ANALİZ: Trump’a karşı güvende olan ülke

Şarku’l Avsat’ta yer alan ticaret savaşı tahlilinde İngiltere’nin öteki ülkelere nazaran ABD karşısındaki avantajlı durumları değerlendirildi…

ABD Başkanı Donald Trump, göreve gelmesinin üzerinden şimdi üç hafta bile geçmeden, ortalarında Çin, Kanada ve Meksika’nın da bulunduğu bir küme ülkeye gümrük tarifeleri getirerek, ayrıyeten Avrupa Birliği’ni (AB) gümrük tarifeleri ile tehdit ederek ticaret savaşını başlattı. Objektif olarak ve popülist bir bakış açısı dışında tahlil edildiğinde, bu siyasetlerin açıklanmış temel ve asıl emeli, tabir yerindeyse Amerikan dış ticaret açığını dengelemektir. Trump, ABD’ye yapılan ihracat ile ABD’den yapılan ithalat ortasındaki farkı azaltmaya çalışıyor. ABD’nin yeni idaresinin maksadında olan ülkeler ortasında İngiltere, ABD’nin bu atılımlarından en az etkilenecek ülkelerden biri olarak öne çıkıyor. Dahası sırf ziyandan kaçınmasını değil, tıpkı vakitte bu devirde kimi kazanımlar elde etmesini de sağlayacak eşsiz bir pozisyonda bulunuyor. Pekala, İngiltere nasıl bu pozisyona geldi?

İNGİLTERE’NİN AVANTAJI

İngiltere’yi Trump’ın gümrük tarifelerinin olumsuz tesirlerinden koruyan en değerli faktörlerden biri, ABD’nin İngiltere ile ticaret açığının olmaması ve bu durumun İngiltere’yi ana gaye aralığının dışında bırakmasıdır. ABD, Çin ve AB ile ticarette büyük açıklar verirken, İngiltere ile ticareti daha istikrarlı, hatta kendi lehine küçük bir fazlalık kelam konusu. 2023 yılında Suudi Arabistan, Brezilya, Avustralya, Hong Kong ve Singapur ile birlikte İngiltere, ABD ile ticareti istikrarlı olan, ABD lehine nispeten küçük bir fazlalığın olduğu ülkeler ortasında yer aldı. Buna karşılık Çin yaklaşık 250 milyar dolarlık açıkla başı çekerken, Meksika 150 milyar doların üzerinde açıkla onu takip ediyor. Bu durum, İngiltere’yi başka ticaret ortaklarına kıyasla daha az tehdit edici bir pozisyona getiriyor ve Washington ile bağlantılarında ona başkalarına karşı rekabet avantajı sağlıyor.

Buna ilaveten, İngiltere’nin büyük ölçüde hizmet temelli bir iktisadı var ve bu durum, mallara uygulanabilecek rastgele bir tarifenin tesirini azaltıyor. Tarifeler temel olarak üretilen ve ihraç edilen fizikî eserleri etkilerken, hizmetler bu muhafazacı tedbirlerden muaf kalıyor. ABD, İngiliz finans ve danışmanlık hizmetleri için değerli bir pazar ve ABD’nin bu hizmetlere olan talebi devam ederken, İngiltere öteki ülkelerin karşılaşabileceği kuvvetli ekonomik şartlarda bile yarar sağlamaya devam ediyor.

BREXİT ETKİSİ

İngiltere’nin AB’den ayrılması (Brexit), Trump idaresine karşı pozisyonunu güçlendirebilecek bir başka faktör. Trump, ABD ile AB ortasındaki açık 2023 yılında yaklaşık 120 milyar dolara ulaştığından, AB’ye gümrük tarifeleri uygulamaya odaklanıyor. İngiltere artık AB’den bağımsız bir varlık, bu da ona ABD ile direkt ticaret mutabakatlarında müzakerelerde daha fazla esneklik sağlıyor. Bu özgürlük ona AB’nin kolektif ticaret siyasetleri tarafından kısıtlanmadan, kendi ekonomik çıkarlarına daha uygun mutabakatlar yapma imkanı tanıyor. Ayrıyeten ABD Avrupa mallarına gümrük tarifesi uygulamayı seçerse, ABD’li şirketler ek gümrük tarifelerini ödemeden Avrupa pazarlarına açılmak için İngiltere’yi alternatif bir kapı olarak görebilirler.

Haberlerde ayrıyeten yatırım perspektifinden bakıldığında, bilhassa ABD’nin gümrük tarifeleri sonucu Avrupa piyasalarında ortaya çıkabilecek belirsizlik göz önüne alındığında, İngiltere’nin istikrarlı bir iş ortamı arayan sermaye için tercih edilen bir ülke haline gelebileceği belirtiliyor. Şirketler ve yatırımcılar daha istikrarlı liman arayışına girebilirler ve ABD ile istikrarlı alakalara sahip bir ülke olan İngiltere, önümüzdeki yıllarda yeni yatırım akışlarından faydalanabilir.

Son olarak, müdafaacı siyasetler nedeniyle ABD iktisadının zayıflaması, ABD’nin global alanda yetenekleri kendine çekme gücünü azaltabilir. Bu, İngiltere’nin araştırma ve inovasyon alanlarında daha fazla yaratıcı zihni kendine çekerek bundan faydalanmasının önünü açabilir. ABD’nin çalışma vizelerine ait kısıtlamaları daha da sıkılaştırma mümkünlüğü ile birlikte İngiltere üniversiteleri ve araştırma kurumları, yabancı öğrenciler ve profesyoneller için daha cazip bir seçenek haline gelebilir. Fakat bu, üniversiteden üniversiteye değişen destekleyici ortam üzere kriterlere de bağlı.

İngiltere’nin yeni ABD başkanlığı karşısındaki pozisyonu, Trump’ın birinci devrinde olduğu üzere öteki birçok ülkeninki kadar tehlike altında görünmüyor. O vakit da -ve artık de- yeni Lider İngiltere’ye karşı bir cins uygun niyet besliyor ve bunun en kıymetli nedenlerinden biri de muhtemelen İngiltere’nin şu anki haliyle ABD için bir tehdit oluşturmaması; ekonomik olarak Çin veya Avrupa Birliği kadar büyük bir iktisat değil. Teknoloji alanında da ABD için bir tehdit oluşturmuyor. Birden fazla siyasi bahiste tıpkı fikirdeler ve bu da şu soruyu gündeme getiriyor: İngiltere’nin yeni ABD başkanlığı karşısında inançta olması sahiden âlâ bir şey mi?