Çocuklarını büyükanne ve büyükbabaya göstermeyen geline hapis cezası

Alınan bilgiye nazaran, kentte yaşayan iki çocuk babası O.G, 2022 yılında geçirdiği beyin kanaması sonucu hayatını kaybetti.

Evlatlarını kaybetmenin ıstırabını yaşayan anne H.G. ve baba M.G. torunları 8 yaşındaki B.G. ve 5 yaşındaki H.G. ile teselli bulmak, onlarla görüşmek istedi.

H.G. ve B.G, torunlarını kendilerine göstermediği gerekçesiyle gelinleri R.G. hakkında avukatları Gülben Elhakan aracılığıyla 30 Aralık 2022’de “çocukla ferdî ilgi kurulması” davası açtı.

Diyarbakır 3. Aile Mahkemesindeki davada, gelin R.G. avukatı aracılığıyla sunduğu dilekçede, çocuklarla ferdî münasebet kurulmasının ruhsal dünyalarında travma yaratıp yaratmayacağının göz önünde bulundurulmasını istediğini belirterek, “Mahkemece kurulan ‘kişisel bağ’ın kaldırılmasını, mahkeme aksi kanaatteyse de ferdî alakanın yatılı olmadan kurulmasını talep ederiz.” tabirine yer verdi.

Mahkeme kararı

Tanıkların da dinlendiği mahkemede 20 Eylül 2024’teki duruşmada, davacı babaanne H.G. ve dede M.G’nin torunlarını 2 ayda 1 kere saat 09.00 ile 19.00 saatleri ortasında görebilmesine, Ramazan Bayramı’nın 1. günü saat 13.00’ten sonraki gün 09.00’a kadar, Kurban Bayramı’nda ise 3. gün 17.00’den sonraki gün saat 17.00’ye kadar da çocukların aile büyüklerine yatılı kalacak biçimde teslim edilmesine karar verildi.

Mahkemenin karara ait 24 Ekim 2024’teki hazırlanan münasebetinde, şunlar kaydedildi:

“Tanıkların bir kısmının beyanına yansıyan formda küçüklerin duygusal olarak reaksiyon gösterdikleri, müşterek çocukların yaşı prestijiyle duygusal gelişimleri, eğitim durumları, öte yandan davacıların davalı bayan ve torunlarına yönelik olumsuz hal ve davranışları evraka yansımamıştır. Küçükler ile davacılar ortasında kurulacak şahsî ilginin çocukların fikri ve vücudu gelişimi üzerinde olumsuzluk yaratmayacak seviyede, çocukların yüksek menfaatine uygun olması gerektiği, tarafların birebir büyükşehir belediyesi sonları içinde yaşamaları ve davalının şahit beyanlarında davalı bayanın istediği vakit Diyarbakır merkeze gidip gelebildiği, davacıların büyükanne ve büyükbaba hissinin tatmini yanında küçüklerin yüksek menfaati, bedensel, zihinsel ve ruhsal gelişimlerinin üstün tutulması gerektiği dikkate alınarak müşterek çocukların yaşları ve yüksek menfaatleri, tedbiren şahsî bağlantı kurulması sırasındaki duygusal yansıları göz önüne alınarak davacılar ile küçükler ortasında şahsî münasebet tesis edilmiştir.”

Karara uymayan gelinlerinden şikayetçi oldular

Büyükanne H.G. ve büyükbaba M.G, torunlarıyla mahkeme kararında belirtildiği halde ferdî ilgi kurmalarına pürüz olduğu gerekçesiyle gelinleri R.G. hakkında şikayetçi oldu.

Avukat Gülben Elhakan, mahkemenin “kişisel bağlantı tesis edilmesi” kararına karşın davalı annenin çocukları 2,5 yılda yalnızca 3 sefer isimli takviye ünitesinin takviyesiyle ve kolluk kuvvetlerinin dahil olmasıyla müvekkillerine teslim ettiğini münasebet göstererek, gelin R.G. hakkında dava açtı.

Diyarbakır 5. Aile Mahkemesince verilen kararda R.G, 5395 sayılı Çocuk Müdafaa Kanunu’nun 41/1 hususu uyarınca hazırlanan çocuk teslimi ve çocuk ile ferdî alaka kurulmasına ait ilam ve önlem kararlarının yerine getirilmesine dair yönetmeliğin 50/3 hususu mucibince teslim buyruğuna karşıt hareket ettiğinden 3 gün disiplin hapsiyle cezalandırıldı.

Mahkeme, “kesin” olan mahpus cezasının şikayetten vazgeçilmesi yahut çocuğun hak sahibine teslimi durumunda davanın ve cezanın bütün sonuçlarıyla düşmesine karar kurdu.

“Çocukla ferdî münasebet kurma hakkı”

Avukat Gülben Elhakan, AA muhabirine, davaya konusu olan “çocukla ferdî bağlantı kurulması”nın çocuk ile hudutlu bir müddet görüşme yahut birlikte kalmaktan ibaret olduğunu belirtti.

“Çocukla şahsî bağ kurma hakkı velayet hakkından bağımsız bir haktır.” diyen Elhakan, bunun yalnızca anne ve baba ile çocuk ortasında değil üçüncü şahıslarla çocuk ortasında da belli bir mühlet görüşebilmeye imkan sağlayan bir hak olduğunu vurguladı.

“Bakıcı dahi bu davayı açabilme imkanına sahiptir”

Elhakan, bu hususun Uygar Kanun’un 325. hususunda düzenlendiğini tabir ederek, “Olağanüstü haller mevcutsa, çocuğun menfaatine uygun düştüğü ölçüde çocuk ile ferdî alaka kurulmasını isteme hakkı öteki bireylere, bilhassa akrabalarına da tanınabilir. Anne ve baba dışında şahsî bağlantı kurulması mümkün olan üçüncü bireyler kimlerdir? Birinci aklımıza gelen büyükanne ve büyükbabadır. Çocuğun üstün faydası ve fevkalâde halin olması kaidesiyle teyze, hala, dayı, amca ve hatta yıllardır ona bakan bakıcı dahi bu davayı açabilme imkanına sahiptir.” dedi.

Müvekkillerinin oğullarını genç yaşta ani bir biçimde kaybettiğini belirten Elhakan, çiftin evlatlarını kaybettikleri tarihe kadar da torunlarıyla sıkı bağlantı içerisinde olduğunu belirtti.

Elhakan, “Maalesef müvekkiller evlatlarını kaybettikten sonra davalı olan gelin, küçük çocukları alarak ailesinin yanına yerleşmiş ve çocukları müvekkiller ile görüştürmemiştir. Büyükanne ve büyükbaba olan müvekkiller bize müracaat ettiklerinde epeyce muzdarip ve üzgünlerdi zira kaybettikleri evlatlarını torunlarında buluyor, onlara olan hasretlerini torunlarıyla gidermek istiyorlardı. Kaldı ki küçük çocuklar açısından da büyükanne ve büyükbabayla şahsî bağ kurulması toplumsal ve ruhsal gelişimleri için büyük kıymet taşımaktaydı. Mahkeme de tüm bu konuları göz önünde bulundurarak müvekkiller ile küçük çocuklar ortasında 2 ayda 1 olacak formda ferdî ilgi kurulmasına karar verdi. 2 ayda 1 görüşme bizim için kâfi olmadığından karara kısmen itiraz ettik.” diye konuştu.

Mahkeme kararına karşın davalı annenin, çocukları 2,5 yıllık müddet içerisinde 3 sefer, o da isimli dayanak ünitesinin müdahalesi ve aracılığıyla müvekkillere teslim ettiğini anlatan Elhakan, mahkeme kararına uymayan anne hakkında “Çocuk Teslimi Yönetmeliği”nin 50/1 hususu uyarınca şikayette bulunduklarını söyledi.

Elhakan, şunları kaydetti:

“Yaptığımız şikayet sonucunda anne hiçbir haklı münasebet olmaksızın çocuk teslimine ısrarla muhalefet ederek çocukları büyükanne ve büyükbabayla mahkeme kararına karşın görüştürmedi. 3 yıl süren hukuk çabasını kazanan büyükanne ve büyükbabaya, torunlarını ısrarla göstermediği için yaptığımız şikayet sonucu davalı gelin 3 gün mahpus cezasına çarptırıldı.”

AA