Hamas ile İsrail arasında beklenen ateşkes anlaşmasının detayları ortaya çıktı

İsrail ordusunun 466 günden beri Gazze’de sürdürdüğü hücumların, Hamas ile Tel Aviv ortasında duyurulması beklenen ateşkes ve esir takasıyla son bulması umut ediliyor.

Katar, Mısır ve ABD arabuluculuğunda Hamas ile İsrail ortasında duyurulacak ateşkes mutabakatının ayrıntıları da merakla bekleniyor.

İsrail devlet medyasında yayımlanan muahede taslağındaki kıymetli hususları ortaya çıktı.

Anlaşma yürürlüğe girmeden evvel İsrail’in atacağı adımlar

Gazze’de ateşkesin sonuncu taslağı, üzerinde mutabakat sağlandıktan sonra İsrail güvenlik kabinesinin onayına sunulacak.

Anlaşma taslağının İsrail güvenlik kabinesince onaylanması halinde İsrail Adalet Bakanlığı, itirazlara fırsat verilmesi için hür bırakılacak Filistinli esirlerin isim listesini Yüksek Mahkemeye sunacak.

Filistinli esirlerin isimleri için çıkacak karardan sonra da İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, müebbet mahpus cezasına çarptırılmış Filistinli esirler için af çıkaracak.

Anlaşma birkaç evreden oluşacağı için açıklanacak birinci liste, mutabakat kapsamında hür kalacak Filistinli tüm esirlerin isimlerini kapsamayacak.

Anlaşmanın aşamaları

Hamas ile İsrail ortasındaki beklenen mutabakat her biri 42 gün olan 3 etaptan oluşuyor, İsrail ise ikinci basamağın müzakerelerinde muahedeyi iki evreye indirmek istiyor.

“İnsani aşama” olarak da anılan 42 günlük birinci basamak, İsrailli 33 esirin canlı yahut meyyit olarak teslim edilmesini içeriyor. Bu evrede İsrail ordusu, Gazze Şeridi’nde girdiği birden fazla bölgeden çekilecek.

Taslağa nazaran, muahedenin yürürlüğe girmesinin 7. gününde İsrailli esirlerin birinci kümesi salıverilecek. İsrailli her esir askere karşı 30’u müebbet mahpus cezasına çarptırılmış olmak üzere 50 Filistinli esir özgür kalacak.

İsrailli her yaşlı bayan ve erkek vatandaşa karşı ise Filistinli 30 esir hür kalacak. Filistinli esirler bayan, çocuk yahut hastalardan seçilebilecek.

Anlaşmanın yürürlüğe girmesinin 16. gününde başlayacak ikinci kademede da Gazze’de tutulan İsrailli tüm esirlerin salıverilmesine dair kapsamlı bir muahede görüşmelerine geçilecek.

İkinci etabın içerdiği muahedeler, birinci kademenin 5. haftasından evvel belirlenmiş olacak. Muahedenin üçüncü ve son kademesi ise Gazze Şeridi’nin tekrar imarını içerecek.

Gazze’de ateşkes

Gazze Şeridi’nde ateşkes mutabakatının yürürlüğe girmesinin birinci gününden itibaren İsrail ordusu, yerleşim bölgelerinin dışına çekilecek.

İsrail’in insansız hava araçlarının (İHA) uçuşları da günlük 10 saat duracak, esir takasının olduğu günlerde ise İHA’ların uçuşu 12 saat duracak.

İsrail ordusunun Gazze Şeridi’nden çekilmesi de Gazze’nin kuzeyi ile güneyi ortasındaki Netzarim Koridoru ve Gazze-Mısır ortasındaki Philadelphi Koridoru dahil olmak üzere basamaklı olarak gerçekleşecek.

Ateşkes mutabakatının ikinci etabında İsrail ordusunun taarruzlarının kalıcı olarak durdurulması ve Gazze’den büsbütün çekilmesi ilan edilecek. Daha sonra Gazze Şeridi’ne açılan hudut kapıları yolcu ve ticari geçişlere açılacak.

Esir takasının kapsadığı Filistinli esirler

Anlaşmanın birinci etabında İsrailli her sivil esire karşı Filistinli 30 esir hür bırakılacak.

Birinci kademede salıverilecek her İsrailli asker esire karşı ise 30’u müebbet mahpus cezasına çarptırılmış toplam 50 Filistinli hür kalacak.

Tel Aviv idaresi, müebbet mahpus cezasına çarptırılan Filistinli esirlerin salıverildikten sonra işgal altındaki Batı Şeria’da kalmasına karşı çıkıyor. Çünkü, 2011 yılındaki esir takasında hür kalan Filistinli birtakım esirler Gazze Şeridi yahut yurt dışına gönderilmişti.

Anlaşmanın birinci etabında özgür kalacak Filistinli esirler, 2011 yılındaki esir takası muahedesi gereği hür kalan ve İsrail tarafından tekrar tutuklanan 47 kişiyi de kapsıyor.

Taslağa nazaran, özgür kalacak Filistinli esirler tekrar tutuklanmayacak.

Serbest bırakılacak İsrailli esirler

Esir takası mutabakat taslağına nazaran, Gazze Şeridi’nde tutulan 98 İsrailli esirin hepsi özgür kalacak.

Ancak muahedenin “insani durum” ismiyle anılan birinci basamağında yaşlı, bayan, çocuk ve sivil yaralılardan oluşan 33 esir özgür bırakılacak.

Anlaşmanın ikinci etabında İsrailli askerler, üçüncü etapta da ölmüş esirlerin cesetleri teslim edilecek.

Gazze’ye insani yardımların girmesi

Beklenen mutabakatın yürürlüğe gireceği birinci günden itibaren Gazze Şeridi’ne günlük insani yardım yüklü 600 tırın girişine müsaade verilecek, 50’si yakıt yüklü olacak.

Anlaşmaya nazaran, günlük insani yardım yüklü 300 tır Gazze Şeridi’nin kuzeyine girecek. İnsani yardımların Gazze Şeridi’ne girişi ateşkes ve esir takası muahedesinin 3 evresi boyunca devam edecek.

Bu müddette Birleşmiş Milletler ve memleketler arası örgütler, Gazze Şeridi’nde faaliyetlerini sürdürecekler.

Yerinden edilenleri geri dönüşü ve tekrar imar

Muhtemel muahedenin yürürlüğe gireceği birinci günden itibaren Filistinlilerin güneyden kuzeydeki meskenlerine dönmelerine müsaade verilecek. Ayrıyeten Gazze Şeridi’nin tüm bölgelerinde hareket özgürlüğü olacak.

Ateşkes muahedesinin yürürlüğe girmesinin akabinde Gazze’de altyapının yine imarı, elektrik ve su şebekelerinin inşası için çalışmalar başlayacak.

Ayrıca İsrail bombardımanı sonucu yıkılan kentlerdeki enkazın kaldırılması için gerekli ekipmanların girişine müsaade verilecek.

Evlerini kaybeden vatandaşların konaklaması için Gazze Şeridi’ne en az 60 bin süreksiz karavanın girişine müsaade verilecek.

Hamas ile İsrail ortasında Gazze Şeridi’nde sağlanacak ateşkes ve esir takası mutabakatının garantör ülkeleri ise Katar, Mısır ve ABD olacak.

AA