ABD borsalarında sert düşüş; yatırımcıları panik sardı
Özellikle Kanada, Meksika ve Çin üzere büyük ticaret ortaklarına yönelik karşılıklı gümrük tarifesi atakları, iş dünyasında, tüketicilerde ve yatırımcılarda meçhullüğü artırdı.
Borsada sert düşüş
Pazartesi günü borsadaki kayıplar derinleşirken, gösterge endeksi S&P 500 yüzde 2,7 düşerek yılın en büyük günlük kaybını yaşadı. Teknoloji yüklü Nasdaq Composite ise yüzde 4 paha kaybederek Eylül 2022’den bu yana en sert günlük düşüşünü kaydetti.
S&P 500, 19 Şubat’taki rekor düzeyinden bu yana yüzde 8,6 düşerek piyasa kıymetinden 4 trilyon dolardan fazla kaybetti. Nasdaq ise Aralık ayındaki doruğundan bu yana yüzde 10’un üzerinde bedel kaybederek düzeltme bölgesine girdi.
Hafta sonu Trump, ABD iktisadının resesyona girip girmeyeceği konusunda kestirimde bulunmaktan kaçınırken, yatırımcılar ticaret siyasetlerinin tesirleri konusunda kaygılı.
Lazard CEO’su Peter Orszag, Houston’daki CERAWeek konferansında yaptığı konuşmada, “Çin ile süregelen tansiyonu herkes anlayabilir lakin Kanada, Meksika ve Avrupa’ya yönelik belirsizlik baş karıştırıcı. Şayet bu durum önümüzdeki bir ay içinde çözülmezse ABD iktisadı ve birleşme & satın alma (M&A) faaliyetleri üzerinde önemli ziyan verebilir” dedi.
Havayolu şirketi Delta Air Lines, birinci çeyrek kar varsayımlarını yarıya indirirken, CEO Ed Bastian, artan ekonomik belirsizlikleri münasebet gösterdi. Şirket payları, mesai sonrası süreçlerde yüzde 14 paha kaybetti.
Piyasalarda çalkantı
Yatırımcılar, yaklaşan enflasyon raporunu ve hükümetin kısmi kapanmasını önlemek için çıkarılması gereken bütçe yasasını yakından takip ediyor.
Baird yatırım stratejisti Ross Mayfield, “Trump idaresi, piyasanın düşmesini daha fazla kabullenmiş üzere görünüyor, hatta resesyon mümkünlüğü bile daha büyük maksatları için göze alınabilir bir durum olarak bedellendiriliyor. Bu, Wall Street için büyük bir uyarı” dedi.
ABD Merkez Bankası St. Louis şubesinin Temmuz 2024 bilgilerine nazaran, ABD nüfusunun en güçlü yüzde 10’luk kesiti toplam pay senedi ve yatırım fonu piyasasının yüzde 87’sine sahipken, en alttaki yüzde 50’lik kısmın hissesi sırf yüzde 1 düzeyinde.
S&P 500, 2023 ve 2024’te yüzde 20’nin üzerinde paha kazanarak yükseliş trendi izlemişti. Lakin Nvidia ve Tesla üzere teknoloji devleri 2025’te zayıf bir performans gösterirken, bu durum endekslerin düşmesine neden oldu. Pazartesi günü S&P 500’ün teknoloji kesimi yüzde 4,3 düşerken, Apple ve Nvidia payları yaklaşık yüzde 5, Tesla ise yüzde 15 paha kaybederek 125 milyar dolarlık piyasa bedelini sildi.
Diğer riskli varlıklar da düşüş yaşadı. Bitcoin yüzde 5 bedel kaybederken, inançlı liman olarak görülen ABD devlet tahvillerine olan talep arttı ve 10 yıllık tahvil faizleri yüzde 4,22 düzeyine geriledi.
Yatırımcı kaygısı artıyor
S&P 500, Trump’ın 5 Kasım’daki seçim zaferinden bu yana elde ettiği tüm yararları sildi ve bu süreçte yüzde 3 geriledi. Goldman Sachs’in pazartesi günü yayımladığı bir nota nazaran, hedge fonları geçen hafta cuma günü son iki yılın en büyük pay satışı dalgasını gerçekleştirdi.
JonesTrading baş piyasa stratejisti Michael O’Rourke, “Trump lider seçildiğinde piyasada büyük bir optimistlik hâkimdi. Lakin her yapısal değişiklik beraberinde belirsizlik ve sürtüşme getirir. İnsanların endişelenmeye başlaması ve karlarını realize etmeye yönelmesi normal” dedi.
Borsadaki mevcut düşüşe karşın pay senetleri hala tarihi ortalamaların üzerinde fiyatlanıyor. S&P 500’ün gelecek yılki kar iddialarına nazaran fiyat/kazanç oranı 21 düzeyinde bulunurken, uzun vadeli ortalaması 15,8 civarında.
AJ Bell yatırım analisti Dan Coatsworth, “Uzun müddettir ABD paylarının çok kıymetli olduğu tarafında telaşlar vardı ve piyasada bir düzeltmeye yol açacak bir katalizör aranıyordu. Ticaret savaşları, jeopolitik tansiyonlar ve meçhul ekonomik görünüm bu katalizör olabilir” diye konuştu.
Deutsche Bank analistleri, pay senedi konumlarının son haftalarda gerilediğini ve yatırımcıların pay senetlerine olan ilgisinin 2018-2019’daki ABD-Çin ticaret savaşına emsal biçimde zayıflayabileceğini belirtti. Analistler, S&P 500’ün bu süreçte 5 bin 300 düzeyine kadar gerileyebileceğini öngörüyor.
Bir öbür kaygı işareti de piyasalardaki endişe endeksi olarak bilinen Cboe Volatilite Endeksi’nin (VIX) pazartesi günü Ağustos ayından bu yana en yüksek düzeyine ulaşması oldu.
Columbia Threadneedle Investments kıdemli analisti Edward Al-Hussainy, “Trump idaresi, politik ve ekonomik olarak bir zaferin nasıl tanımlanacağını ve bunun için hangi vakit diliminin yanlışsız olduğunu belirlemeye çalışıyor. Bunu netleştirene kadar, piyasalarda her hafta benzeri dalgalanmalar yaşanabilir” değerlendirmesinde bulundu.
Kaynak: cnbce
