Görme engelliler için ‘Dokunarak görme’ mümkün olabilir

Northwestern Üniversitesi’ndeki bir mühendis ekibi, cilde doğrudan temas eden ve çeşitli duyusal hisler sunabilen yeni bir giyilebilir aygıt geliştirdi. İnce ve esnek bir yapıya sahip olan bu aygıt, oyun ve sanal gerçeklik (VR) tecrübelerini daha gerçekçi hale getirmekle kalmayıp sıhhat alanında da ihtilal niteliğinde tahliller sunabilir.

Örneğin, görme engelli bireyler bu aygıt sayesinde etraflarını “hissedebilir” yahut protez kullananlar için daha hassas geri bildirimler sağlanabilir. Çalışma, saygın bilim dergisi Nature’da yayımlandı.

Bu yeni teknoloji, 2019 yılında Northwestern Üniversitesi’nden biyomedikal mühendisi John A. Rogers liderliğinde geliştirilen “epidermal VR” sisteminin gelişmiş bir versiyonu. Aygıt, cilt üzerinde titreşimlerle dokunma hissi oluştururken kablosuz ilişki sayesinde anlık geri bildirim verebiliyor.

Daha güçlü ve hassas algılama mekanizması

Rogers, yeni aygıtın evvelki versiyonlara kıyasla daha gelişmiş bir dokunsal geri bildirim sunduğunu belirtti:

“Önceki modellerde kolay titreşim düzenekleri kullanıyorduk. Lakin bu yeni küçük motorlar sayesinde daha geniş frekans aralıklarında denetimli kuvvetler iletebiliyoruz. Üstelik, daima güç tüketmeden uzun mühlet sabit basınç uygulayabiliyorlar. Yeni bir versiyon ise, cilt yüzeyine hafif bir dönme hareketi ekleyerek daha gerçekçi dokunsal hisler yaratıyor.”

Bu aygıt, yalnızca oyun ve sanal gerçeklik uygulamalarında değil, tıbbi rehabilitasyon, protez kullanıcıları için duyusal geri bildirim ve engelliler için yardımcı teknoloji olarak da büyük bir potansiyel taşıyor.

Enerji verimliliği: Cildin kendi esnekliğinden faydalanıyor

Cihaz, Bluetooth kontağıyla akıllı telefonlardan gelen dataları işleyerek kullanıcıya basınç, titreşim ve dönme hareketiyle dokunsal geri bildirim sağlıyor. Aygıtın en dikkat cazip özelliklerinden biri ise güç verimliliği.

Giyilebilir aygıt, derinin doğal elastikiyetinden faydalanarak güç tasarrufu sağlıyor. Sistemin geliştirilmesinde misyon alan araştırmacılardan Matthew Flavin, bu mekanizmayı şöyle açıkladı:

“Bir lastik bandı gerdiğinizde güç depolanır. Biz de birebir prensibi kullanarak ciltte güç depolayıp, muhtaçlık duyduğumuzda geri salınmasını sağlıyoruz. Böylelikle aygıt, daima güç harcamak yerine sırf hareket değiştiğinde güç tüketiyor.”

Bu yenilikçi güç tasarruf tekniği, aygıtın tek bir şarjla uzun mühlet çalışmasını sağlıyor.

Görme engelliler için “Dokunarak görme” mümkün olabilir

Araştırma grubu, aygıtı test etmek için gözleri bağlanmış bireylerin etraflarındaki objeleri fark edip edemediğini inceledi.

Deneyde, bir deneğin pürüzlerle dolu bir yolda yürümesi sağlandı. Aygıt, kullanıcının bir objeye yaklaştıkça dokunsal ihtarlar gönderdi. Kullanıcı mahzurlara yaklaşınca his yoğunluğu arttı ve ihtarlar aygıtın merkezine yanlışsız ilerledi.

Kullanıcılar, kısa bir eğitim sürecinden sonra aygıtın geri bildirimlerine nazaran hareketlerini anlık olarak değiştirmeyi başardı.

Flavin, bu tecrübenin görme engelliler için yeni bir umut olabileceğini belirterek şunları söyledi:

“Cihaz, aslında bir beyaz baston üzere çalışıyor. Fakat, klasik bir bastondan daha fazla bilgi aktarabiliyor.”

Northwestern Üniversitesi’nden Nikole Lewis, sistemin görme engelliler için bir çeşit “dokunarak görme” imkanı sunduğunu tabir etti:

“Bu teknoloji, etraftaki objelerin 3D haritasını çıkaran akıllı telefonların LiDAR sensörleriyle entegre edilebilir. Böylelikle aygıt, göz yerine dokunma duyusunu kullanarak görme engelli bireylerin etrafını algılamasına yardımcı olabilir.”

Gelecekte daha gelişmiş kullanım alanları

Bilim insanları, bu teknolojinin sadece sanal gerçeklik ve sıhhat alanlarında değil, askeri simülasyonlar, robot denetim sistemleri ve eğitim alanlarında da kullanılabileceğini düşünüyor.

Northwestern Üniversitesi’nden Emily First, gelecekte bu teknolojinin daha da geliştirileceğini belirtti:

“Daha evvel ötegezegen araştırmalarında kullandığımız modelleme teknikleri, artık insan duyularını geliştirmek için kullanılabilir. Bu teknoloji, sanal ortamlarla fizikî dünyayı daha evvel hiç olmadığı kadar birleştirecek.”

Bu gelişmeler, giyilebilir teknoloji ve sanal gerçeklik alanında ihtilal niteliğinde yeniliklerin habercisi olabilir.

Scitech Daily, TRTHaber