Felaket senaryosu: ‘Çok yakın gelecekte yanacağız’

İki binli yıllarda neler olabileceğini araştıran bir iklim senaryosu, yeni tartışmalara sebep olacak nitelikte…

Sera gazlarının orta seviyede emisyonları olsa bile, şu anda gezegeni yaklaşık 3°C ısıtması beklenen bir senaryoda, yaklaşık 200 yıl içinde 7°C’lik bir ısınmaya ulaşma ihtimali 10’da 1 olarak kaydedildi.

Almanya’daki Potsdam İklim Tesiri Araştırma Enstitüsü’nden Andrey Ganopolski, “Üç derece aslında çok kötü… Yedi, 3’ten iki kat daha makûs değil, hatta üç kat daha makûs bile değil. Muhtemelen 10 kat daha makûs, zira birçok şey doğrusal değil.” dedi.

Senaryo ayrıyeten, tüm CO2 emisyonları bu yüzyılda durdurulsa bile, gezegenin 3°C’den fazla ısınma ihtimalinin yaklaşık onda bir olduğunu gösteriyor.

Gezegenimizin ne kadar ısınacağı kısmen atmosfere ne kadar CO2 ve öteki sera gazları pompaladığımıza, kısmen de iklimin sera gazlarındaki artışlara ne kadar hassas olduğuna bağlı.

Atmosferdeki CO2 düzeylerinin iki katına çıkmasından sonra uzun vadede meydana gelecek ısınma ölçüsüne istikrar iklim hassaslığı deniliyor. Atmosferdeki su buharındaki artışlar ve bulut davranışındaki değişiklikler üzere sıcaklıklar arttığında meydana gelen çeşitli süratli geri bildirim tesirlerine bağlıdır.

Çalışmalar istikrar iklim hassaslığının 2°C ile 5°C ortasında rastgele bir yerde olabileceğini öne sürmektedir, lakin 2100’den sonra çalıştırılan modeller için 3°C olduğu varsayılıyor.

Ganopolski ve grubu ise istikrar iklim hassaslığının bu beklentiden farklı olması durumunda tesirin ne olacağını araştırmak için modellerini değiştirdiler.

Modelleri ayrıyeten permafrost ve sulak alanlardan CO2 ve metan salınımı üzere ek ve uzun vadeli karbon geri bildirim tesirlerini de içeriyor. Ganopolski, 2100’den sonrasını inceleyen evvelki modellerin hem CO2 hem de metan geri bildirimlerini içermediğini söylüyor.

Her ikisini de dahil etmenin büyük bir tesir yaratabileceği zira daha yüksek CO2 daha fazla metan salınımına yol açıyor ve bunun aksisi de geçerli olduğu belirtiliyor.

3°C’lik kestirimi istikrar hassaslığı için, grubun sonuçları öbür çalışmaların sonuçlarına emsal çıktı. Orta seviye emisyon senaryosu için 2200’den çabucak sonra ise yaklaşık 3°C’lik bir ısınmaya yol açtığı var sayıldı. Daha yüksek varsayılan hassaslıklar için, model 7°C’ye kadar ısınma öngörüyor.

Ganopolski, 23. yüzyıl çok uzakta üzere görünse de, insan jenerasyonları açısından o kadar da uzak olmadığını söylüyor.

“Muhtemelen gelecek yüzyılda yaşayacak torunlarım var.” diyen Ganopolski, istikrar iklim hassaslığı hakkında bu kadar çok belirsizlik olmasının sebebinin aerosol emisyonlarının sera gazlarının ısınma tesirini dengelemesi olduğunu söylüyor. Örneğin, nakliye emisyonlarındaki azalmanın son zamanlardaki süratli ısınmaya katkıda bulunduğu düşünülüyor.

Ganopolski, “Aerosollerin tesirleri son derece karmaşıktır ve bu da soğutma tesirlerinin niceliğini belirlemeyi zorlaştırır. Şu anda, yüksek iklim hassasiyetlerini göz gerisi edemeyiz” diyor.

İngiltere’nin ulusal hava durumu servisi Met Office’ten Andy Wiltshire, “2100 yılında 2°C’ye ulaşacağını düşündüğümüz bir emisyon yolu, bu temel belirsizliklere bağlı olarak çok daha yüksek yahut çok daha düşük olabilir” diyor.

Wiltshire, bunun esasen bilindiğini fakat çoklukla muhakkak bir maksadı karşılama mümkünlüğünün yüzdesi cinsinden farklı bir halde gösterdiğini tabir ediyor.”

Ganopolski, istikrar iklim hassaslığının düşük düzeyde olması ve gelecekteki emisyonların hudutlu olması durumunda 3°C’lik ısınmanın önlenebileceğini fakat ısınmanın 2°C’nin altında sonlandırılması için artık çok geç olduğunu düşünüyor.

Newscientist