ABD’nin gümrük kararları piyasaları nasıl etkiledi?

ABD, Kanada ve Meksika’dan ithal edilen mallara yüzde 25, Çin’den ithal edilen mallara getirilen yüzde 10 tarifeye ek yüzde 10 tarife uygulamasının bugünden itibaren geçerli olacağını duyurdu.

Bu gelişmelerin yanı sıra Trump, Truth Social hesabından yaptığı bir paylaşımda “ABD’nin büyük çiftçilerine: ABD içinde satılacak çok sayıda tarım eserini üretmeye hazırlanın. 2 Nisan’da dışarıdan gelen eserlere tarifeler uygulanacak.” tabirlerini kullanarak, karşılıklı tarifelerin 2 Nisan’da başlayacağını tekrar anımsattı.

Ayrıca, Trump’ın, cuma günü Oval Ofis’te Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile yaşadığı tartışmanın akabinde ABD’nin Ukrayna’ya yaptığı askeri yardımları da süreksiz olarak askıya aldığı bildirildi.

Analistler, ABD’nin uygulamaya başladığı ticari tarifelerin ticaret savaşlarına yönelik telaşları artırdığını tabir ederek, fiyatlamaları zorlaştırmaya devam ettiğini söyledi.

Tarifelere rağmen etkilenen ülkelerin açıklamaları da takip edilirken, Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Kanada’nın bugünden itibaren ABD’den ithal edilen eserlere yüzde 25 gümrük vergisi uygulayacağını duyurdu.

Trump’ın müdafaacı ticaret siyasetine ait haber akışının yanı sıra makroekonomik bilgilerin de yatırımcıların odağında bulunduğunu söz eden analistler, başta cuma günü açıklanacak tarım dışı istihdam raporu olmak üzere iş gücü piyasasına ait hafta uzunluğu açıklanacak bilgilerde iktisadın durumuna ait ipuçlarının aranacağını belirtti.

Dün açıklanan datalara nazaran Tedarik İdare Enstitüsünün (ISM) imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), şubat ayında 50,3 ile piyasa beklentilerinin altında gerçekleşmesine karşın bölümde genişlemeye işaret etti.

S&P Küresel tarafından açıklanan imalat sanayine ait kesin PMI bilgilerine nazaran de imalat dalı PMI şubatta 52,7 ile kestirimlerin üzerinde gerçekleşti. Endeks, arka arda ikinci ayda imalat kesiminde genişlemeye işaret ederken, 32 ayın en yüksek düzeyini kaydetti.

Söz konusu gelişmeler ve açıklanan bilgiler sonrasında para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in yılın birinci faiz indirimine haziran ayında gideceği ve siyaset faizini 25 baz puan indireceğine kesin gözüyle bakılıyor.

Ekonomik belirsizliklerin inançlı liman varlıklara olan talebi artırmasıyla ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi düşüşünü sürdürerek yüzde 4,15’e inerken, dolar endeksi yüzde 0,1 düşüşle 106,6 düzeyinde dengelendi.

Dün yüzde 1,1 yükselişle 2 bin 891 dolardan kapanan altının ons fiyat, şu sıralarda yatay seyirle 2 bin 890 dolardan süreç görüyor.

Brent petrolün varil fiyatı ise güne evvelki kapanışın yüzde 0,4 altında 71 dolardan başladı.

New York Borsası’nda dün, S&P 500 endeksi yüzde 1,76, Nasdaq endeksi yüzde 2,64 ve Dow Jones endeksi yüzde 1,48 düştü. ABD’de endeks vadeli kontratlar güne olumlu bir seyirle başladı.

Avrupa borsalarında dün olumlu bir seyir izlenirken, Avrupa Birliğinin (AB) savunma harcamalarını artıracağını yönelik beklentiler piyasaların tarafı üzerinde tesirli oluyor.

Dün açıklamalarda bulunan AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Avrupa’nın savunma harcamalarında büyük bir artışa gereksinim duyduğunu, hazırladıkları tekrar silahlanma planını üye ülkelere ileteceğini söyledi.

Brüksel’de 6 Mart’ta düzenlenecek Ukrayna ve savunma bahisli inanılmaz tepeye ağır biçimde hazırlandığını belirten von der Leyen, “AB ülkelerine yarın Avrupa’nın tekrar silahlanması planı hakkında bir mektup göndereceğim.” dedi.

Kalıcı barışın sırf güç üzerine inşa edilebileceğine işaret eden von der Leyen, “Güç kendimizi güçlendirmekle başlar. Yarın üye ülkelere sunacağım planın hedefi da bu.” tabirlerini kullandı.

Söz konusu haber akışı sonrası Alman savunma tedarikçisi Hensoldt’un payları yüzde 22,3 ve İtalyan Leonardo’nun payları yüzde 16’dan fazla kıymet kazandı. Fransız Dassault Aviation’ın payları yüzde yaklaşık yüzde 14,8 ve İsveç’in Saab payları yüzde 11,6 arttı.

Fransa’nın Thales ve İngiltere’nin BAE Systems payları de sırasıyla yüzde 16 ve yüzde 14,6 artış gösterdi. Alman silah üreticisi Rheinmetall payları ise günü yüzde 13,7 kıymet kazanarak günü tamamladı.

Öte yandan, ABD’nin tarife telaffuzlarına yönelik haber akışı ve AB’nin kelam konusu tarife tehditlerine karşı atacağı söz edilen misilleme adımlarına yönelik haber akışı yakından takip edilmeye devam ediyor.

Dün, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,70, Almanya’da DAX 40 yüzde 2,64, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 1,09 ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 1,07 yükseldi. DAX 40 endeksi ve FTSE 100 endeksi kapanışta rekor kırdı. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar yeni güne karışık bir seyirle başladı.

Asya tarafında yeni süreç gününde negatif bir seyir öne çıkarken, ABD’nin tarife adımları piyasaların istikameti üzerinde tesirli oluyor.

Artan ticaret savaşı kaygıları bölgedeki ana gündem hususlarından olmaya devam ederken, Çin’e getirilecek yüzde 10’luk gümrük vergisine rağmen Çin’in atacağı adımlar yakından takip ediliyor.

Tarifelere rağmen Çin tarafının kimi ABD eserlerine yüzde 10 ila 15 oranında tarife uygulayacağı ve tarifelerin 10 marttan itibaren geçerli olacağına yönelik haber akışı dikkati çekiyor.

Öte yandan, Yasama organı Çin Ulusal Halk Kongresi (ÇUHK) ile istişare organı fonksiyonunu yerine getiren Çin Halk Siyasi İstişare Konferansının (ÇHSDK) eş vakitli genel şura toplantıları başşehir Pekin’de başladı.

Analistler, toplantılar sonucunda atılabilecek yeni mali ve ekonomik teşvik adımlarına yönelik haber akışının takip edildiğini kaydederek, ABD tarifelerine ait reaksiyonların de yatırımcıların odağında olduğu söyledi.

Bugün bölgede açıklanan bilgilere nazaran Japonya’da ocak ayına ait işsizlik oranı yüzde 2,5 ile beklentilerin üzerinde gerçekleşti.

Bu gelişmelerle kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 yüzde 1,9, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,1 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,5 bedel kaybetti. Güney Kore’de Kospi yüzde ise yatay seyretti.

Yurt içinde dün alış yüklü bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 2,61 kıymet kazanarak 9.911,07 puandan tamamladı.

Dün açıklanan bilgilere nazaran, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) şubatta aylık bazda yüzde 2,27 ile öngörülerin altında artarken, yıllık bazda yüzde 39,05’e geriledi.

Dolar/TL, dün yüzde 0,1 düşüşle 36,4394’ten kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında bir evvelki kapanışın çabucak altında 36,4310 düzeyinden süreç görüyor.

Bugün yurt içinde gerçek efektif döviz kuru ve finansal kesim dışındaki firmaların döviz varlık ve yükümlülükleri, yurt dışında ise Avro Bölgesi’nde işsizlik oranının takip edileceğini lisana getiren analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.000 ve 10.180 puanın direnç, 9.900 ve 9.800 düzeylerinin dayanak pozisyonunda olduğunu kaydetti.

Piyasalarda bugün takip edilecek bilgiler şöyle:

13.00 Avro Bölgesi, ocak ayı işsizlik oranı

14.30 Türkiye, şubat ayı gerçek efektif döviz kuru

14.30 Türkiye, aralık ayı finansal kesim dışındaki firmaların döviz varlık ve yükümlülükleri

AA