Bireyleri izleyen yapay zekaya sert fren
Avrupa Birliği, “sosyal puanlama”, “duygu tanımlama” ve “biyometrik bilgi kullanımı” üzere yüksek riskli yapay zeka uygulamalarını yasaklayan katı kuralları devreye aldı. Yapay zeka sistemlerine yönelik yasaklı alanlar bugünden itibaren yürürlükte.
Avrupa Birliği’nin “yapay zeka kullanımını” düzenleyen yasasının yüksek riskli uygulamalara dair kararları bugünden itibaren uygulanmaya başladı.
Sosyal puanlama yapan ve bireylerin toplumsal, mesleksel yahut eğitim hayatını etkileyen yapay zeka sistemlerinin kullanımı yasaklandı. Tıpkı biçimde, internet yahut kameralardan toplanan yüz bilgilerinden veri tabanı oluşturulması da yasak kapsamına alındı.
Duygu tanımlama ve kabahat profilleme üzere teknikler, bireylerin özelliklerine yahut profillerine dayanarak suç eğilimi tespit etme üzere teşebbüslerde bulunulmasını engellemek emeliyle büsbütün yasaklandı.
Buna ek olarak, ırk, din, siyasi görüş, cinsel yönelim üzere özel nitelikli bilgileri işleyen biyometrik sistemler de tehlikeli olarak sınıflandırıldı ve kullanımları durduruldu.
İnsanların zafiyetlerinden yararlanan yahut “bilinçaltı teknikler” ile bireyleri manipüle eden yapay zeka sistemleri de yasaklı uygulamalar ortasında yer aldı.
Özellikle, insan davranışlarını değiştirmeyi hedefleyen ya da bireyleri farkında olmadan etkileyen teknikler içeren yapay zekalara karşı AB sert tedbirler aldı.
KAMU ALANLARINDA BİYOMETRİK TANIMLAMAYA KISITLAMA
Kamuya açık alanlarda, “gerçek vakitli biyometrik tanımlama sistemlerinin” genel kullanımı yasaklandı. Fakat kolluk kuvvetleri, sırf istisnai durumlarda ve özel müsaadeyle bu sistemlere erişim sağlayabilecek.
Bu durum, bireylerin kamusal alanda izlenmesini sınırlamayı ve şahsî özgürlüklerin korunmasını hedefliyor.
Bugünden itibaren, yapay zeka geliştiren ve kullanan tüm şirketlerin sistemlerini risk seviyesine nazaran tahlil etmeleri gerekecek. AB kurallarına uymayan şirketler, yüksek para cezalarıyla karşılaşacak.
GENEL HEDEFLİ MODELLERE YÖNELİK KURALLAR 2025’TE
AB “genel hedefli yapay zeka sistemleri” için düzenlemeleri 1 Ağustos 2025 prestijiyle devreye alacak. Bu tarihten itibaren genel yapay zeka modelleri daha sıkı yükümlülüklere tabi tutulacak.
AB Yapay Zeka Yasası, birinci sefer 1 Ağustos 2024’te yürürlüğe girmişti. Yasanın, yüksek risk içeren yapay zeka sistemlerine yönelik kısımları, yapay zeka teknolojisindeki potansiyel ziyanları en aza indirmeyi hedefliyor. AA
