Cuma Hutbesi 25 Nisan 2025
Tarih: 25.04.2025
ALIN TERİ MUKADDESTİR
Muhterem Müslümanlar!
Bir gün Sevgili Peygamberimiz (s.a.s) ashabıyla sohbet ederken yanlarından güçlü ve heybetli bir adam geçti. Adamın bu imgesinden etkilenen sahabeden kimileri, “Ey Allah’ın Resûlü! Keşke bu adam, gücünü Allah yolunda kullansa!” dediler. Bunun üzerine Peygamber Efendimiz (s.a.s) şöyle buyurdu: “Eğer bu kişi, ailesinin ve çocuklarının geçimini sağlamak için çalışıyorsa, Allah yolundadır. Anne ve babasının gereksinimlerini gidermek için çalışıyorsa, Allah yolundadır. Kendi izzet ve onurunu korumak için çalışıyorsa tekrar Allah yolundadır.”[1]
Aziz Müminler!
Yüce dinimiz İslam, kişinin; Allah’ın buyruklarına ve yasaklarına riayet ederek kendisinin ve ailesinin rızkını helal ve yasal yollardan temin etmesini, kimseye yük olmadan çalışmasını bir ibadet olarak görmüştür. El emeğini ve alın terini kutsal kabul etmiştir. Tembelliği, miskinliği, dilenmeyi, vakti ve hayatı israf etmeyi ise yasaklamıştır. Cenâb-ı Hak, “İnsan için fakat çalıştığının karşılığı vardır ve çalıştığını da görecektir.”[2] buyurarak bizlere; dünya ve ahiret huzurunu elde etmek için çalışmayı öğütlemiştir.
Kıymetli Müslümanlar!
Dinimiz, çıkarın helal olması kadar, yarar yollarının legal olmasına da ehemmiyet vermektedir. Bu sebeple; çalışmanın, işyeri açmanın, çıkar elde etmenin kuralları ve âdâbı vardır. Allah’ın haram kıldığı şeylerin alınıp satılması yasal değildir. Hasebiyle Müslüman; akıl ve iradeyi yok eden, kazaların yaşanmasına, cinayetlerin işlenmesine sebep olan alkolü üretemez, alamaz, satamaz, kullanamaz ve kullanılmasına katkıda bulunamaz. Yuvaları dağıtan, toplumsal hayatta kapanmaz yaralar açan kumarı oynayamaz, oynatamaz ve oynanmasına imkân sağlayamaz. Malın ve ömrün rahmetini götüren, emeğin ve alın terinin düşmanı olan faizi alamaz, veremez, ona aracı olamaz. Toplumsal barışı bozan karaborsacılık, tefecilik ve stokçuluk üzere haramları işleyemez, bunlardan yarar elde edemez.
Değerli Müminler!
İslam’a nazaran emekçi olmanın da bir grup sorumlulukları vardır. Emekçi; rızkını temin ettiği işyerini ve orada bulunan materyalleri bir emanet olarak bilmeli, onlara asla ziyan vermemelidir. İşyerindeki hiçbir eşyayı şahsi gereksinimleri için kullanmamalı, özel bilgileri diğerleriyle paylaşmamalıdır. Personel; çalışma saatlerine riayet etmeli, işini aksatmamalıdır. Birlikte çalıştığı arkadaşlarına karşı saygılı olmalı, onların haklarını kendi hakkı üzere gözetmeli, onlara ziyan verecek davranışlardan şiddetle kaçınmalıdır.
Aziz Müslümanlar!
İslam, patrona de birçok görev yüklemiştir. Patron; Peygamber Efendimiz (s.a.s)’in, “Çalışana fiyatını, teri kurumadan verin.”[3] ihtarını dikkate alarak personele hakkını tam ve vaktinde vermekle yükümlüdür. Hasebiyle patron; ucuz iş gücü ismine, emekçiyi; ağır koşullarda, az bir fiyatla çalıştıramaz, onu toplumsal haklarından yoksun bırakamaz.
İşveren, tıpkı vakitte çalışanın insanî muhtaçlık ve haklarını kullanmasını sağlamakla sorumludur. Bu sebepledir ki, patron; Cenâb-ı Hakk’ın, “…Namaz, müminler için vakitleri belirlenmiş farz bir ibadettir.”[4] ayeti apaçık ortadayken, personelin; beş vakit namaz ve Cuma namazını vaktinde eda etmesine; oruç tutmasına; Allah’ın buyruğu, müminin süsü olan tesettürü kuşanmasına pürüz olamaz. Ayrıyeten patron, emekçinin; dinlenme saatlerini, haftalık yahut yıllık müsaadelerini kullanmasını da kısıtlayamaz.
İşveren; Aziz Rabbimizin, فَلَا تَتَّبِعُوا الْهَوٰٓى اَنْ تَعْدِلُواۚ “…Heva ve hevesinize kapılıp adaletten sapmayın…”[5] buyruğuna uyarak çalışanın, hak ve hukukunu da korumakla mükelleftir. Bu nedenledir ki, çalışana, sistematik bir baskı uygulayamaz. Onun; onur ve iffetini, gurur ve haysiyetini zedeleyecek kelam, tavır ve davranışlarda bulunamaz. Onu, haksız biçimde işten çıkaramaz, ailesini ve çocuklarını mağdur edemez.
İşveren; işyerinin güvenliğinin sağlanmasından, emekçinin sağlıklı bir iş ortamında çalışmasından da mesuldür. Hiçbir emekçi; canının tehlikeye gireceği, akıl, vücut ve ruh sıhhatinin bozulacağı bir işte istihdam edilemez. Hakikaten Peygamber Efendimiz (s.a.s)’in uyarısı pek açıktır: “Kim insanlara ziyan verirse Allah da ona ziyan verir. Kim insanlara zorluk çıkarırsa, Allah da ona zorluk çıkarır.”[6]
Kıymetli Müminler!
Allah katında emekçi ya da patron olmanın bir üstünlüğü yoktur. Üstünlük, takvadadır; yani Allah’tan hakkıyla sakınmak, O’nun buyruklarını yerine getirmek, yasaklarından kaçınmaktır. Öyleyse, Rabbimizin isteğini, adaleti, hakkaniyeti, dürüstlüğü ve gönül kazanmayı tüm yararların üstünde görelim. Unutmayalım ki, huzur ve memnunluk; yalnızca tüketmek ve biriktirmekte değil, paylaşmakta ve kanaat göstermektedir.
Hutbemi Sevgili Peygamberimiz (s.a.s)’in şu hadisiyle bitiriyorum: “….Hiç kimse Allah’ın kendisine takdir ettiği rızkı er ya da geç elde etmeden ölmeyecektir. Öyleyse Allah’tan hakkıyla sakının ve rızkınızı hoş yollardan isteyin. Helal olanı alın. Haramdan kaçının.”[7]
[1] Taberânî, el-Mu’cemû’l-evsat, VII, 56.
[2] Necm 53/39,40.
[3] İbn Mâce, Rühûn, 4.
[4] Nisâ, 4/103.
[5] Nisâ, 4/135.
[6] Ebû Dâvûd, Kadâ’ (Akdiye), 31.
[7] İbn Mâce, Ticâret, 2.
Din Hizmetleri Genel Müdürlüğü
