Tüm gökyüzünün 3D haritası çıkarılacak
SPHEREx, 28 Şubat Cuma günü uzaya fırlatılacak ve önümüzdeki iki yıl boyunca gökyüzünü dört sefer tarayacak. Misyonun sonunda, gökyüzündeki her nokta 102 farklı kızılötesi renk tonuyla kaydedilmiş olacak; bu da daha evvel hiçbir tüm-gökyüzü haritasında görülmemiş bir detay düzeyi sunacak.
NASA’nın Jet Propulsion Laboratory’den astrofizikçi ve SPHEREx proje bilimcisi Olivier Doré, “Gökyüzündeki her şeyi inceleyeceğiz ve her pikselin spektrumunu ölçeceğiz. Gezegenler, yıldızlar, galaksiler ve kuyruklu yıldızlar dahil olmak üzere her tıp objeyi tahlil edeceğiz” dedi. Bu datalar, kainatın genel yapısını ve bileşimini anlamaya yönelik büyük bir adım olacak.
Üç temel bilimsel hedef
SPHEREx’in üç ana amacı bulunuyor: Büyük Patlama’dan çabucak sonra kozmosun nasıl göründüğünü araştırmak, Tüm galaksilerden yayılan ışığı haritalayarak kozmostaki ışığın toplam ölçüsünü ölçmek, Samanyolu’ndaki su ve ömür için kritik başka elementlerin varlığını belirlemek.
Bu gayelere ulaşmak için SPHEREx, kozmostaki ışığın spektrumlarını tahlil edecek ve ışık kaynağının uzaklığına ve hareket tarafına dair bilgiler sunacak.
450 milyon galaksinin haritası çıkarılacak
SPHEREx’in sonunda oluşturacağı 3D harita, 450 milyon galaksinin izafî pozisyonlarını içerecek. Bu bilgiler, kainatın erken devrinde gerçekleştiği düşünülen kozmik enflasyon teorilerini test etmek için kullanılacak.
Galaksilerin yoğunluğu kozmosun her bölgesinde aynıysa, kolay bir enflasyon modeli desteklenebilir. Şayet dağılım düzensizse, bilinmeyen fizikî süreçler devrede olabilir.
Evrenin tarihindeki tüm ışığı ölçmek
SPHEREx ayrıyeten kozmosun başlangıcından bu yana yayılan tüm ışığı hesaplamak için kullanılacak. Datalar, ışığın nereden geldiğini, ne vakit yayıldığını ve vakit içinde nasıl değiştiğini anlamaya yardımcı olacak.
Galaksimizde hayat izleri arayışı
SPHEREx, Samanyolu’ndaki su buzu, karbon dioksit ve karbon monoksit üzere ömür için kritik bileşenleri araştırarak, potansiyel olarak yaşanabilir gezegenlerin oluşum şartlarını aydınlatacak. Bu elementlerin moleküler bulutlardaki varlığı, bu bileşenlerin genç gezegenlere taşınma mümkünlüğünü artırıyor.
SPHEREx’in topladığı datalar, James Webb Uzay Teleskobu (JWST) üzere daha dar lakin derin görüş yeteneğine sahip gözlemevleri ile birleştirilerek bilim beşerlerine daha kapsamlı tahlil fırsatı sunacak. SPHEREx grubundan Gary Melnick, “SPHEREx enteresan bir keşif yaparsa, Webb bunu daha yüksek çözünürlükte inceleyebilir. Bu iki teleskop güçlü bir iştirak oluşturabilir.” dedi.
ScienceAlert, TRTHaber
