3-4 hafta değil yıllar sürer!.. Uzmanlardan ‘Trump vergisi’ analizi
ABD Başkanı Başkanı Trump Perşembe günü Oval Ofis’te yaptığı açıklamada Çin ile yapılacak bir ticaret mutabakatının “üç ya da dört hafta” içinde sonuçlanmasını beklediğini söyledi.
Peterson Memleketler arası İktisat Enstitüsü tarafından geçmiş özgür ticaret muahedeleri üzerine yapılan bir tahlil, müzakerelerin ortalama 18 ay sürdüğünü ortaya koydu. Mutabakatların fiilen uygulanması ise ekseriyetle yaklaşık dört yıl sürüyor.
Wiley Rein’in ortaklarından ve ABD eski Başkanı Joe Biden döneminde Amerika Birleşik Devletleri Ticaret Temsilciliği Ofisi’nin eski genel danışmanlarından Greta Peisch, “Ticaret müzakereleri ekseriyetle epey karmaşık ve vakit alıcıdır. Kaygılarının altında yatan çok sayıda sıkıntıyı bu vakit diliminde ele almayı hayal etmek zor” sözlerini kullandı.
Peisch, Beyaz Saray’ın önümüzdeki birkaç ay içinde ülkelerle müzakerelerin vakit çizelgesini ve kapsamını belirleyen süreksiz muahedeler yapmasının mümkün olduğunu söyledi. Piyasalar için daha da kıymetlisi, geçmişte bu cins mutabakatlar sonucu vergilerin durdurulduğu ya da bu vergilere indirimlerin geldiği görüldü. Bu da tarifelerin süresiz olarak durdurulması manasına gelebilir.
Trump hangi ülkelerle ‘geçici’ mutabakat yapabilir?
Raymond James siyaset analisti Ed Mills Perşembe günkü bir araştırma notunda, potansiyel süreksiz muahedeler için listenin üst sıralarında Japonya, Avustralya ve Vietnam üzere Hint-Pasifik bölgesindeki ülkelerin yer aldığını söyledi. Avrupa Birliği ile görüşmeler, “yönetimin bloğa karşı sergilediği düşmanlık göz önüne alındığında” daha uzun sürebilir.
Mills’e nazaran Çin ile görüşmeler en uzun süren görüşmeler olabilir. Çin, Lider Yardımcısı JD Vance’i bir röportajında “Çinli köylüler” dediği için kamuoyu önünde eleştirmişti.
Yönetimin müzakere takvimiyle ilgili sorunun bir kısmı da lojistik. Beyaz Saray Basın Sözcüsü Karoline Leavitt bu hafta başında gazetecilere yaptığı açıklamada, 75 ülkenin müzakere için kendilerine ulaştığını ve bunlardan 15’inin değerlendirilmekte olan muahedeler teklif ettiğini söyledi. Perşembe günü Trump bu ülkeler ortasında Çin’in de bulunduğunu söyledi.
Trump, Japonya ve öteki ülkelerle müzakereleri yürütmek üzere Hazine Bakanı Scott Bessent ve ABD Ticaret Temsilcisi Jamieson Greer’i görevlendirdi. Bu iki ismin muahedeleri süratle sonuçlandırabilmeleri, kendilerinin ya da Trump’ın öbür ABD’li yetkililere müzakere yetkisi vermeye istekli olup olmadıklarına bağlı olacak. Navarro’nun rastgele bir mutabakatın imzalanmasında şahsen yer almak istediğini söylediği göz önüne alındığında, Trump kendisini bir darboğazda bulabilir.
Bu ayın başlarında Trump, hala %145 vergiye tabi olan Çin’e karşı olanlar hariç, birçok gümrük tarifesine 90 günlük bir “duraklama” getirdi.
“Gümrük vergilerinin eski düzeyine düşmesini beklemiyorum lakin…”
Atlantic Council GeoEconomics Center’ın Kıdemli Yöneticisi Josh Lipsky, müzakerelerin nereye gittiğine dair uygun bir sinyalin, Bessent ve düzinelerce maliye bakanının Washington’daki IMF-Dünya Bankası toplantılarında bir ortaya geleceği önümüzdeki hafta gelebileceğini söyledi.
Lipsky, “Asıl soru, Bessent’in Çin ve başka ülkelerdeki mevkidaşlarıyla görüşüp görüşmeyeceği” dedi ve şöyle devam etti: “Gümrük vergilerinin eski düzeyine düşmesini beklemiyorum ancak orta bir ateşkes için işaretler arayacağız”
ABD yakın vadede muahedeye varsa bile, görüşmeler sırasında gümrük tarifelerinin tekrar değişmesini engelleyen bir şey yok. Süreksiz muahedeler ise belirsizliğin sona ereceği manasına gelmiyor.
Kaynak: ekonomim
