Zirai don Türkiye’yi vurdu
Gece yarısı tesirini gösteren ani soğuk hava dalgası, Türkiye genelinde ziraî üretimi sekteye uğrattı. Konya, Karaman, Aksaray, Kayseri, Bursa, Afyonkarahisar, Sakarya, Niğde, Elazığ, Manisa, Sivas, Çorum, Tunceli ve Kahramanmaraş başta olmak üzere çok sayıda vilayetten don kaynaklı afet haberleri ulaştı.
Vatandaşlar sabah tarlalarına gittiklerinde üzüm bağlarının donduğunu, kayısı ağaçlarının yandığını, seralarda ekili domates ve biber fidelerinin büsbütün ziyan gördüğünü söz etti. Çiftçilerin toplumsal medya hesaplarından paylaştığı imgeler felaketin boyutunu gözler önüne serdi.
Tarım alanlarında meydana gelen ziyan şimdi net olarak hesaplanmamış olsa da, bölüm temsilcileri milyarlarca dolarlık kayıptan kelam ediyor. Bilhassa ihracata yönelik ürünlerde meydana gelen hasarın ekonomik yansımalarının uzun süreceği tabir ediliyor.
Bölge üreticileri, zirai don nedeniyle kaybettikleri eserlerin yerine yeni ekim yapmalarının artık mümkün olmadığını, dönemi kaybettiklerini vurguluyor.
“ÇİFTÇİNİN YANINDA OLMALIYIZ”
TOBB Başkanı, felaket sonrası yaptığı açıklamada yaşananları şu sözlerle kıymetlendirdi:
“Ticaret Borsası Liderlerimiz ve üreticilerimizden gelen şikayetler büyük bir zirai don olayı ile karşı karşıya olduğumuzu gösteriyor. Üretimin devamlılığı için üreticilerimizin desteklenmesi ve sıkıntı durumda olan çiftçilerimizin yanında olmamız gerekiyor” dedi.
Bu davetle birlikte kamuoyunda afet kapsamı tartışmaları yine gündeme gelirken, çiftçilerin devlet dayanağına duyduğu muhtaçlık da arttı.
En büyük zararın Malatya kayısı bahçeleri, Manisa üzüm bağları, Konya pancar tarlaları ve çeşitli vilayetlerdeki sebze seraları olduğu belirtildi. Bilhassa geçimini büsbütün tarımdan sağlayan küçük üreticiler, bu felaketle mağduriyetin eşiğine geldi.
Tarlalarda eserlerin yanması, ağaçların çiçek ve meyve tutmaması, kimi bölgelerde yine üretim yapmanın imkânsız hâle gelmesine neden oldu.
Olayın akabinde toplumsal medyada paylaşılan imajlar büyük yankı uyandırdı. #ZiraiDon #ÇiftçiYalnızDeğil #TarımFelaketi ve #ÜreticiDestekBekliyor üzere etiketlerle binlerce kullanıcı yaşananlara reaksiyon gösterdi. Don felaketinin en çok etkilediği vilayetlerden yapılan paylaşımlar, durumun ciddiyetini gözler önüne serdi.
Felaketin akabinde Tarım ve Orman Bakanlığı‘nın alana gruplar gönderdiği ve ziyan tespit çalışmalarına başlandığı öğrenildi. Fakat üreticiler, ziyanlarının belgelenmesi ve takviye sürecinin süratle başlaması gerektiğini belirtti.
Bazı üreticiler bu tıp doğal afetlere karşı tarım sigortası yaptırmamış durumda ve bu durum, yaşanan krizi daha da derinleştiriyor.
KIRSALDA TARIMDAN KOPUŞ RİSKİ
Uzmanlar, misal afetlerin tekrar etmesi hâlinde bilhassa genç çiftçilerin tarımdan kopabileceğini ve kırsal göçün hızlanabileceğini belirtiyor. Geçimlik tarım yapan aileler açısından bu don olayı, yalnızca bir mevsimlik kayıp değil, uzun vadeli bir tehdit olarak görülüyor.
Zirai donun kimi bölgelerde bitki köklerine kadar inmesi, yalnızca bu yıl değil, gelecek dönem da eser alınamaması riskini gündeme getirdi. Üreticiler, “Topraklarımız buz tuttu, birkaç yıl boyunca tıpkı kaliteyi yakalamamız mümkün değil” diyerek telaşlarını lisana getirdi.
Özellikle Manisa üzümü, Malatya kayısısı ve İç Anadolu pancarı üzere hem iç piyasada hem ihracatta değerli yeri olan eserlerin ziyan görmesi, ülke iktisadında de tesir yaratabilir. İhracatçı birliklerinin hususla ilgili kıymetlendirme raporu hazırladığı öğrenildi.
Çiftçiler, doğal afet kapsamında vergi ertelemesi, kredi yapılandırması, direkt nakit dayanağı ve fide yardımı üzere taleplerini yetkililere iletti. Felaketin akabinde hükümetin açıklayacağı ziraî dayanak paketi merakla bekleniyor.
