10 Avrupa ülkesi Azerbaycan gazıyla ısınıyor
Ukrayna’daki savaş nedeniyle doğal gaz krizi yaşayan Avrupa, güç kaynaklarını çeşitlendirmek için yeni arayışlara girdi. Bu arayışlar, başşehir Bakü’den Gürcistan ve Türkiye üzerinden Avrupa’ya uzanan 3 bin 500 kilometrelik Güney Gaz Koridoru’nun paydaşları ortasındaki Azerbaycan’a ilgiyi artırırken bu ülkeyle güç alanındaki münasebetleri derinleştirdi.
Avrupa Birliği (AB) ile Azerbaycan ortasında 18 Temmuz 2022’de “Enerji Alanında Stratejik İştirake Ait Mutabakat Zaptı” imzalandı. Birinci devirde yalnızca Gürcistan ve Türkiye’ye doğal gaz sevk eden Azerbaycan, ilerleyen süreçte 10 Avrupa ülkesi ile muahedeler imzalayarak 12 ülkeye doğal gaz ihraç eden ülke haline geldi.
Bugün Azerbaycan’ın doğal gaz ihracatının yüzde 50’si Avrupa ülkelerine yapılıyor. AB önderleri Azerbaycan’ı “güvenilir ortak gaz tedarikçisi” halinde nitelendiriyor.
Azerbaycan; İtalya, Yunanistan, Bulgaristan, Macaristan, Romanya, Sırbistan, Kuzey Makedonya, Slovakya, Slovenya ve Hırvatistan’a doğal gaz ihraç ediyor.
Azerbaycan gazının nakli, Güney Kafkasya Boru Sınırı, Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Çizgisi (TANAP) ve Trans-Adriyatik Boru Sınırı’ndan (TAP) oluşan Güney Gaz Koridoru ile gerçekleştiriliyor.
Bu ülkeler, Rus gazının kesilmesi nedeniyle kış aylarında muhtaçlık duydukları gücün bir kısmını Azerbaycan gazıyla gideriyor. Kelam konusu ülkelere komşu kimi ülkelerin de ilerleyen devirde Azerbaycan’dan doğal gaz alacağı öngörülüyor.
Azerbaycan, 2023’te ise 23,8 milyar metreküp, 2024’te ise 25,2 milyar metreküp doğal gaz ihracatı gerçekleştirdi.
Avrupa’ya 2023’te 11,8 milyar metreküp doğal gaz ihraç eden Azerbaycan, 2024’te bu sayısı 12,9 milyar metreküpe çıkardı. Azerbaycan ayrıyeten 2024’te Türkiye’ye 9,9 milyar metreküp, Gürcistan’a 2,4 milyar metreküp doğal gaz ihraç etti.
AB ile imzalanan mutabakat zaptı gereği 2027’ye kadar Azerbaycan’dan Avrupa’ya gönderilen doğal gaz hacminin 20 milyar metreküpe çıkarılması bekleniyor.
En az 100 yıl yetecek kadar doğal gaz rezervi var
Azerbaycan’ın kanıtlanmış 2,6 trilyon metreküp doğal gaz rezervi bulunuyor ve Abşeron, Ümid, Babek, Asiman ve Karabağ yataklarında yapılacak keşif süreçlerinin akabinde rezervin artması bekleniyor.
Ülkedeki doğal gaz üretiminin büyük kısmı Şahdeniz havzasında yapılıyor. Bu yılın birinci çeyreğinde Azeri-Çırak-Güneşli yatağından da doğal gaz üretilmesi ve Abşeron yatağındaki üretimin yıllık 1,5 milyar metreküpten 5 milyar metreküpe çıkartılması için çalışmalar planlanıyor.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, bir konuşmasında, “Bize ve ortaklarımıza en az 100 yıl yetecek kadar doğal gaz rezervimiz var.” diyerek Avrupa’nın güç güvenliğine katkı sunmayı sürdüreceklerini belirmişti.
AA
