Ege (Santorini) depremleri Türkiye’yi nasıl etkiler? Naci Görür’den açıklama
Ege Denizi’ndeki Santorini adası etrafında son günlerde ard arda meydana gelen sarsıntılar Türkiye’nin Ege kıyılarındaki kentlerinde kaygıya sebep oldu. Yer bilimci Prof. Dr. Naci Görür, meydana gelen zelzeleler hakkında Aydın ve Muğla’nın kıyı kesitlerinde yaşayanlara ikazlarda bulunarak tsunami riskine dikkat çekti. Bu zelzeleleri daha evvelden sıklaşabileceğini öngördüğünü söyleyen Görür, “Ben birinci twit attğım vakit Santorini’de zelzeleler başlamıştı. Bu sarsıntıların daha sıklaşacağını, sıklaşabileceğini öngördüm. Düşünmediğimiz formda gelişirse Türkiye’nin Ege kıyılarının ziyan görebileceği konusunda da halkı uyardım. Hala de bu uyarıyı yapıyorum. Santorini’de olan sarsıntılar daha büyük bir zelzeleye neden olur ve Türkiye kıyılarına yakınlaşırsa hem tsunami hem de güney alanlarımızda bilhassa Aydın ile Muğla ortasında muhakkak ölçüde yıkıma neden olabilir. Bu bakımdan lokal idarelerin, merkezi idarenin dikkatli olması gerektiğini söylüyorum” dedi.
‘BU SARSINTILARIN OLUŞ DÜZENEĞİ TEKTONİK NEDEN’
Depremlerin oluşumunu anlatan Prof. Dr. Görür, “Şimdi bu zelzelelerin oluş düzeneği, Afrika levhasının Anadolu levhasının altına dalıp tüketilmesi ile olur. Afrika levhası Anadolu levhasının altına Helen – Kıbrıs yayı boyunca dalıp, tüketiliyor. Helen – Kıbrıs yayı bir dalma-batma zonu. Münasebetiyle Afrika levhası da Anadolu levhasının altına bu dalma-batma zonu nedeniyle dalıp, tüketiliyor. Bu dalma-batma üstteki levha olan Anadolu levhasında kuzey güney tarafında değerli ölçüde bir gerilmeye neden oluyor. Bunun sonucunda orada olağan faylar meydana geliyor. Bu ortada bizim Kuzey Anadolu Fayı’nın Marmara bölgesindeki Güney kolu bu bölgeye kadar uzanıyor. Belirli ölçüde bağlantısı var. Hasebiyle bu bölgede zelzeleler volkanizmanın dışında, tektonik nedenlerle meydana geliyor. Volkanizmanın da aşikâr bir tesiri olabilir. Volkanizmanın yalnız başına bu sarsıntıları ürettiğini ben zannetmiyorum.
‘AYDIN İLE MUĞLA ORTASINDAKİ KIYILARIMIZ TEHLİKEYE GİREBİLİR’
Bölgedeki fay sınırlarını açıklayan Prof. Dr. Naci Görür, “Bu bölgede 3 düzenek var. Doğrultu atımlı bir fayzonu, Afrika levhasının dalması sonucu oluşan kuzey güney gerilmesine bağlı bir olağan atımlı fayzonu ve üçüncüsü de volkanizma. Kimi beşerler volkanizmanın bu zelzelelere neden olduğunu sanıyor. Bizim hem Yunan meslektaşlarımızda temasımız sonucu hem bizim fikrimiz, burada Afrika levhasının dalıp, batması sonucu Ege’de meydana gelen gerilmeye bağlı olarak meydana gelen zelzelelerin kökeni yahut bugün oluş nedeni tektonik neden. O nedenle, ‘Faylı nedenler’ diyoruz. Bunlar daha çok eğim atımlı fayların doğrultu atımlı faylarla etkileşimi sonucu bu sarsıntılar meydana geliyor. Şayet Türkiye hudutlarına hakikat olağan atımlı bir fay gelişimi, yırtılması olursa Aydın ile Muğla ortasındaki kıyılarımız tehdit altına girebilir. Tsunami olabilir. Belirli ölçüde yıkım olabilir. Onun için biraz dikkatli olmak gerekir” halinde konuştu.
‘BU SARSINTI FIRTINASI 5 -10 GÜN İÇERİSİNDE AZALIP YOK OLACAKTIR’
Deprem fırtınasının bir mühlet sonra sona ereceğini söyleyen Prof. Dr. Görür, “Belki de hiçbir şey olmayacak. Afet boyutunda bir hareket olmayacak. Bu sarsıntı fırtınası 5 – 10 gün içerisinde azalıp yok olacaktır. Zira zelzele fırtınalarının bu türlü bir özelliği de var. Çoklukla büyük bir yıkıma neden olmadan, büyük bir sarsıntıya neden olmadan, gerekli hareketleri son buldurabiliyor. Sık sık olması o gerilmenin devam ettiğini, aktif olduğunu gösteriyor. Hiç azalan bir şey yok. Bilakis gitgide çoğalıyor. Gitgide gelişip, büyük faylar oluşturacak, zelzele oluşturacak evreye gelirse, o vakit daha ziyanlı olabilir. Türkiye’yi de etkileyebilir. Lakin aksi halde bugün dalma-batma hareketine bağlı olarak lokal bir bölgede kırılma, gerilme, olağan faylanma ve muhakkak ölçüde volkanik faaliyetler sonucu bugünkü zelzeleler oluşuyor. Büyük bir sarsıntı oluşturması için daha fazla yırtılmanın, kırılmanın olması lazım” tabirlerini kullandı.
‘YUNANLILAR ZELZELEYE KARŞI GEREKLİ TEDBİRLERİ ALDILAR’
Yunanistan’ın sarsıntıların başlangıcından itibaren aldığı tedbirleri de pahalandıran Prof. Dr. Görür, “Ben Yunanlıların çok ders verir nitelikte bir hareket yaptığını düşünüyorum. Bu işi önemsediler ve etraf adaları boşalttılar. Oraya gerekli aletleri koydular. Yardım gruplarını çağırdılar. Ölçüm gruplarını getirdiler. Hakikaten gerekli tedbirleri aldılar. Daha büyük bir sarsıntı olsa bile insanların can kaybının olmayacağı kesin. Bence gerçek, yapılması gereken bir işi yaptılar. Umarım bu hepimize ders olur. Biz güney kıyılarımızda, Aydın’dan Muğla’ya kadar Santori’ni Adasında olan depremselliğe bağlı olarak bir ekip tedbirler alıp almadığımızı ben bilmiyorum” dedi.
DHA
