10 dalda Oscar adayı ‘ikiyüzlü ırkçılık’ filmi!
Sinema müellifi Mehmet Açar, ABD’ye göçen bir Yahudi mimarın öyküsünü anlatan sinemaya dair tenkidinde Batı dünyasının ırkçılığa bakışındaki çelişkiye dikkat çekti…
Açar’ın “The Brutalist: Bir mimarın ‘Amerikan rüyası‘” başlıklı yazısından kıymetli bir kısım:
“The Brutalist”, Macaristan’dan gelen bir mimarın savaş sonrasında göç ettiği ABD’de yaşadıkları üzerine konseyi… Mesleğinde çok başarılı bir Yahudi’nin ırkçı, ayrımcı Hıristiyan Amerikalılar tarafından istismar edilmesi fikrine odaklanıyor sinema. İdealist hayallerle hükmetme duygusu karşı karşıya geliyor ve “Amerikan rüyası”nın nasıl bir kabusa döndüğü anlatılıyor.
Nazilerin yaptığı Yahudi soykırımı, Hıristiyan Avrupa’da kökleri yüzlerce yıl öncesine giden Yahudi düşmanlığının sonucudur. ABD de tıpkı düşmanlığın sürüp gittiği ülkelerden biridir. “The Brutalist”, ABD’deki ırkçılığı, ikiyüzlülük ve sömürü üzerinden anlatıyor.
İsrail devletinin kurulması ve dünya üzerindeki Musevilere kapısını açması, sinemanın kritik noktalarından biri. İsrail’e gitmek yahut gitmemek, karakterlerin karşı karşıya kaldığı bir ikileme dönüşüyor. İsrail, Museviler için ABD’deki ayrımcı Katolik ve Protestanlardan kurtulmanın yolu olarak gösteriliyor sinemada. “Alt metinlerde var” diyenler çıkar mı, bilmiyorum ancak İsrail ile ABD’nin, Filistin ve Ortadoğu’da gerçekleştirdiği ideolojik ittifakın yarattığı trajik sonuçlara dair hiçbir şey yok sinemada.
Sözü şuraya getirmeye çalışıyorum: İçinde yaşadığımız çağda ırkçı Hıristiyanların Yahudi düşmanlığı kadar Hıristiyan Batı’nın İsrail devletinin siyasetlerine verdiği dayanağın sonuçları da bence çok kıymetli bir husus. Zira kelam konusu takviye olmasa, İsrail devletinin Gazze’deki katliamları gerçekleştiremeyeceğini hepimiz çok yeterli biliyoruz.
“The Brutalist”in tüm bunlarla ne ilgisi var, diyenler çıkacaktır eminim. Sinemaya, kendi tarihi çerçevesinde İsrail’in Filistin siyasetlerinden bağımsız olarak bakılması gerektiğine inanabilirsiniz. “Önemli olan ırkçılığın ayrımcılığın her türlüsüne karşı çıkmak” diyebilirsiniz. İtiraz edemem. Lakin ikiyüzlü ırkçılığın sonuçlarını anlatan bir sinema üzerine yazarken Batı dünyasındaki ikiyüzlülükten kelam etmemek imkânsız geliyor bana.
Özetle, Hıristiyanların Yahudi düşmanlığını anlatan bir sinemanın Oscar’a yürümesi, yeni bir şey değil. Buna karşılık, tıpkı Hollywood’un İsrail devletinin Filistin’de yaptıklarına karşı üç maymunu oynaması ve emperyalizmin Ortadoğu siyasetlerini pek umursamaması da hiç yeni değil.”
Kaynak: Habertürk
