2 bin yıldır okunamayan yanık parşömen ilk kez okundu

79 yılında Vezüv Yanardağı’nın patlamasıyla kömürleşen ve son derece hassas hale gelen parşömenin fizikî olarak açılması mümkün değildi.

Ancak bilim insanları, X-ray taramaları ve yapay zeka takviyeli tahlillerle metnin içeriğini ortaya çıkarmayı başardı.

Felsefi bir metin olduğu kestirim ediliyor

Araştırmayı yürüten Vesuvius Challenge grubundan Stephen Parsons, “Parşömenin tamamını okuyabileceğimiz konusunda artık epey eminiz” dedi.

İlk tahlillerde parşömende Yunanca harflerin besbelli halde görülebildiği, metnin muhtemelen felsefi bir içeriğe sahip olduğu belirtildi.

Herculaneum’da keşfedilen yüzlerce yanmış parşömen, geçmişte açılmaya çalışıldığında parçalanmıştı.

Bu nedenle, Oxford Üniversitesi’ne bağlı Bodleian Kütüphanesi’ndeki kimi parşömenler yıllardır dokunulmadan koruma ediliyordu. Lakin gelişen teknolojiyle birlikte bilim insanları, yeni bir usul geliştirdi.

Gelişmiş X-ray ve yapay zeka Kullanıldı

İngiltere’deki Diamond Light Source isimli tesisin sunduğu yüksek güçlü X-ray ışınları sayesinde parşömen ziyan görmeden tarandı. Akabinde, yapay zeka yardımıyla metindeki mürekkep izleri tespit edildi.

Bilim insanları, hem papirüs hem de mürekkebin karbon bazlı olması nedeniyle ayrım yapmanın son derece sıkıntı olduğunu, lakin yeni tekniklerle başarılı sonuçlar elde edildiğini belirtiyor.

Uzmanlar, parşömenin tamamının okunması için çalışmaların sürdüğünü ve yakında daha uzun metinlerin ortaya çıkarılabileceğini söz ediyor.

BBC, TRTHaber