaran, sigara içmeyen bireylerde akciğer kanseri, dünya genelinde kansere bağlı vefatlar ortasında beşinci sırada yer alıyor. Bilhassa adenokarsinom çeşidinin, hem erkeklerde hem de bayanlarda en yaygın görülen akciğer kanseri çeşidi olduğu belirtildi.
Hava kirliliği kaynaklı olaylar artıyor
IARC tarafından yayımlanan ve The Lancet Respiratory Medicine mecmuasında yer alan araştırmaya nazaran, 2022 yılında hava kirliliğine maruz kalma nedeniyle yaklaşık 200 bin adenokarsinom olayı tespit edildi. Bu olayların büyük bir kısmı Doğu Asya’da, bilhassa Çin’de görüldü.
Araştırmanın baş muharriri ve IARC’nin kanser nezareti kısım lideri Dr. Freddie Bray, The Guardian gazetesine yaptığı açıklamada, bulguların akciğer kanserine yol açan risk faktörlerinin izlenmesi gerektiğini ortaya koyduğunu belirtti. Sigaranın ana neden olarak kabul edilmediği toplumlarda, hava kirliliği üzere öbür mümkün nedenlerin ayrıntılı olarak araştırılması gerektiğini vurguladı.
Sigara kullanımındaki düşüş, adenokarsinom oranlarını artırıyor
Sigara kullanımındaki azalma ile birlikte, sigara içmeyen bireylerde akciğer kanseri oranlarının arttığı gözlemleniyor.
Dr. Bray, “Sigara kullanımının azaldığı ülkelerde, örneğin Birleşik Krallık ve ABD’de, sigara içmeyenlerde akciğer kanseri olaylarının oranı artış gösteriyor” dedi.
“Önümüzdeki yıllarda hava kirliliğinin akciğer kanseri üzerindeki tesirinin artıp artmayacağı, tütün kullanımı ve hava kirliliği ile çabada alınacak tedbirlere bağlı olacak.”
Kadınlarda akciğer kanseri hadiseleri yükselişte
Akciğer kanseri, dünya çapında en yaygın görülen ve en fazla vefata neden olan kanser tipi olmaya devam ediyor.
2022 yılında yaklaşık 2,5 milyon yeni akciğer kanseri hadisesi tespit edildi. Lakin, kanser çeşitleri ortasındaki dağılımda kıymetli değişimler gözlemlendi.
Adenokarsinom, erkeklerde görülen akciğer kanserlerinin yüzde 45,6’sını, bayanlarda ise yüzde 59,7’sini oluşturuyor. Bu oranlar 2020 yılında sırasıyla yüzde 39 ve yüzde 57,1 olarak kaydedilmişti.
Son 40 yılda birçok ülkede erkeklerde akciğer kanseri olayları azalırken, bayanlarda bu oran artış göstermeye devam ediyor.
2023 yılında İngiltere’de bayanlarda akciğer kanseri oranlarının erkekleri geçtiği ortaya çıkmış ve bu durum sıhhat uzmanları tarafından ikaz niteliğinde değerlendirilmişti. Uzmanlar, bayanların akciğer kanseri belirtileri konusunda daha şuurlu olmaları gerektiğini belirtiyor.
Hava kirliliği ve akciğer kanseri ortasındaki bağ güçleniyor
IARC, sigara kullanımındaki değişimler ve hava kirliliğine maruz kalma oranlarının, akciğer kanseri çeşitlerinin görülme sıklığını etkilediğini belirtti. Artan bilimsel ispatlar, hava kirliliğinin adenokarsinom riskini yükselttiğini gösteriyor. Bilhassa sigara içmeyen bireylerde, adenokarsinom olaylarının yüzde 53 ile yüzde 70’inin hava kirliliği ile bağlantılı olduğu iddia ediliyor.
Dr. Bray, “Çalışmamız, akciğer kanserinin ve ona neden olan risk faktörlerinin nasıl değiştiğini anlamamıza yardımcı oluyor ve global çapta akciğer kanseriyle gayrette yol gösterici olabilecek önleyici stratejilerin geliştirilmesine katkı sağlıyor” sözlerini kullandı.
Sigara kullanımındaki düşüş ve hava kirliliğine maruz kalma düzeylerinin akciğer kanseri tiplerini şekillendirdiğini belirten Bray, gelecekte yüksek riskli topluluklara yönelik tütün ve hava kirliliğiyle uğraş stratejileri geliştirilmesi gerektiğinin altını çizdi.
Guardian, TRTHaber
