Anasayfa » Genel » Felaketlerin psikolojik etkileri: Kaygı düzeyi zirveye çıktı
Felaketlerin psikolojik etkileri: Kaygı düzeyi zirveye çıktı
Son yıllarda Türkiye’de meydana gelen büyük felaketler, toplumda vefat korkusu ve felakette ziyan görme tasasını daha da belirginleştiriyor. Uzmanlar, bireylerin bu dertlerle başa çıkabilmesi için ruhsal takviye ve toplumsal farkındalığın ehemmiyetine dikkat çekiyor. Türk Ruhsal İstişare ve Rehberlik Derneği İzmir Şube Lideri Doç. Dr. Yağmur Soylu, yaşanan büyük felaketlerin toplumun genel dert seviyesini artırdığını ve bu devirde toplumsal ruhsal dayanağın hayati olduğunu belirtti.
Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde son yıllarda yaşanan sarsıntı, sel ve yangın üzere felaketler, bireylerin ruh sıhhatini derinden etkiliyor. Doç. Dr. Yağmur Soylu, bu felaketlerin toplumsal tasayı artıran ve uzun müddetli travmalar oluşturan tesirlerini vurguladı. “Bolu’daki otel yangını da son devirde toplumda büyük bir kaygı ve telaş yarattı,” diyen Soylu, felaketlerin büyüklüğü ve yaygınlığının telaş bozukluğuna dönüşebileceğini belirtti. “Bu kaygılar, bireylerin günlük ömürlerini etkileyecek seviyeye ulaşabiliyor,” tabirlerini kullandı.
“Acaba yaşanacak bir öteki felakette hangimiz ziyan göreceğiz?” tasasının, toplumda her geçen gün daha fazla yerleştiğini belirten Soylu, bu kaygıların fizikî ve ruhsal baskılar yarattığını lisana getirdi. Bu korkuların, bireyleri çok önlemli bir hayat üslubuna itebileceğini ve vakitle paranoid kanılara yol açabileceğini tabir etti. Ayrıyeten, felaketlerin bilhassa yaşlılar, çocuklar ve bayanlar üzere daha kırılgan kümelerde daha ağır bir gerilim kaynağı olduğunu söyledi.
Felaketlerin akabinde toplumsal inanç hissinin tekrar inşa edilmesinin büyük değer taşıdığını belirten Soylu, bu mevzuda ruhsal dayanak ve toplumsal dayanışma ağlarının güçlendirilmesi gerektiğini vurguladı. “Afet sonrası ruhsal birinci yardım hizmetlerinin yaygınlaştırılması, toplumsal güzelleşmeyi hızlandırabilir,” diyerek devlet, sivil toplum kuruluşları ve bireylerin bu süreçte birlikte hareket etmesinin gerekliliğine dikkat çekti.
Türk Psikologlar Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Klinik Psikolog Ekin Çakır ise felaketlerin toplumda güvensizlik, çaresizlik ve ümitsizlik üzere hisleri tetiklediğini belirtti. “Bolu yangını sonrasında güvensizlik duygusu derinden hissedildi,” diyen Çakır, tıpkı vakitte kayıpların akabinde öfke, yas ve hüzün üzere hislerin da ağırlaştığını vurguladı. Çakır, felaketlerin bilhassa çocukları daha fazla etkilediğini ve son yangında ömrünü yitirenlerin büyük bir kısmının çocuk olmasının, bu hassasiyeti artırdığını söyledi.
Çakır, felaketlerin ekseriyetle “önlenebilir” yahut “önlemler alındığında kayıpların azaltılabileceği” niyetiyle toplumdaki güvensizlik hissini pekiştirdiğini söyledi. “Bu güvensizlik, günlük ömrü kuşatan bir hale gelebilir,” diyerek, insanların denetim edemedikleri şeylere yönelik çaresizlik ve baskı hissettiklerini belirtti. Bu durumun, felaketlerde ziyan görme algısını artırdığını ve uzun vadede biriken tesirlerin toplumsal ruh sıhhati üzerinde büyük bir yük oluşturduğunu tabir etti.