Devlet başkanlarının adıyla çıkarılan kripto paralar
Devlet liderleriyle bağlantılı olarak çıkarılan kripto paralar son haftalarda bu piyasaya damga vurdu.
Adaylığı devrinde kripto paralara yönelik olumlu değerlendirmelerde bulunan ve misyona geldikten sonra “kripto dostu” bir iktisat yönetimi kuran ABD Başkanı Donald Trump, bu bahiste birinci adımı atan isim oldu.
“Trump” isimli bir kripto para projesi başlatan ABD Başkanı, kendi sosyal medya platformlarından da tanıtım yaptı.
Paylaşımların akabinde kelam konusu kripto para süratle yükselişe geçerken piyasa kıymeti 15 milyar doları buldu. Lakin bu kripto para, daha sonra süratle düşüş gösterdi.
“Trump”ın çabucak akabinde ABD Lideri’nin eşi Melania Trump ismine da “Melania” isminde bir proje piyasaya sürüldü.
Süreç içerisinde 2 milyar dolar piyasa pahasına ulaşan bu kripto para da daha sonra süratle düşüşe geçti. Her iki projede de düşüş yüzde 80’i aştı.
Milei’nin paylaşımı tartışmalara sebep oldu
Trump ailesi ismine çıkarılan kripto paraların ardından Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei de toplumsal medya hesabından “Libra” isimli bir projeye dair paylaşımda bulundu.
Milei, paylaşımında “Bu özel proje, Arjantin iktisadının büyümesini teşvik etmeye adanacak.” sözünü kullanırken, “Libra” dakikalar içerisinde yükselişe geçti.
Ardından süratle gerileyen kripto para, çok sayıda yatırımcının ziyan etmesine neden oldu.
Devlet Başkanı Milei paylaşımını silerken, blokzincir datalarını inceleyen analistler kelam konusu devirde “insider” (içerden bilgi edinme) süreç yapan 8 cüzdanın 100 milyon dolardan fazla kar elde ettiğini öne sürdü. Proje takımına ilişkin olduğu öne sürülen bu cüzdanlar tartışmaları beraberinde getirirken, kayba uğrayan yatırımcılar kimi ülkelerde yasal süreç başlattı.
Arjantin’de muhalefet, “dolandırıcılığı teşvik etmekle” suçladıkları Milei’nin misyondan alınmasını talep etti.
“Bu nüfuz ticaretine giriyor”
Kadir Has Üniversitesi Yeni Medya Kısmı Öğretim Vazifelisi İsmail Hakkı Polat, kelam konusu kripto paraların spekülatif varlıklar olduğunu belirterek, “Trump, Melania ve Libra üzere kripto para projeleri, ülkenin en zirvedeki ve gücü elinde tutan insanları üzerinden speküle edildiği için etik olarak ‘nüfuz ticareti’ dediğimiz kategoriye giriyor. Hasebiyle yatırımcıların beklentileri aslında büsbütün o insanların şu anda ellerinde tuttukları güçle ilgili. O yüzden de çok spekülatif oluyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Söz konusu kripto paraların karakteristik olarak “önce yükselip sonra düşme” beklentisi oluşturduğunu aktaran Polat, bilinçsiz yatırımcıların bu nedenle süratle kar sağlamak için bu varlıklara yöneldiğini söyledi.
Polat, iş modelleri ve inovasyonları olmaması nedeniyle bu projelerin tartışmaların odağında da olduğuna işaret ederek, şu tabirleri kullandı:
“Özellikle bunların devlet liderleri ya da ülkenin tanınan yöneticileri düzeyinde çıkartılması, bu işi daha da karmaşıklaştırıyor. O yüzden yatırımcılara benim tavsiyem, bu çeşit projelere yatırım yaparken çok dikkatli olmaları, ağır volatiliteyi göz önünde bulundurmaları, bir akademisyen olarak tavsiyem de bundan uzak durmaları.”
“Paylaşım yapmış olmaları, direkt ilgili olduklarını göstermeye kâfi değil”
Blokzincir ve Kripto Varlık Derneği Yönetim Kurulu Lideri ve avukat Oğuz Evren Kılıç da çıkarılan kripto paraların liderler ya da ismi geçen şahıslarla ilgisi olup olmadığının tespit edilmesi gerektiğini belirterek, “Bunlarla ilgili paylaşım yapmış olmaları, direkt ilgili olduklarını göstermeye kâfi değil. Ayrıyeten bu projelerin çıkarıldığı ülkelerin hukukundaki rejime nazaran sorumluluk tespiti yapılabilir.” dedi.
Türkiye’de kelam konusu projelere yatırım yapan ve kayba uğrayan yatırımcılara dair de değerlendirmede bulunan Kılıç, şunları kaydetti:
“Bu projelerin kim tarafından, nerede çıkarıldığına bakmak lazım, Türkiye’deki yatırımcıların ülkemizden bir hukuk teşebbüsüne başlamaları ise pek mümkün değil. Ülkeden ülkeye yasalar ve kurallar değişiklik gösteriyor. Örneğin, ABD merkezli çıkarılan kripto varlıklar için kontrol ve yaptırım yetkisi SEC, CFTC, FinCEN üzere kurumlarda.”
AA
