İnternetin yüzde 99’u ve trilyonlarca dolar risk altında

Avrupa’da güç sınırları ve telekomünikasyon kablolarına yönelik bir dizi hasar olayı, bölge ülkelerini alarma geçirdi.

Yetkililer, bu olayların gerisinde sabotaj olabileceğini pahalandırıyor.

Finlandiya’da güzergahı değiştiren gemi ve kesilen kablolar

25 Aralık 2024’te, Finlandiya ile Estonya ortasındaki deniz altı kabloların kesilmesi, ülkede panik yarattı.

Yetkililer sabotaj ihtimalini göz gerisi etmezken, sonraki gün Rus petrolü taşıyan Eagle S isimli bir yük gemisini alıkoydu.

Cook Adaları’na kayıtlı ve Birleşik Arap Emirlikleri merkezli bir şirkete ilişkin olan geminin, Rusya’ya yönelik yaptırımları delmek için kullanılan “gölge filo”ya dahil olduğu tez ediliyor.

Geminin Rusya’nın Ust-Luga limanından hareket ettiği ve Mısır’a gitmek üzere yola çıktığı belirlendi.

Olay günü, Finlandiya’nın Estlink 2 güç kablosunun üzerinden geçtikten yaklaşık 90 dakika sonra rotasında kuşkulu bir değişiklik yaptığı tespit edildi. Geminin, demir sürükleyerek kabloları taammüden ziyan vermiş olabileceği üretildi.

Avrupa’da artan sabotaj endişesi

Avrupa genelinde, deniz altı telekomünikasyon kablolarına ve güç sınırlarına yönelik kuşkulu olaylar giderek artıyor.

Bu kablolar, global internet trafiğinin yaklaşık yüzde 99’unu taşıyor ve her gün trilyonlarca dolarlık finansal süreci gerçekleştiriyor.

Yetkililer, Baltık Denizi’nde gerçekleşen son olayların ardında “düşman devletlerin” sabotaj aksiyonları olabileceğini düşünürken, Rusya bu savları reddediyor.

Moskova, NATO’nun Baltık Denizi’ndeki varlığını artırmak ve Rus petrol ihracatını kısmak için “mitler” uydurduğunu savunuyor.

Baltık’ta yeni hadiseler ve kuşkulu gemiler

Kasım 2024’te, Baltık Denizi’ndeki iki telekomünikasyon kablosu daha hasar gördü. Litvanya ile İsveç’in Gotland adasını bağlayan kablo 17 Kasım sabahı kesildi, Almanya ile Finlandiya ortasındaki başka kablo ise 17-18 Kasım gecesi ziyan gördü.

İsveç ve Finlandiya’nın ortak soruşturması, bu olaylardan Çin’e ilişkin Yi Peng 3 isimli bir yük gemisini sorumlu tuttu.

Alman Savunma Bakanı Boris Pistorius sabotaj ihtimaline dikkat çekti. Gemi, kabloların bulunduğu bölgeye yaklaşırken suratını düşürmüş ve transponderini kapatmıştı.

Su altı görüntülemeleri, deniz tabanında sürüklenmiş bir demirin izlerini ortaya koydu.

Gizli sabotaj kampanyası mı?

Uzmanlara nazaran, Baltık Denizi’nde meydana gelen olaylar, “gri alan savaşı”nın bir modülü olabilir.

2023’te Finlandiya ile Estonya ortasındaki Balticconnector gaz boru çizgisi, iki telekom kablosuyla birlikte ziyan gördü. Hong Kong bandıralı Newnew Polar Bear gemisinin olayla bağlı olduğu çıktı. Çin, geminin ziyanı “fırtına kaynaklı bir kaza” olarak açıkladı.

Baltık Denizi dışında da emsal olaylar yaşandı. Nisan 2021’de, Norveç’in Lofoten-Vesterålen Okyanus Gözlemevi’ne ilişkin 12 tonluk bir kablo modülü pak bir formda kesildi.

8 ay sonra, ana karayı Svalbard’a bağlayan kablo ziyan gördü. Su altı görüntülemeleri, kablonun bulunduğu çamurun kazıldığını gösterdi. Olay anında orada bulunan Rus trol gemileri Melkart 5 ve Yagry kuşkulu hareketler sergilemişti.

Avrupa önlemlerini artırıyor

NATO, 2022’deki Kuzey Akım boru çizgisi sabotajından sonra Kritik Deniz Altı Uyum Ünitesi’ni kurdu. Ocak 2025’te Baltık Sentry misyonunu başlatarak, Baltık Denizi’nde insansız deniz aracı, gemi ve uçaklarla gözetleme faaliyetleri yürütmeye başladı.

Birleşik Krallık da tedbirlerini arttırdı. Şubat 2023’te hizmete giren RFA Proteus gemisi, Kasım 2024’te Birleşik Krallık sularında sabotaj şüphelisi Rus gemisi Yantar’ı takip etti.

Avrupa Birliği, kritik altyapıların belirlenmesi ve yedek sistemlerin kurulması için yeni bir aksiyon planı hazırlıyor.

Uzmanlara nazaran, sabotaj teşebbüslerini büsbütün önlemek sıkıntı olsa da, güçlü bir sistem inşa edilmesi bölgede muhtemel kesintileri minimize edebilir.

TheGuardian, TRTHaber